Vì sao Mỹ dừng viện trợ quân sự cho Ukraine?
Lầu Năm Góc đã dừng các chuyến vận chuyển hệ thống phòng không Patriot và các loại vũ khí chính xác khác của Mỹ tới Ukraine sau khi lo ngại rằng kho dự trữ của Mỹ đang cạn kiệt, khiến Kiev đưa ra cảnh báo nguy cơ không chống đỡ nổi các đòn tấn công của Nga.
Quyết định dừng viện trợ quân sự cho Ukraine đã được ông Elbridge Colby, người đứng đầu chính sách của Lầu Năm Góc, âm thầm đưa ra vào tháng 6. Đánh giá của ông Colby đã kết thúc vào tháng 6 nhưng quyết định này được đưa ra vào đêm sau khi Washington xác nhận các báo cáo về sự thay đổi trong chính sách.
Quyết định liên quan đến các loại vũ khí như: tên lửa không đối đất Hellfire, tên lửa GMLRS được sử dụng bởi pháo phản lực HIMARS, hệ thống phòng không di động Stinger và đạn pháo 155mm ban đầu được chính quyền Biden hứa hẹn.
Ukraine đã phải hứng chịu nhiều cuộc tấn công bằng tên lửa và máy bay không người lái từ Nga, gây ra mức độ thương vong cho dân thường cao hơn và rất muốn được viện trợ thêm Patriot và các hệ thống phòng không khác để bảo vệ các thành phố của mình.
Đêm 28 và 29/6, Nga đã phóng 477 máy bay không người lái và mồi nhử cùng 60 tên lửa vào Ukraine, đây là cuộc không kích đêm lớn nhất kể từ khi chiến tranh nổ ra. Tháng trước, 28 thường dân được báo cáo đã thiệt mạng và hơn 100 người bị thương ở Kiev sau cuộc tấn công bằng tên lửa và máy bay không người lái kéo dài chín giờ. Các nguồn tin của NATO cho biết đây là cuộc tấn công kết hợp lớn thứ ba của Nga kể từ khi chiến tranh nổ ra.
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky cho biết Ukraine đang "làm rõ" các chi tiết với Hoa Kỳ. Bộ trưởng Ngoại giao Ukraine, Andrii Sybiha, đã viết trên X rằng "chúng tôi cần thêm máy bay đánh chặn và hệ thống. Chúng tôi cũng sẵn sàng mua hoặc thuê chúng".
Bộ Ngoại giao Ukraine đã triệu tập đại biện lâm thời của đại sứ quán Mỹ John Ginkel đến một cuộc họp với Thứ trưởng Ngoại giao Mariana Betsa để thảo luận về viện trợ quân sự của Mỹ và chiến dịch không kích liên tục của Nga. Tại cuộc họp, bà Betsa cảnh báo việc dừng hỗ trợ quân sự của Mỹ có thể khiến năng lực phòng thủ của Ukraine yếu đi.
Vào cuối hội nghị thượng đỉnh NATO trước đó, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã ám chỉ rằng nguồn cung cấp tên lửa đánh chặn Patriot đang cạn kiệt vì một số đã được cung cấp cho Israel.
Sau cuộc gặp với ông Zelensky, Tổng thống Trump thừa nhận rằng Ukraine "muốn có các hệ thống chống tên lửa, như họ gọi là Patriots, và chúng tôi sẽ xem liệu chúng tôi có thể cung cấp một số hệ thống hay không". Nhưng ông Trump nói thêm rằng “rất khó để có được số tên lửa đó, vì chúng tôi cần chúng. Chúng tôi đã cung cấp chúng cho Israel", ngụ ý rằng việc hỗ trợ Israel trong cuộc chiến với Iran - một ưu tiên của chính quyền Mỹ - đã làm chậm lại thiện chí giúp đỡ Kiev.
Các quan chức NATO cho biết tuần trước rằng Nga đang tự sản xuất khá nhiều tên lửa đạn đạo và mua một số từ CHDCND Triều Tiên. Tình báo quân sự của Ukraine đã thông báo vào tháng 6 rằng Moscow đang sản xuất 60 đến 70 tên lửa đạn đạo Iskander-M và 10 đến 15 tên lửa siêu thanh Kinzhal mỗi tháng.
Các tên lửa đánh chặn phòng không mất nhiều thời gian sản xuất hơn tên lửa đạn đạo và đã có nhiều nỗ lực được thực hiện để tăng sản lượng các tên lửa được sử dụng bởi các khẩu đội Patriot kể từ khi bắt đầu chiến tranh ở Ukraine. Trong khi đó, Nga đã tăng cường sản xuất tên lửa và máy bay không người lái trong nỗ lực làm cạn kiệt hệ thống phòng không của Kiev.
Các loại vũ khí dự kiến được gửi đi là một phần trong số vũ khí và viện trợ quân sự trị giá 66 tỷ USD được Quốc hội phê duyệt dưới thời chính quyền Biden kể từ tháng 2/2022. Mặc dù không có khoản chi tiêu mới nào được phê duyệt dưới thời Trump, nhưng các gói viện trợ quân sự trước đó chủ yếu vẫn tiếp tục, ngoại trừ một thời gian tạm dừng ngắn vào tháng 3.
Các đồng minh châu Âu của Ukraine đã tìm cách lấp đầy một số khoảng trống nhưng quân đội phương Tây từ lâu đã thừa nhận rằng vũ khí của Mỹ là loại đạn dược tốt nhất hiện có và một số được coi là quan trọng đối với nỗ lực chiến tranh của Kyiv. Ukraine hiện đang chủ yếu chiến đấu trong một cuộc chiến phòng thủ chống lại Nga trong khi ông Trump cố gắng làm trung gian cho lệnh ngừng bắn giữa hai nước. Các nguồn tin của Anh cho biết quyết định của Mỹ không ảnh hưởng đến nguồn cung cấp của riêng họ cho Ukraine.
Lầu Năm Góc cho biết họ đang xem xét lại việc cung cấp vũ khí cho các đồng minh trên khắp thế giới khi có nhiều báo cáo về mối lo ngại về việc kho dự trữ đạn dược quan trọng đang cạn kiệt, bao gồm cả tên lửa phòng không.
Thông báo được đưa ra sau khi Nhà Trắng xác nhận rằng họ đang hạn chế việc cung cấp vũ khí cho Ukraine để "đặt lợi ích của nước Mỹ lên hàng đầu sau khi Bộ Quốc phòng xem xét lại sự hỗ trợ và trợ giúp quân sự của quốc gia chúng ta cho các quốc gia khác trên toàn cầu".
Vào ngày 2/7, Lầu Năm Góc đã xác nhận rằng việc xem xét xuất khẩu vũ khí của Mỹ có thể ảnh hưởng đến các quốc gia khác ngoài Ukraine. Người phát ngôn của Bộ Quốc phòng Mỹ Sean Parnell cho biết quá trình xem xét vẫn đang được tiến hành. Không rõ liệu điều này có bao gồm Israel hay không, quốc gia mua 68% vũ khí có nguồn gốc từ nước ngoài là Mỹ.
Ông Parnell nói trong một cuộc họp báo: "Một cuộc đánh giá năng lực đang được tiến hành để đảm bảo viện trợ quân sự của Mỹ phù hợp với các ưu tiên quốc phòng của chúng tôi và chúng tôi sẽ không cung cấp bất kỳ thông tin cập nhật nào về số lượng hoặc loại đạn dược cụ thể đang được cung cấp cho Ukraine, hoặc mốc thời gian liên quan đến các đợt chuyển giao này. Chúng tôi coi đây là một bước đi thực tế hợp lý ... để đánh giá loại đạn dược nào được gửi và gửi đến đâu. Nhưng chúng tôi muốn nói rõ ràng về điểm cuối cùng này. Hãy cho mọi người biết rằng quân đội của chúng tôi có mọi thứ cần thiết để thực hiện bất kỳ nhiệm vụ nào ở bất kỳ đâu, bất kỳ lúc nào, trên khắp thế giới".