Nga: Bắt giữ Tổng giám đốc Công ty Kỹ nghệ Tên lửa vì tội bán bí mật quốc gia
Nguyên nhân từ việc, Cục Điều tra của Cơ quan An ninh liên bang (FSB) buộc tội những nhà khoa học này vi phạm các nguyên tắc kiểm soát hàng xuất khẩu dẫn tới làm lộ bí mật quốc gia, cũng như tham ô khoản tiền 1 triệu USD do Trung Quốc cung cấp để tiến hành các nghiên cứu khoa học cơ sở trong lĩnh vực các mô hình khí động lực.
Trên thực tế, việc khởi tố hình sự liên quan đến giới lãnh đạo SNIIMAS-Export đã được bắt đầu ngay từ tháng 12/2003. Vào thời điểm đó, mới có nhân vật duy nhất được nêu tên là Viện sĩ Reshetin, người bị nghi ngờ “xuất khẩu trái phép các tài liệu và công nghệ”, cũng như nghiên cứu trái phép một số công nghệ có thể được dùng trong việc “chế tạo vũ khí hủy diệt hàng loạt, chế tạo vũ khí và trang bị quân sự”.
Cần biết SNIIMAS-Export là một trong những xí nghiệp hàng đầu của Nga trong lĩnh vực sản xuất tên lửa vũ trụ. Cơ quan này được thành lập vào năm 1991 với nhiệm vụ chuyên xử lý các hợp đồng về công nghệ vũ trụ với nước ngoài. Từ đó đến nay, SNIIMAS-Export đã ký kết và hoàn thành hơn 120 hợp đồng với Mỹ, Trung Quốc và nhiều nước châu Âu khác.
Theo luật sư của các bị cáo, cơ sở của vụ án hình sự này bắt đầu từ một hợp đồng ký kết giữa SNIIMAS-Export với Công ty Xuất nhập khẩu chế tạo máy chính xác Trung Quốc từ năm 1996. Theo đó, phía Nga sẽ chịu trách nhiệm nghiên cứu và cung cấp thiết bị cũng như các tài liệu, nhờ đó phía Trung Quốc có thể sử dụng để chế tạo các tàu vũ trụ có người lái.
Tính ra trong giai đoạn từ năm 1996 đến 2003, SNIIMAS-Export đã chuẩn bị và gửi cho Trung Quốc 13 bản báo cáo kỹ thuật khác nhau. Để hoàn thành số công việc của hợp đồng này, Tổng giám đốc Reshetin đã lôi kéo thêm 13 cơ quan khoa học khác nhau, và trong vòng 5 năm hứa chi trả cho họ khoản tiền thưởng 19 triệu rúp.
Các nhà điều tra khẳng định, ngoài việc vi phạm nguyên tắc quản lý xuất khẩu kỹ thuật gây tổn thất đối với an ninh quốc gia, SNIIMAS-Export không có quyền lôi kéo các cơ quan khoa học khác vào công việc này rồi trả lương cho họ. Còn theo các luật sư bào chữa, các báo cáo kỹ thuật trao cho phía Trung Quốc “không nằm trong danh sách hạn chế kiểm soát xuất khẩu”, cũng như các kết quả khoa học này chỉ có thể sử dụng trong các mục đích hòa bình.
Hiện cả Reshetin, Tverdokhlebov và Rozhkin đang bị chính quyền tạm giữ để tiếp tục điều tra. Hồi tháng 11/2004, Valentin Danilov, cựu lãnh đạo một phòng thí nghiệm nghiên cứu vũ trụ tại Siberia cũng đã bị kết án 14 năm tù vì tội trao các bí mật hàng đầu về công nghệ vũ trụ của Nga cho phía Trung Quốc