Chánh án TAND tối cao hứa với đại biểu lấy lại hồ sơ xem xét vụ án ở Đồng Tháp

• Chánh án TAND tối cao Nguyễn Hoà Bình nguyện xây dựng Toà án trong sạch và liêm chính
• Chánh án Nguyễn Hòa Bình: Đánh giá một vụ án phải trên cơ sở hồ sơ

Trong phiên chất vấn sáng 31-10, Chánh án TAND tối cao Nguyễn Hòa Bình đã trả lời về những việc khởi kiện các vụ án hành chính, đặc biệt liên quan đến đất đai; công tác xét xử, các vụ án cụ thể…

“Phía sau một lá đơn là số phận một con người”

Theo Chánh án, số lượng án hành chính tăng theo các năm, chủ yếu liên quan đến đất đai. Tồn đọng vụ án hành chính nhiều, thời gian giải quyết các vụ án kéo dài, trong đó nguyên nhân được xác định nhiều nhất là sự vắng mặt của các cấp chính quyền khi tham gia vụ án hành chính, nên vụ án phải hoãn. Khi xử vắng mặt có những bất lợi cho chính quyền thì lại kháng cáo, kháng nghị nên mất nhiều thời gian.

Về giải pháp, Chánh án TAND tối cao cho rằng sẽ sắp xếp tòa chuyên trách, đề cao trách nhiệm của thẩm phán… Về phía các cơ quan, các cấp ủy ban, ủy ban các cấp đề nghị cần chấp hành nghiêm quy định của luật, của Thủ tướng chính phủ; khi bản án có hiệu lực phải thi hành cho nghiêm túc. Đối với Quốc hội, theo Chánh án đã đến lúc cần phải tổng kết lại luật hành chính, nếu không hợp lý cần xem xét, sửa chữa.

Trả lời câu hỏi của ĐBQH Nguyễn Ngọc Phương (Quảng Bình) chiều 30-10 về quy trình xét xử chậm “khiến có những vụ án người dân không còn hy vọng”, Chánh án TAND Tối cao Nguyễn Hòa Bình cho biết, đơn gửi giám đốc thẩm, tái phẩm những năm gần đây rất nhiều.

Theo Hiến pháp, chúng ta xét xử hai cấp sơ thẩm và phúc thẩm chặt chẽ để tránh lên cấp thứ 3, nhưng gửi lên cấp giám đốc thẩm rất cao, 2.000 đơn trong 2018. “Trong năm chúng tôi giải quyết được 53% số đơn, đây là một kết quả nỗ lực của Hội đồng Thẩm phán” – ông nói.

Việc kéo dài, lên giám đốc thẩm thì đã qua nhiều cấp nên mất rất nhiều thời gian. Đây là cơ hội cuối cùng của người dân nên phải xem xét thận trọng. “Về giải pháp, chúng tôi không còn cách nào khác là nâng cao chất lượng xét xử, đội ngũ cán bộ toà án… Giải pháp căn cơ là nâng cao chất lượng của khâu sơ thẩm, phúc thẩm tránh xảy ra sai sót”, Chánh án TAND tối cao nêu.

ĐBQH Phạm Trí Thức (Thanh Hóa) tranh luận lại Chánh án TAND tối cao về thông tin đã giải quyết được 53% đơn giám đốc thẩm. “Tôi cho rằng như vậy là chưa thoả đáng, bởi vì chất lượng xét xử nước ta khác với nước ngoài. Lê Nin có câu: Người thông minh không phải là người không mắc sai lầm, cái chính là biết sửa chữa được sai lầm. Tuy nhiên, sai lầm trong xét xử rất khó sửa chữa một cách tuyệt đối”, đại biểu phân tích.

Ông nêu ví dụ vụ án ông Vũ Bá Phê (Phú Yên) tranh chấp một con bê, sau đó tòa xử sai khiến ông tự tử. Các cơ tư pháp phải tốn kém hàng tỷ đồng cũng không cứu lại được mạng sống của ông Phê…

“Phía sau một lá đơn là số phận một con người, mỗi gia đình, dòng họ chứ không phải đơn giản là giải quyết được một nửa là tốt lắm rồi. Tôi thấy rất băn khoăn”, đại biểu bày tỏ.

Nếu bản án sai dứt khoát phải kháng nghị và phải sửa

ĐBQH Phạm Văn Hoà (Đồng Tháp) cũng tranh luận với Chánh án TAND tối cao Nguyễn Hoà Bình về công tác xét xử của toà án các cấp trong thời gian qua.

Ông nêu thực tế là khi toà phúc thẩm xử án có hiệu lực thì sẽ đi vào thi hành án và cưỡng chế; sau đó người thi hành án đưa đơn lên toà cấp cao hoặc giám đốc thẩm. Giám đốc thẩm và toà cấp cao phủ quyết toà án sơ thẩm và phúc thẩm.

“Người bị thi hành án thiệt hại tài sản rất lớn. Ở Đồng Tháp có người bị cưỡng chế thi hành án, tài sản thiệt hại khoảng 600 triệu đồng từ cách đây 2 năm nhưng không cấp nào, không ai đứng ra bồi thường. Như vậy có oan sai không?”, ông Hoà chất vấn.

Tiếp tục được chủ toạ mời trả lời chất vấn sau giờ giải lao, Chánh án TAND tối cao cho biết, từ sáng giờ ông nhận được thêm 4 ý kiến chất vấn.

Về ý kiến mà ĐBQH Phạm Trí Thức, ông hoàn toàn đồng tình với quan điểm sai thì phải sửa, điều đó đã trở thành nguyên lý, đúng trong tất cả các lĩnh vực, kể cả chính trị, kinh tế, xã hội… và vừa qua đã được ghi trong luật “nếu bản án có sai thì dứt khoát phải kháng nghị và phải sửa”.

“Việc toà án giải quyết 1200 đơn thì không có nghĩa là chúng ta dừng giải quyết những đơn đã xác định sai. Thực tế trong 1200 đơn chúng tôi đã giải quyết thì tất cả các vụ án có sai sót đều được kháng nghị và xét xử” – Chánh án TAND tối cao nhấn mạnh.

Liên quan ý kiến của ĐBQH Phạm Văn Hoà về một vụ án cụ thể, ông khẳng định lại, nếu bản án kể cả đã thi hành án mà xác định sai thì vẫn phải sửa để đảm bảo quyền lợi của người dân.

“Trong bản án cụ thể này, xin phép đại biểu chúng tôi sẽ lấy lại hồ sơ, xem vụ án đã đúng hay chưa. Quá trình xem xét lại, những sai sót, hậu quả của giai đoạn trước sẽ được giải quyết trong bản án cuối cùng. Chúng tôi sẽ kiểm tra lại và sẽ có trả lời cho đại biểu”, ông Nguyễn Hoà Bình cho hay.