Bộ Chính trị kết luận về tiếp tục thực hiện Nghị quyết Trung ương 5 khóa X về tăng cường công tác kiểm tra, giám sát của Ðảng
Sau đây là toàn văn kết luận:
Tại phiên họp ngày 16/8/2019, sau khi nghe Ban Chỉ đạo tổng kết Nghị quyết Trung ương báo cáo kết quả 10 năm thực hiện Nghị quyết Trung ương 5 khóa X "về tăng cường công tác kiểm tra, giám sát của Đảng" và ý kiến của các cơ quan có liên quan, Bộ Chính trị đã thảo luận và kết luận như sau:
I- Hơn 10 năm qua, thực hiện Nghị quyết Trung ương 5 khóa X "về tăng cường công tác kiểm tra, giám sát của Đảng", công tác kiểm tra, giám sát có nhiều đổi mới, đạt được nhiều kết quả nổi bật, quan trọng. Nhận thức của cấp ủy, tổ chức đảng, đảng viên, trước hết là người đứng đầu cấp ủy về vị trí, vai trò, mục đích, ý nghĩa, tầm quan trọng của công tác kiểm tra, giám sát được nâng lên.
Hệ thống các quy định của Đảng về công tác kiểm tra, giám sát của Đảng được ban hành tương đối đầy đủ, đồng bộ, thống nhất. Những năm gần đây, nhiều vụ việc phức tạp, nhạy cảm, nổi cộm, dư luận bức xúc được tập trung lãnh đạo, chỉ đạo kiểm tra, giám sát và xử lý kịp thời, nghiêm minh.
Chất lượng, hiệu lực, hiệu quả công tác kiểm tra, giám sát của Đảng ngày càng cao, tạo dấu ấn và sự lan tỏa trong xã hội. Kết quả trên đã góp phần giữ vững ổn định chính trị, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, củng cố niềm tin của cán bộ, đảng viên và nhân dân đối với Đảng, Nhà nước.
Tuy nhiên, so với yêu cầu, nhiệm vụ xây dựng, chỉnh đốn Đảng, công tác kiểm tra, giám sát, kỷ luật của Đảng vẫn còn những hạn chế, yếu kém. Có nơi, có thời điểm lãnh đạo công tác kiểm tra chưa chủ động, thường xuyên, ráo riết, thiếu quyết liệt; vẫn còn tình trạng nể nang, né tránh. Kết quả kiểm tra chưa đều, có chuyển biến rõ ở cấp Trung ương, các cấp khác chưa thật rõ nét.
Không ít địa phương kiểm tra, giám sát còn hình thức; chất lượng, hiệu quả còn thấp, chưa tạo được những chuyển biến căn bản, đủ sức để giáo dục, ngăn chặn, đẩy lùi suy thoái, tiêu cực trong nội bộ Đảng. Kiểm tra, giám sát đối với cấp ủy viên cùng cấp, người đứng đầu, người có chức vụ, quyền hạn và một số lĩnh vực tư tưởng, quản lý báo chí, thanh tra, kiểm toán, phòng, chống tham nhũng, tư pháp, tổ chức cán bộ… chưa thật mạnh mẽ.
Tự kiểm tra, tự phát hiện và xử lý vi phạm trong nội bộ vẫn là khâu yếu; nhiều khuyết điểm, sai phạm của tổ chức đảng, đảng viên chậm được phát hiện, xử lý kéo dài. Việc khắc phục, sửa chữa khuyết điểm, vi phạm và thu hồi tài sản thất thoát sau kiểm tra chưa triệt để.
Nguyên nhân cơ bản những hạn chế, yếu kém trên trước hết là trách nhiệm của một số cấp ủy, tổ chức đảng, người đứng đầu cấp ủy chưa nhận thức đầy đủ về ý nghĩa, tầm quan trọng của công tác kiểm tra, giám sát, chưa coi đây là chức năng, nhiệm vụ rất quan trọng trong xây dựng Đảng và công tác lãnh đạo, chỉ đạo. Vì vậy, chưa dành nhiều thời gian, công sức cần thiết cho việc thực hiện nhiệm vụ này.
Vẫn còn thiếu các quy định, quy chế của Đảng; thể chế, cơ chế, chính sách, pháp luật trên một số lĩnh vực chưa đầy đủ, đồng bộ. Việc phát huy vai trò, trách nhiệm của các tổ chức trong hệ thống chính trị và nhân dân đối với công tác kiểm tra, giám sát của Đảng còn hạn chế. Tổ chức bộ máy ủy ban kiểm tra các cấp chưa thật mạnh; trình độ, năng lực, bản lĩnh, kinh nghiệm và phương pháp công tác của một bộ phận cán bộ kiểm tra chưa đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ.
II- Để tiếp tục thực hiện tốt Nghị quyết Trung ương 5 khóa X về đổi mới, nâng cao hiệu lực, hiệu quả công tác kiểm tra, giám sát của Đảng đáp ứng yêu cầu trong tình hình mới, Bộ Chính trị yêu cầu các tỉnh ủy, thành ủy, tổ chức đảng, đảng ủy trực thuộc Trung ương tập trung thực hiện tốt một số nhiệm vụ sau:
1. Tiếp tục tạo sự chuyển biến mạnh mẽ hơn nữa về nhận thức và trách nhiệm, quyết tâm chính trị của Đảng đối với công tác kiểm tra, giám sát, kỷ luật đảng. Cấp ủy, tổ chức đảng các cấp đẩy mạnh giáo dục, tuyên truyền, học tập, quán triệt mục tiêu, quan điểm, nhiệm vụ kiểm tra, giám sát theo tinh thần Nghị quyết Đại hội Đảng, các nghị quyết Trung ương, các quy định của Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư về công tác kiểm tra, giám sát một cách thiết thực, phù hợp với điều kiện, đặc điểm, chức năng, nhiệm vụ của mình, chú trọng những lĩnh vực, nội dung còn hạn chế, yếu kém.
Nâng cao nhận thức, trách nhiệm, quyết tâm hành động của cấp ủy, tổ chức đảng, cán bộ, đảng viên, nhất là ở cấp cơ sở. Người đứng đầu cấp ủy phải xác định trách nhiệm của mình, trực tiếp, thường xuyên lãnh đạo và thực hiện nhiệm vụ kiểm tra, giám sát.
Đẩy mạnh công tác truyền thông, phát hiện, biểu dương những nhân tố mới, cách làm hay, điển hình tốt, phát huy sự năng động, sáng tạo của tổ chức đảng, đảng viên. Công khai kết quả kiểm tra, giám sát và xử lý kỷ luật đối với tổ chức đảng, cán bộ, đảng viên có vi phạm trên các phương tiện thông tin đại chúng. Gắn công tác kiểm tra, giám sát với thực hiện các nghị quyết của Trung ương; đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh; thực hiện nhiệm vụ chính trị của từng cấp ủy, tổ chức đảng, cơ quan, đơn vị. Sau mỗi kỳ đại hội đảng các cấp, thực hiện chế độ bồi dưỡng kiến thức về công tác kiểm tra, giám sát, kỷ luật đảng cho cấp ủy viên.
2. Hoàn thiện hệ thống các quy định của Đảng, pháp luật Nhà nước theo hướng tăng cường trách nhiệm, đổi mới, nâng cao chất lượng, hiệu lực, hiệu quả công tác kiểm tra, giám sát, kỷ luật đảng. Tập trung hoàn thiện cơ chế kiểm tra, giám sát đối với công tác cán bộ, thực thi quyền lực của người có chức, có quyền, chống chạy chức, chạy quyền, chạy khen thưởng; suy thoái tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống; phòng, chống tham ô, tham nhũng, lãng phí, "lợi ích nhóm".
Khuyến khích và bảo vệ cán bộ, đảng viên, người đứng đầu dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm vì sự phát triển của đất nước. Tăng cường phối hợp giữa kiểm tra, giám sát của Đảng với thanh tra, kiểm toán, điều tra, truy tố, xét xử của Nhà nước. Có cơ chế phát huy vai trò của Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể chính trị - xã hội, truyền thông, báo chí và nhân dân đối với công tác kiểm tra, giám sát.
3. Công tác kiểm tra, giám sát phải chủ động, tiến hành một cách thường xuyên, toàn diện, khách quan, công khai, dân chủ, thận trọng và chặt chẽ; coi trọng phòng ngừa, lấy xây là chính; kịp thời phát hiện, nhắc nhở, chấn chỉnh, ngăn chặn hành vi vi phạm chủ trương, đường lối, quy định của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước. Kiên quyết xử lý nghiêm minh những tổ chức đảng, đảng viên cố tình vi phạm, làm ảnh hưởng xấu đến uy tín của Đảng, sự phát triển của đất nước.
Kết hợp kiểm tra, giám sát thường xuyên với kiểm tra dấu hiệu vi phạm, đột xuất theo chuyên đề; tiến hành kiểm tra, giám sát từ trên xuống và từ dưới lên; đề cao trách nhiệm tự kiểm tra, tự soi, tự uốn nắn, khắc phục thiếu sót, khuyết điểm của tổ chức đảng và đảng viên.
Tập trung kiểm tra, giám sát việc chấp hành Cương lĩnh, Điều lệ, các nghị quyết của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; cấp ủy viên các cấp, cán bộ lãnh đạo, quản lý, người đứng đầu cấp ủy, tổ chức đảng về trách nhiệm nêu gương, giữ gìn phẩm chất đạo đức, lối sống, thực thi nhiệm vụ, quyền hạn được giao.
Các cấp ủy, tổ chức đảng chủ động xây dựng phương hướng, nhiệm vụ, chương trình, kế hoạch kiểm tra, giám sát của nhiệm kỳ và hằng năm có trọng tâm, trọng điểm, phù hợp với điều kiện thực tiễn của địa phương, đơn vị; phân công các thành viên cấp ủy phụ trách và tiến hành kiểm tra, giám sát theo chức trách, nhiệm vụ được giao.
Cần xác định lĩnh vực, địa bàn trọng tâm, trọng điểm để tập trung kiểm tra, giám sát; chú ý những khâu, các lĩnh vực dễ nảy sinh tiêu cực, như: Tổ chức, cán bộ, làm nhiệm vụ phòng, chống tham nhũng, quản lý và sử dụng đất đai, tài nguyên, tài chính, tài sản công, dự án đầu tư… Trước mắt, cần tập trung lãnh đạo giải quyết tốt những vụ việc tồn đọng, kéo dài, nổi cộm, bức xúc mà cán bộ, đảng viên và nhân dân quan tâm trước khi tiến hành đại hội đảng bộ các cấp tiến tới Đại hội XIII của Đảng.
4. Kiện toàn bộ máy tổ chức và nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ làm công tác kiểm tra; đầu tư cơ sở vật chất, phương tiện làm việc đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới. Tổ chức bộ máy cơ quan ủy ban kiểm tra các cấp bảo đảm tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả.
Xây dựng đội ngũ cán bộ làm công tác kiểm tra có bản lĩnh, liêm chính, năng lực, uy tín và chuyên môn giỏi; chú trọng xây dựng đội ngũ cán bộ tham mưu chiến lược và chuyên gia về công tác kiểm tra, giám sát. Tổng kết việc thực hiện luân chuyển cán bộ kiểm tra đến công tác ở các cấp, các ngành. Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin; xây dựng hệ thống cơ sở dữ liệu về công tác kiểm tra, giám sát trong toàn Đảng.
III- Ủy ban Kiểm tra Trung ương chủ trì, phối hợp với Văn phòng Trung ương Đảng và các cơ quan liên quan theo dõi, đôn đốc, kiểm tra, giám sát việc thực hiện Kết luận, hằng năm báo cáo Bộ Chính trị, Ban Bí thư.