Kênh đào Suez nhộn nhịp trở lại

Các hãng tàu lớn quay lại

Động thái diễn ra trong bối cảnh tình hình khu vực dần ổn định sau Thỏa thuận hòa bình Gaza, cùng với việc lực lượng Houthi tại Yemen chấm dứt các cuộc tấn công nhằm vào tàu thương mại.

Diễn biến tích cực này được đánh giá là bước ngoặt quan trọng, không chỉ đối với nền kinh tế Ai Cập mà còn đối với chuỗi cung ứng toàn cầu vốn chịu nhiều xáo trộn trong hơn một năm qua khi các hãng vận tải buộc phải chuyển hướng tàu thuyền đi vòng qua Mũi Hảo Vọng (Nam Phi) với chi phí cao hơn và thời gian vận chuyển kéo dài.

Mới nhất, tập đoàn vận tải biển CMA CGM của Pháp thông báo sẽ nối lại hoàn toàn hoạt động vận chuyển qua Kênh đào Suez trong tháng 12/2025 sau khi triển khai thành công các chuyến đi thử nghiệm qua Biển Đỏ mà không ghi nhận rủi ro an ninh. Trước đó, vào tháng 11, siêu tàu container CMA CGM Benjamin Franklin dài khoảng 400 m, sức chứa gần 180.000 tấn  đã an toàn đi qua Kênh đào Suez và eo biển Bab el-Mandeb, tuyến đường huyết mạch nối Biển Đỏ với Vịnh Aden. Đây là tàu container cỡ lớn nhất đi qua Suez trong vòng 2 năm, đánh dấu bước thử nghiệm mang tính quyết định đối với kế hoạch khôi phục hoạt động vận tải của CMA CGM tại khu vực.

Theo trang More Than Shipping, chuyến đi của Benjamin Franklin không chỉ mang ý nghĩa biểu tượng, mà còn cho thấy niềm tin ngày càng gia tăng của các hãng vận tải biển vào khả năng hoạt động trở lại bình thường của tuyến đường Biển Đỏ. Đồng thời, động thái này cũng phản ánh sự phối hợp chặt chẽ giữa các hãng tàu và Cơ quan Quản lý Kênh đào Suez (SCA) nhằm từng bước đưa lưu lượng hàng hải quay về mức trước khủng hoảng.

Không chỉ CMA CGM, SCA cho biết tập đoàn vận tải và logistics tích hợp Maersk (Đan Mạch) - một trong những mắt xích quan trọng nhất của chuỗi cung ứng thương mại toàn cầu cũng đã cam kết bắt đầu vận chuyển hàng hóa qua Kênh đào Suez từ tháng 12/2025. Theo SCA, đây được xem là “bước chuẩn bị cho việc khôi phục hoàn toàn công suất” trong thời gian tới.

Trước đó, trong tuyên bố hồi tháng 10, SCA cho biết kênh đào đã khôi phục 28 chuyến tàu container cỡ trung bình, có trọng tải từ 130.000 đến 160.000 tấn, trên tuyến châu Á - châu Âu. Trong số này, 19 chuyến thuộc CMA CGM và 9 chuyến thuộc tập đoàn vận tải biển MSC (Thụy Điển - Ý).

Một trong những yếu tố then chốt thúc đẩy các hãng vận tải quay trở lại Kênh đào Suez là sự sụt giảm đáng kể của chi phí bảo hiểm. Giới chuyên gia trong ngành vận tải biển quốc tế cho biết, nhiều công ty bảo hiểm toàn cầu đã bắt đầu giảm phí bảo hiểm đối với các tàu đi qua Biển Đỏ, đặc biệt là bảo hiểm rủi ro chiến tranh - loại hình từng tăng vọt trong giai đoạn xung đột tại Dải Gaza.

Theo ông Montaser al-Sukari, chuyên gia vận tải biển quốc tế, các công ty bảo hiểm thường phân chia bảo hiểm tàu thành 2 nhóm chính: bảo hiểm thông thường với mức phí cố định hàng năm và bảo hiểm rủi ro chiến tranh vốn được áp dụng mức phí rất cao trong thời kỳ xung đột hoặc bất ổn an ninh.

Ông Al-Sayed al-Shazly al-Naggar, đại diện Liên đoàn Công nhân vận tải quốc tế và là Chủ tịch Liên đoàn Sỹ quan hàng hải Ai Cập xác nhận các mức chiết khấu đối với bảo hiểm rủi ro chiến tranh đã được phê duyệt và bắt đầu áp dụng cho tàu thuyền đi qua Biển Đỏ. Theo giới phân tích, đây là yếu tố mang tính quyết định đối với bài toán chi phí của các hãng vận tải, đặc biệt trong bối cảnh giá nhiên liệu và chi phí vận hành vẫn ở mức cao.

Kỳ vọng lấy lại “huyết mạch” thương mại

Kênh đào Suez từ lâu là một trong những nguồn thu ngoại tệ chủ chốt của Ai Cập, mang về khoảng 40 tỷ USD trong giai đoạn 2019-2024. Tuy nhiên, kể từ tháng 11/2023, sau khi xung đột Israel - Hamas bùng phát, các cuộc tấn công tàu thuyền tại Biển Đỏ đã khiến lưu lượng vận tải qua Suez sụt giảm mạnh, kéo doanh thu năm 2024 giảm hơn 60%, xuống còn gần 7 tỷ USD.

Những tín hiệu phục hồi bắt đầu rõ nét trong năm 2025. Thống kê từ tháng 7 đến ngày 8/12/2025 cho thấy kênh đào  đã đón 5.874 tàu với tổng trọng tải tịnh 247,2 triệu tấn, mang lại doanh thu khoảng 1,97 tỷ USD. So với cùng kỳ năm trước, số lượng tàu tăng 5,2%, trọng tải tăng 14,4% và doanh thu tăng 17,5%.

Trên cơ sở xu hướng phục hồi, Cơ quan Quản lý Kênh đào Suez (SCA) đưa ra những dự báo tích cực về triển vọng doanh thu trong những năm tới. Theo đó, doanh thu của kênh đào dự kiến đạt khoảng 8 tỷ USD trong năm tài chính 2026-2027 và tăng lên 10 tỷ USD trong năm 2027-2028. Trước mắt, doanh thu năm 2025 được kỳ vọng đạt khoảng 4,2 tỷ USD, dù vẫn thấp hơn mức kỷ lục 10,2 tỷ USD ghi nhận năm 2023 - thời điểm trước khi xảy ra các gián đoạn nghiêm trọng tại Biển Đỏ.

Song song với việc khôi phục lưu lượng tàu, SCA đang triển khai chiến lược dài hạn nhằm mở rộng vai trò của Kênh đào Suez, không chỉ dừng ở chức năng thu phí quá cảnh. Cơ quan này đang phát triển các dịch vụ hàng hải và hậu cần bổ trợ như xử lý chất thải biển, bảo dưỡng - sửa chữa tàu, thay đổi thuyền viên và hỗ trợ logistics tích hợp, hướng tới mục tiêu xây dựng Suez thành trung tâm dịch vụ hàng hải và logistics toàn diện.

Việc các hãng vận tải lớn từng bước quay lại Kênh đào Suez không chỉ có ý nghĩa quan trọng đối với nền kinh tế Ai Cập, mà còn góp phần ổn định chuỗi cung ứng toàn cầu, giúp giảm chi phí và rút ngắn thời gian vận chuyển trên tuyến đường huyết mạch chiếm khoảng 12% thương mại thế giới.