Nhờ đâu London thắng Paris trong cuộc đua giành quyền đăng cai TVH 2012?

Dường như có điềm gở báo trước: khi khoảng 10.000 người tụ tập trước màn hình khổng lồ tại Tòa thị chính Paris để nghe Chủ tịch Ủy ban Olympic quốc tế (IOC) Jacques Rogge tuyên bố quốc gia được chọn đăng cai Thế vận hội 2012, mưa rơi như trút nước. Và rồi, nước mưa đã hòa lẫn nước mắt trong tâm trạng não nề của người dân kinh đô Ánh sáng khi nghe tin đối thủ London chiến thắng với tỉ lệ phiếu 54/50. Tấm bảng điện khổng lồ ghi "Paris 2012" tại Tòa thị chính tắt cái phụt, đem lại nỗi thất vọng ê chề một lần nữa trong 20 năm liên tiếp Pháp tổ chức chiến dịch vận động đăng cai Olympic một cách bất thành!

Nỗi buồn Paris

Trước đó vài ngày, dân Anh đã kèn trống rùm beng kỷ niệm 200 năm ngày Lord Nelson đánh bại Napoléon tại trận chiến Trafagar. Người Pháp - vốn có tật “cả nghĩ” - đã xem thất bại vận động Olympic là một nỗi nhục và không giấu giếm sự bất mãn. Thị trưởng Paris Bertrand Delanoe cho rằng: “Điều chúng tôi mất ở đây là sự công bằng... Tôi đã hỏi nhiều thành viên IOC nhưng họ cho biết chính họ còn không hiểu nổi!”.

Pascal Bildstein - Phó chủ tịch Liên đoàn Điền kinh ba môn phối hợp của Pháp - chua chát than thở: “Đây là chiến thắng của màn vận động hậu trường London và là một sự mất mát giá trị đích thực của tinh thần Thế vận hội”.

Tất cả 5 quốc gia lọt vào danh sách tranh cử cuối cùng - Mỹ, Anh, Pháp, Nga, Tây Ban Nha - đều đến Singapore (nơi công bố kết quả đăng cai) với lực lượng hùng hậu, trong đó có Thủ tướng Anh Tony Blair, Tổng thống Pháp Jacques Chirac, Thủ tướng Tây Ban Nha Jose Luis Rodriguez Zapatero, Thượng nghị sĩ Mỹ Hillary Clinton..., chưa kể nhiều vận động viên tên tuổi như tay đấm huyền thoại Mỹ Mohammed Ali hoặc ngôi sao bóng đá Anh David Beckham.

Dân London vui mừng trước kết quả chiến thắng đăng cai TVH 2012.

“Kinh doanh” Thế vận hội - màn cá cược nhiều rủi ro

Chiến thắng London tất nhiên cũng gặt hái được nhờ kỹ thuật vận động thành công. Theo London Times, một nhân vật uy tín mạnh từng ủng hộ Pháp trong vòng bỏ phiếu đầu đã bất ngờ chuyển sang ưu ái Ănglê. Đó là Chủ tịch Liên đoàn Điền kinh thế giới Lamine Diack (người Senegal). Đây cũng là kết quả vận động hậu trường thành công của Lord Sebastian Coe - Chủ tịch Ủy ban vận động đăng cai Thế vận hội của Anh.

Tại sao có ba thành viên IOC không tham gia bỏ phiếu ở vòng cuối đến nay tiếp tục là câu hỏi mà Pháp đang gào khản tiếng yêu cầu làm sáng tỏ. Henri Serandour - Chủ tịch Ủy ban Olympic Pháp - cho rằng các thành viên IOC ủng hộ Madrid ở vòng trước đã không chuyển lá phiếu của họ cho Paris ở vòng cuối mà lại dồn cho London. “Thế là thế nào, tại sao lại như thế?” - Henri Serandour phát biểu với báo chí Pháp.

Người ta cũng nóng lòng đào bới xem nguyên do gì mà hai thành viên IOC người Phần Lan (Peter Tallberg và Jari Kurri) bỗng nhiên “trở mặt 180o” với Pháp. Chẳng lẽ hai vị này “quê” Pháp và muốn trả thù cho bõ ghét? Xin nói thêm, trong thực tế, IOC từng tai tiếng nhận hối lộ, trong đó có vụ xìcăngđan nhận hơn 1 triệu USD tiền mặt, quà tặng... để “chấm” Salt Lake City giành đăng cai Thế vận hội mùa đông 2002.

London bắt đầu lên kế hoạch cho dự án phát triển -nâng cấp thành phố với kinh phí khổng lồ 15,8 tỉ USD, chưa kể nhiều khoản chi khác (Hy Lạp đã chi hơn 12 tỉ USD cho Olympic Athens 2004 và Trung Quốc chi khoảng 30 tỉ USD cho Olympic Bắc Kinh 2008). Cần nhấn mạnh, đầu tư Thế vận hội là canh bạc nhiều rủi ro.

Ngay khi có tin London thắng đăng cai, giá cổ phiếu các công ty xây dựng, giao thông và quảng cáo đã tăng vọt tại thị trường chứng khoán London nhưng giới kinh tế gia đã nhắc lại nhiều tiền lệ lỗ lãi khi bán chác cái giá trị tinh thần thể thao của Olympic. Montreal chỉ trả hết nợ vào năm sau khi Olympic 1976 bế mạc; và hiện thời Athens vẫn méo mặt lo thanh toán hóa đơn cho Olympic 2004. Mỹ - từng tổ chức Olympic Los Angeles 1984 và Olympic Atlanta 1996 - chỉ đếm được lợi nhuận nhờ quảng cáo và chiến dịch tìm tài trợ thành công.

Tuy nhiên, một số người vẫn tin rằng, Olympic sẽ giúp đem lại cho nền kinh tế London khoảng 9 tỉ bảng (12,8 tỉ USD). Nếu đạt mức này thì thật ra chẳng bõ bèn gì so với nền kinh tế quốc gia Anh, với tổng giá trị khoảng 1,2 ngàn tỉ bảng (2,1 ngàn tỉ USD) - tính ở thời điểm 2004. Và dù việc tổ chức Thế vận hội sẽ đem lại việc làm cho thêm 300.000 người nhưng như vậy cũng chiếm vỏn vẹn 0,1% GDP/năm, tức chỉ chừng 1,3 tỉ bảng (2,3 tỉ USD).

Dù thế nào, chỉ riêng việc hình ảnh quốc gia được quảng bá và cả thế giới chú mục trong suốt thời gian tổ chức Olympic cũng luôn đem lại niềm kiêu hãnh và tự hào dân tộc cho bất cứ nước nào tổ chức ngày hội thể thao hoành tráng nhất hành tinh. Việc bằng mọi giá giành giật quyền đăng cai Thế vận hội thời hiện đại thật ra cũng một phần nằm ở ý nghĩa này