Ngoại trưởng Ấn Độ từ chức vì vụ bê bối đổi dầu lấy lương thực

Với quyết định này, Ấn Độ đã trở thành quốc gia đầu tiên bắt đầu cuộc điều tra ở quy mô chính phủ về những sự kiện trong bản báo cáo. Và thế là dưới áp lực từ phe đối lập, ông Natwar Singh đã trở thành "nạn nhân" đầu tiên của bản báo cáo Volcker...

Theo thông báo từ Văn phòng thủ tướng, ông Natwar Singh vẫn sẽ có mặt trong thành phần nội các, nhưng thẩm quyền của Bộ trưởng Ngoại giao sẽ tạm thời chuyển giao cho Thủ tướng Manmohan Singh. Vận mệnh chính trị sau này của Natwar Singh (lúc này đã trở thành một bộ trưởng không bộ) sẽ phụ thuộc vào kết quả điều tra những cáo buộc từ Ủy ban của Paul Volcker đối với giới lãnh đạo Ấn Độ, mà cụ thể là Natwar.

Việc Natwar Singh phải rời bỏ cương vị lãnh đạo Bộ Ngoại giao đã trở thành một sự kiện bất ngờ thực sự đối với tất cả mọi người, kể cả với bản thân ông ta. Nhưng trước đó, với tư cách là một trong những nhân vật chính của vụ bê bối quốc tế (trong bản danh sách đen của Volcker có tới 2.200 chính trị gia và công ty trên khắp thế giới), Natwar đã cương quyết bác bỏ khả năng từ chức của mình.

“Vì điều luật nào mà tôi lại phải từ chức? Bản báo cáo của Volcker không có bất cứ giá trị nào. Tôi đã nhiều lần nói rằng, tôi coi ông ta là kẻ ngớ ngẩn!”. Natwar Singh còn thông báo thêm, ông đã 4 lần liên hệ với đại diện đặc biệt của Ấn độ tại LHQ Nirupam Shen và bàn bạc cụ thể về tình hình xung quanh bản báo cáo của Volcker. Theo như lời của Natwar, Nirupam Shen đã thuyết phục ông ta, rằng ngay tại chính LHQ cũng không có ai nhìn nhận bản báo cáo của Volcker một cách nghiêm túc và coi nó là “tài liệu chết”.

Chỉ một ngày sau, báo chí Ấn Độ đã đưa tin về một cuộc gặp gỡ kéo dài 2 giờ liền giữa ông Natwar Singh với Thủ tướng, dù chi tiết của nó không được tiết lộ. Tuy nhiên, nếu xét theo những gì đã diễn ra sau đó, chính Thủ tướng và một trong những quan chức thân cận nhất với ông tại đảng cầm quyền CP (Congress Party) đã thảo luận về một mưu kế chính trị, cho phép chính phủ có thể bằng "một mũi tên bắn trúng hai đích” - đó là đẩy lùi được áp lực ngày càng tăng của phe đối lập từ đảng BJP, đồng thời cho phép ông Natwar Singh “dù từ chức nhưng vẫn ở lại”.

Việc tạm thời từ bỏ quyền hành của ông Natwar Singh còn được nối tiếp bằng một quyết định bất ngờ của Chính phủ Ấn Độ thành lập một ủy ban điều tra do cựu thẩm phán Tòa án Tối cao RS Pathak đứng đầu. Nhiệm vụ của ủy ban này là xác định mức độ chân thực trong những lời buộc tội của Paul Volcker nhằm vào đảng cầm quyền nói chung và Natwar Singh nói riêng. Đích thân cố vấn Sanjaya Baru của Thủ tướng Ấn độ đã đứng ra thông báo về quyết định này. Đồng thời, ông Baru cũng bác bỏ những lời buộc tội của phe đối lập, nghi ngờ việc ủy ban của Pathak đang cố gắng bao che cho đảng cầm quyền.

“Cựu thẩm phán Tòa án Tối cao chưa bao giờ tìm cách bao che cho ai” - Sanjaya Baru nhắc đến uy tín trước kia của Pathak, người chưa từng dính dáng đến một vụ bê bối nào. Bản thân ông Pathak khi phát biểu trên đài Truyền hình quốc gia cũng cam kết, ủy ban của ông sẽ không trở thành một công cụ cho việc đấu đá chính trị: “Đây sẽ là một cuộc điều tra độc lập, và kết luận của nó cũng sẽ được chuẩn bị và công bố một cách độc lập”.

Chính phủ Ấn Độ còn cho triển khai một biện pháp nữa nhằm rà soát kỹ lưỡng những lời buộc tội của Paul Volcker bằng cách bổ nhiệm chuyên gia ngoại giao lão thành đã 70 tuổi Virendra Dayal (hồi những năm 80 từng là Phó tổng thư ký LHQ) làm phái viên đặc biệt của Ấn Độ, có nhiệm vụ điều tra trực tiếp vụ việc này tại LHQ. Sứ mạng của Virendra cũng đã được chính thức công bố ngay hôm 6/11/2005.

Cố vấn Sanjaya Baru giải thích cho các nhà báo: “Dayal sẽ liên lạc với các đại diện cơ quan và chính phủ tại LHQ, nghiên cứu những dẫn chứng trong bản báo cáo. Ông sẽ thu thập thông tin và trao cho chúng tôi. Sau đó, dựa vào thông tin này, ông Dayal sẽ tiến hành việc điều tra riêng của mình”. Đặc phái viên của Chính phủ Ấn Độ sẽ có thời hạn hoạt động trong vòng 3 tháng. Còn liên quan đến ủy ban của Pathak, nơi sẽ quyết định chính tới số phận của ông Natwar Singh, thì hiện vẫn chưa có một tiết lộ cụ thể nào về thời hạn cũng như cách thức hoạt động.

Có thể thấy rõ, Chính phủ Ấn Độ đã đưa ra quyết định điều tra đầy đủ và toàn diện về lời buộc tội của Paul Volcker một cách khó khăn như thế nào. Trước khi đưa ra được công bố bổ nhiệm Dayal và Pathak, toàn bộ nội các vào hôm 6/11 đã phải họp kín trong suốt 7 tiếng đồng hồ. Ngoài Thủ tướng Manmohan Singh và các thành viên nội các, buổi họp còn có sự tham gia của Chủ tịch đảng cầm quyền Sonia Gandhi. Theo các nhà quan sát, chính phủ rõ ràng đã có một “bước đi mạo hiểm” để đối phó với những lời buộc tội từ phe đối lập.

Còn một bằng chứng nữa thể hiện quyết tâm của chính phủ là việc cảnh sát thuế đã tiến hành lục soát văn phòng của Công ty Hamdan Exports, từng tham gia vào Chương trình đổi dầu lấy lương thực tại Iraq. Người đứng đầu Andaleeb Sehgal của công ty này là một người bạn thân cận của Jagat Singh - con trai của Natwar Singh. Tuy nhiên,  Andaleeb Sehgal đã kiên quyết bác bỏ những giả thuyết từ báo chí đối lập, trong đó cho rằng ông ta cùng Jagat Singh có thể đã dính líu vào những trò gian lận trong khi tham gia Chương trình đổi dầu lấy lương thực