Những thách thức của Leon Edward Panetta - Tân giám đốc CIA
Việc Tổng thống mới đắc cử Barack Obama bổ nhiệm một cựu chính trị gia đã bước qua tuổi thất thập vào cương vị Giám đốc Cục Tình báo trung ương (CIA), thay thế người tiền nhiệm Micheal Hayden càng khiến cho danh tiếng của ông Leon Edward Panetta nổi như cồn trong giới chuyên môn bởi nhiều nguyên nhân khác nhau.
Sự khác biệt
Tuy sinh ra (28/6/1938) trong một gia đình người Mỹ gốc Italia ở thành phố Monterey, bang California và có cha làm nghề kinh doanh nhà hàng, nhưng ông Leon Edward Panetta lại theo nghiệp chính trị và khá thành danh. Sau khi theo học tại Trường đại học Santa Clara (1956), ông Leon Edward Panetta đã gia nhập quân đội (1964) và xuất ngũ với quân hàm binh nhì. Ông Leon Edward Panetta bắt đầu tham chính từ năm 1966 ngay sau khi rời quân ngũ. Có một chi tiết khá thú vị là trước khi trở thành người của đảng Dân chủ (năm 1971), ông Leon Edward Panetta từng tham gia đảng Cộng hòa, làm Chánh văn phòng Nhân quyền dưới thời Tổng thống Richard Nixon.
Mặc dù đã nghỉ hưu và rời chính trường, nhưng ông Leon Edward Panetta vẫn được mời tham gia vào một số tổ chức như Nhóm nghiên cứu về
Giới chức CIA thực sự bất ngờ trước việc bổ nhiệm đối với ông Leon Edward Panetta, thậm chí có người còn coi đây là một quyết định gây bất ngờ bởi tân Giám đốc không có kinh nghiệm hay kiến thức gì trong lĩnh vực này. Trước khi trở thành Giám đốc CIA, ông Michael Hayden từng là Giám đốc Cơ quan An ninh quốc gia, tướng 4 sao của không quân. Tuy nhiên, nhiều người lại coi việc bổ nhiệm ông Leon Edward Panetta là một quyết định phù hợp với khẩu hiệu tranh cử của Tổng thống mới đắc cử Barack Obama là “Thay đổi” - sẽ thay đổi ban lãnh đạo CIA nhằm thoát khỏi những chỉ trích của dư luận đối với chính phủ của Tổng thống Bush.
Cũng có người cho rằng, những nhân vật đứng đầu an ninh, quốc phòng trong chính phủ mới có tư tưởng cứng rắn nên Tổng thống mới đắc cử Barack Obama mới chọn ông Leon Edward Panetta làm Giám đốc CIA.
Giới thạo tin cho biết, ông Barack Obama gặp nhiều khó khăn trong việc chọn tân Giám đốc tình báo bởi tân Tổng thống muốn tìm một người có kinh nghiệm, nhưng không liên quan tới CIA để hoàn toàn độc lập trong quá trình tác nghiệp và chính trị gia Leon Edward Panetta là người thích hợp nhất. Có người nói rằng, những kinh nghiệm trên chính trường cùng mối quan hệ trước đây sẽ giúp ông Leon Edward Panetta trở thành một Giám đốc có tên tuổi giống như người tiền nhiệm Allen Dulles.
Được biết, ông Dennis Blair đã được cử làm Giám đốc Cơ quan Tình báo quốc gia cách đây khoảng 1 tháng, nhưng việc công bố bị trì hoãn vì khi đó Tổng thống mới đắc cử Barack Obama chưa tìm được người thay thế Giám đốc CIA Micheal Hayden.
Những thách thức không nhỏ
Ngay sau khi Hãng Fox News đưa tin (5/1), ông Leon Edward Panetta vừa được đề cử thay thế Giám đốc CIA Micheal Hayden, giới chuyên môn đã có những phản ứng khác nhau. Tuy là một chính trị gia lão luyện, từng làm việc tại Hạ viện trong 8 nhiệm kỳ (1977-1993), là cựu Chánh văn phòng Tổng thống dưới thời ông Bill Clinton (1994-1997), nhưng đối với ông Leon Edward Panetta lĩnh vực tình báo lại là vấn đề hoàn toàn mới mẻ, đó cũng là một khó khăn khi ông đảm trách công việc.
Một trong những việc đầu tiên mà tân Giám đốc Leon Edward Panetta phải giải quyết sau khi nhậm chức là xử lý “có hiệu quả” các cáo buộc xung quanh việc CIA đang sử dụng những căn cứ trên biển để giam giữ các tù nhân bí mật, sử dụng “kỹ thuật tra tấn” đối với nghi phạm khủng bố bởi ông từng phản đối vấn đề này một bài viết hồi tháng 1/2008. Bộ trưởng Tư pháp Michael Mukasey từng quyết định mở cuộc điều tra về cáo buộc CIA hủy những bằng chứng hỏi cung nghi can khủng bố bằng phương pháp tra tấn (tháng 1/2008).
Tân Giám đốc Leon Edward Panetta có trách nhiệm tách biệt hoạt động của CIA với những chiến dịch của quân đội bởi lâu nay dư luận vẫn cho rằng, CIA đang bị quân đội chi phối. Ngoài ra, ông Leon Edward Panetta còn phải nhanh chóng khôi phục danh tiếng cho CIA sau một loạt sai lầm trong cuộc chiến chống khủng bố. Dưới thời Tổng thống Bush, CIA đã bị dư luận chỉ trích vì không ngăn chặn được vụ khủng bố ngày 11/9/2001, báo cáo sai về việc Iraq sở hữu vũ khí hủy diệt hàng loạt...
Ông Leon Edward Panetta là người có nhiều kinh nghiệm trong lĩnh vực pháp lý, học thuật và kinh tế và sẽ làm việc dưới sự chỉ đạo của tân Giám đốc Cơ quan tình báo quốc gia, cựu Đô đốc nghỉ hưu Dennis Blair. Ông Dennis Blair từng làm việc tại CIA với tư cách trợ lý Giám đốc hỗ trợ quân sự. Một số người cho rằng, ông Leon Edward Panetta là người có uy tín trong đảng Dân chủ, biết rõ cách hành xử của Nhà Trắng và hiểu Tổng thống cần và muốn gì.
Ông Leon Edward Panetta từng nổi tiếng với biệt danh “ngài liêm chính” nên sẽ dễ dàng tiếp nhận một quỹ trị giá 5 tỉ USD (do ông Barack Obama lập) để hỗ trợ cho việc hợp tác với những đồng nghiệp nước ngoài. Ông Leon Edward Panetta sẽ phải điều hành một CIA với khoảng 20.000 nhân viên đang hoạt động khắp nơi trên thế giới.
Ảnh hưởng của Giám đốc CIA đối với chính sách đối nội, đối ngoại của Mỹ là rất lớn và lịch sử từng chứng minh - nhiều báo cáo của CIA đã tạo ra những cuộc chiến tranh, hay lệnh cấm vận kinh tế... và cuộc chiến Iraq là ví dụ điển hình. Do đó, kể từ khi chính thức thành lập Cơ quan tình báo (23/1/1946) đến nay, người đứng đầu Nhà Trắng thường tái sử dụng giám đốc tình báo của người tiền nhiệm. Nhưng Tổng thống mới đắc cử Barack Obama muốn tạo ra cái mới, giống như người tiền nhiệm (cố Tổng thống John Kennedy, cựu Tổng thống Jimmy Carter và cựu Tổng thống Bill Clinton)