Mỹ công bố Chiến lược tiêu chuẩn quốc gia
Nhà Trắng vừa lặng lẽ công bố Chiến lược tiêu chuẩn quốc gia của chính phủ Mỹ đối với công nghệ quan trọng và mới nổi, một cách tiếp cận mới của chính phủ Mỹ nhằm giải quyết ảnh hưởng ngày càng mở rộng của Trung Quốc trong các cơ quan thiết lập tiêu chuẩn công nghệ quốc tế.
“Chiến lược tiêu chuẩn quốc gia của Chính phủ Mỹ cho công nghệ quan trọng và mới nổi (CET) cam kết tăng cường hỗ trợ của chính phủ Mỹ đối với hệ thống tiêu chuẩn do khu vực tư nhân dẫn đầu và kêu gọi sự liên kết của hệ thống này với Chiến lược tiêu chuẩn Mỹ do Viện Tiêu chuẩn Quốc gia Mỹ (ANSI) xuất bản”.
Các tiêu chuẩn công nghệ đã trở thành công cụ quyền lực gây ảnh hưởng đến địa chiến lược trong những năm gần đây trong bối cảnh các quốc gia nhận ra rằng các quy tắc và thông số kỹ thuật chi phối công nghệ đang tác động đến cán cân quyền lực trong thế giới kết nối ngày nay. Các tiêu chuẩn công nghệ (xác định cách thức các thiết bị, hệ thống và mạng vận hành và tương tác với nhau) ảnh hưởng đến khả năng cạnh tranh kinh tế, an ninh quốc gia và sức mạnh quân sự của một quốc gia. Các khối xây dựng của thế giới hiện đại, các tiêu chuẩn công nghệ cũng có mối quan hệ mật thiết đối với việc bảo vệ các giá trị và quyền con người.
Trong những năm gần đây, Mỹ ngày càng nhận thức rõ về cuộc cạnh tranh chiến lược đang diễn ra nhằm định hình lại các quy tắc và tiêu chuẩn quản lý sự phát triển và sử dụng công nghệ cũng như những rủi ro của chủ nghĩa độc đoán kỹ thuật số đang len lỏi trong các cơ quan thiết lập tiêu chuẩn. Tuy nhiên, việc xây dựng một phản ứng có ý nghĩa đã chứng tỏ thách thức chủ yếu vẫn đến từ các cơ quan thiết lập tiêu chuẩn. Tuy nhiên, chiến lược này biểu thị một bước tiến đáng kể trong nỗ lực của Mỹ nhằm điều hướng cạnh tranh chiến lược ngày càng tăng.
Mục tiêu tổng thể của chiến lược mới của Mỹ là để Mỹ tiếp tục dẫn đầu trong việc phát triển các tiêu chuẩn và đảm bảo các tiêu chuẩn công nghệ được phát triển theo cách bảo vệ người tiêu dùng, lợi ích an ninh quốc gia và thúc đẩy khả năng cạnh tranh kinh tế của Mỹ. Chiến lược tập trung vào 4 hướng chính để đạt được những mục tiêu này: đầu tư vào nghiên cứu và phát triển, khuyến khích khu vực tư nhân và sự tham gia của giới học thuật, tăng cường giáo dục và đào tạo, và tính toàn vẹn của các tiêu chuẩn dựa trên thành tựu kỹ thuật được thúc đẩy thông qua các quy trình công bằng.
Trong chiến lược tiêu chuẩn của mình, Mỹ nhấn mạnh các tiêu chuẩn minh bạch, định hướng thị trường và các tiêu chuẩn dựa trên thành tích bảo vệ quyền tự do cá nhân, đồng thời thúc đẩy đổi mới và tăng trưởng kinh tế.
Tuy nhiên, một thách thức chính đối với Mỹ sẽ là cân bằng việc tăng cường sự tham gia của chính phủ vào các cơ quan thiết lập tiêu chuẩn mà không áp dụng cách tiếp cận của chính phủ Trung Quốc mà họ phản đối. Chiến lược cố gắng đạt được sự cân bằng này bằng cách ưu tiên phân bổ kinh phí cho nghiên cứu và khuyến khích tăng cường sự tham gia của khu vực tư nhân và học thuật, đồng thời hạn chế sự tham gia tăng cường của chính phủ Mỹ khi định hình các tiêu chuẩn liên quan đến an ninh quốc gia hoặc khi lợi ích quốc gia quan trọng bị đe dọa.
Tất nhiên, điều này sẽ cần phải được quản lý cẩn thận, nhưng việc Mỹ công khai phác thảo các trường hợp cần phải tăng cường sự tham gia của chính phủ cũng là điều tích cực.
Bên cạnh đó, một trong những rào cản chính là số lượng lớn các cơ quan thiết lập tiêu chuẩn nằm rải rác trên toàn cầu. Bản chất rời rạc và tự nguyện của các cơ quan này khiến việc tham gia của khu vực tư nhân trở nên nặng nề và tốn kém. Chiến lược thừa nhận thách thức này và nhấn mạnh nhu cầu đơn giản hóa các quy trình, giảm bớt các rào cản đối với việc tham gia và khuyến khích cho sự tham gia của ngành công nghiệp Mỹ để đảm bảo sự hiện diện và ảnh hưởng toàn diện trong việc phát triển các tiêu chuẩn. Tuy nhiên, vẫn còn phải xem chính xác Mỹ dự định làm điều này như thế nào.
Mỹ cũng phải giải quyết sự hỗ trợ thực sự và ngày càng tăng đối với các tiêu chuẩn của Trung Quốc. Nhiều quốc gia ủng hộ các đề xuất của Trung Quốc nhằm tăng cường sự kiểm soát của chính phủ đối với các công nghệ kỹ thuật số, do những khó khăn trong việc điều tiết công nghệ và sự thiếu tham gia của ngành công nghệ trong các cơ quan thiết lập tiêu chuẩn.
Một thách thức khác là việc Trung Quốc sử dụng các tiêu chuẩn thực tế được thiết lập thông qua các bản ghi nhớ (MoU) và xuất khẩu công nghệ. Trung Quốc tận dụng sự thống trị của mình trong một số ngành công nghiệp, chẳng hạn như viễn thông, bằng cách thúc đẩy thông số kỹ thuật của riêng mình. Thông qua quan hệ đối tác chiến lược và xuất khẩu công nghệ, Trung Quốc đã mở rộng thành công ảnh hưởng của mình vượt ra ngoài các cơ quan tiêu chuẩn chính thức, thiết lập các tiêu chuẩn thực tế phù hợp với lợi ích của mình và tăng thị phần. Chiến lược của Mỹ tập trung vào các cơ quan thiết lập tiêu chuẩn chính thức - Mỹ sẽ cần tập trung các nỗ lực ngoại giao song phương và đa phương để nâng cao nhận thức về cách các dự án xuất khẩu và các dự án khác đang áp dụng các tiêu chuẩn của Trung Quốc vào thực tế trong thời gian thực.
Việc thực hiện thành công chiến lược tiêu chuẩn quốc gia của Mỹ sẽ đòi hỏi nỗ lực tập thể từ chính phủ, ngành công nghiệp, xã hội dân sự và các đối tác quốc tế. May mắn thay, có vẻ như yếu tố sau cùng này phù hợp với Hội nghị thượng đỉnh của các nhà lãnh đạo Nhóm Bộ tứ và G7 gần đây ở Tokyo khi đưa ra các cam kết có cùng chí hướng về một hệ thống tiêu chuẩn công nghệ toàn cầu dựa trên các quy tắc minh bạch và công bằng.