Đề xuất cơ chế thu hút cử nhân bách khoa, y tế, cơ khí… tham gia dự bị động viên
- Tạo hành lang pháp lý đầy đủ để lực lượng dự bị động viên hoạt động hiệu quả
- Xây dựng lực lượng dự bị động viên hùng hậu nhưng tinh gọn tổ chức, bộ máy
Theo Thượng tướng Phan Văn Giang, Tổng tham mưu trưởng QĐND Việt Nam, Pháp lệnh về lực lượng dự bị động viên (DBĐV) được UBTVQH khóa IX thông qua ngày 27-8-1996. Sau hơn 20 năm thực hiện Pháp lệnh đã đạt được nhiều thành tựu quan trọng, là cơ sở góp phần thiết thực xây dựng lực lượng vũ trang nói chung và lực lượng DBĐV nói riêng ngày càng hùng hậu, đáp ứng yêu cầu xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
Tuy nhiên, nhiều chủ trương, quan điểm mới của Đảng, quy định mới của Hiến pháp năm 2013 liên quan đến lực lượng DBĐV chưa được thể chế, cụ thể hóa; một số nội dung của Pháp lệnh chưa thống nhất, đồng bộ với hệ thống văn bản quy phạm pháp luật hiện hành có quy định liên quan đến lực lượng DBĐV, như: Luật quốc phòng, Luật sĩ quan QĐND Việt Nam, Luật quân nhân chuyên nghiệp, công nhân và viên chức quốc phòng, Luật nghĩa vụ quân sự, Luật dân quân tự vệ.
Bên cạnh đó, nhiều nội dung đang được điều chỉnh ở văn bản quy phạm pháp luật tính pháp lý chưa cao, chưa được điều chỉnh hoặc điều chỉnh chưa đầy đủ; quá trình thực hiện đã bộc lộ nhiều bất cập, vướng mắc, chưa phù hợp với yêu cầu, nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới. Do đó việc xây dựng Luật lực lượng DBĐV là hết sức cần thiết.
Thượng tướng Phan Văn Giang cho rằng, dự án luật nhằm xây dựng lực lượng DBĐV hùng hậu, có chất lượng cao làm nòng cốt trong thực hiện nhiệm vụ quốc phòng; phát huy sức mạnh tổng hợp của đất nước để bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ của Tổ quốc, bảo vệ nhân dân, Đảng, Nhà nước và chế độ XHCN; bảo vệ công cuộc đổi mới, sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa, bảo vệ lợi ích quốc gia, dân tộc; bảo vệ nền văn hóa dân tộc; giữ vững môi trường hòa bình, ổn định chính trị, an ninh quốc gia, trật tự, an toàn xã hội.
Trình bày báo cáo thẩm tra, Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng và An ninh (UBQPAN) Võ Trọng Việt cho biết: Thường trực UBQPAN nhất trí về sự cần thiết ban hành Luật Lực lượng DBĐV như đã nêu trong Tờ trình của Chính phủ, nhằm đáp ứng kịp thời yêu cầu nhiệm vụ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong tình hình hiện nay; đồng thời, cụ thể hóa các chủ trương, chính sách của Đảng, quy định của Hiến pháp năm 2013 liên quan đến lực lượng DBĐV.
Việc hạn chế quyền con người, quyền công dân phải do luật quy định; khắc phục những vướng mắc, bất cập và hạn chế sau hơn 20 năm thực hiện Pháp lệnh lực lượng DBĐV; bảo đảm sự đồng bộ, thống nhất của dự thảo Luật với hệ thống pháp luật, nhất là các luật về lĩnh vực quốc phòng, an ninh mới được ban hành; tạo hành lang pháp lý đầy đủ để lực lượng DBĐV hoạt động hiệu quả, hiệu lực.
Thảo luận tại phiên họp, Phó Chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển cho rằng, trong thời bình chúng ta nên quy định lực lượng DBĐV là những cán bộ chiến sỹ hoàn thành thời gian nghĩa vụ quân sự (24 tháng). “Ở đây chỉ lấy 6 tháng. Tôi đồng tình 3 tháng huấn luyện cơ bản, sau 3 tháng nữa thì đủ sức chiến đấu. Tuy nhiên được vào quân nhân dự bị là điều hết sức vẻ vang nên cần đảm bảo 24 tháng”, Phó Chủ tịch Quốc hội nêu quan điểm.
Tuy nhiên bên cạnh đó, Phó Chủ tịch Quốc hội Đỗ Bá Tỵ lại cho rằng, quy định thời gian huấn luyện chỉ khoảng 6 tháng là để khi cần huy động lực lượng DBĐV thì đáp ứng được ngay, chứ nếu thời gian 2 năm thì lâu quá, khi cần huy động số lượng lớn sợ không đáp ứng được…
Phó Chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển cũng đề xuất Luật nên quy định thêm một điều là một số sinh viên tốt nghiệp các trường đại học về các ngành quan trọng như Bách khoa, Y tế có thể có quyết định học sỹ quan dự bị 3-6 tháng và sau đó phong Thiếu uý. Khi có tình huống xảy ra thì đây mới là lực lượng dự bị cần thiết, đặc biệt trong thời buổi bùng nổ công nghệ thông tin và công nghiệp hoá.
Đồng tình quan điểm này, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính – Ngân sách Nguyễn Đức Hải cho rằng, lực lượng DBĐV cần số lượng cán bộ các ngành đặc biệt quan trọng như y tế, tin học, cơ khí… Họ không nhất thiết tham gia quân ngũ nhưng cần được huấn luyện từ 4-6 tháng để khi cần phòng chống thiên tai hay có sự cố thì đây là lực lượng DBĐV rất quan trọng để huy động tham gia.
Cho ý kiến tại phiên họp, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân lưu ý, các chính sách đề ra trong luật phải phù hợp với chủ trương và có tính tương đồng với các quy định trong các luật chuyên ngành khác, không gây mâu thuẫn với nhau. Khẳng định dự án Luật Lực lượng DBĐV đủ điều kiện trình ra Quốc hội cho ý kiến, Chủ tịch Quốc hội đề nghị sau phiên họp này UBQPAN sẽ thẩm tra chính thức, trước khi trình ra Kỳ họp thứ 7 tới.