Góp ý kiến về dự thảo sửa đổi hiến pháp 1992: Lời nói đầu và Điều 4 cần gọn, rõ và chặt hơn
Theo tôi toàn bộ Hiến pháp 1992 sửa đổi 2013 phải dựa chắc vào hai vấn đề có tính nguyên tắc cơ bản: Thứ nhất: mọi quyền lực và lợi ích đều thuộc về nhân dân; thứ hai: Đảng Cộng sản Việt Nam là lực lượng duy nhất lãnh đạo Nhà nước và xã hội.
Phải xem đây là hai cột trụ của Hiến pháp 1992 sửa đổi 2013.
Trên cơ sở hai nguyên tắc cơ bản nói trên, cần có tư duy mới, mạnh dạn sửa đổi, bổ sung phù hợp với tình hình chính trị, kinh tế, xã hội của đất nước và thể hiện tinh thần cởi mở hội nhập quốc tế, vừa tạo ra đồng thuận cao trong nội bộ dân tộc, vừa tranh thủ được rộng rãi bạn bè quốc tế. Trên tinh thần đó tôi đề nghị hai vấn đề:
Một là, lời nói đầu trong dự thảo còn quá dài. Tôi đề nghị viết gọn, rõ, chặt chẽ hơn, có thể viết cụ thể như sau:
Trải qua mấy ngàn năm lịch sử, nhân dân Việt Nam lao động cần cù, sáng tạo, chiến đấu anh dũng để dựng nước và giữ nước, đã hun đúc nên truyền thống đoàn kết, nhân nghĩa, kiên cường bất khuất và xây dựng nên nền văn hiến Việt Nam.
Qua các thời kỳ kháng chiến, kiến quốc, nước ta đã có Hiến pháp năm 1946, Hiến pháp 1959, Hiến pháp 1980 và Hiến pháp 1992.
Dưới ánh sáng của chủ nghĩa Mác - Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh, Hiến pháp này là Hiến pháp của nhân dân, thể hiện ý chí và nguyện vọng của nhân dân trong việc nhanh chóng chấn hưng đất nước và bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ của Tổ quốc trong điều kiện hội nhập quốc tế và mở rộng quan hệ hữu nghị, hợp tác với các nước trên thế giới vì mục tiêu dân giàu, nước mạnh, tự do, dân chủ, công bằng, văn minh.
Hai là, về Điều 4 của Hiến pháp. Dự thảo có 3 khoản, tôi đề nghị giữ nguyên như dự thảo khoản 1, còn khoản 2 và khoản 3 sửa lại như sau:
2. Đảng gắn bó mật thiết với nhân dân, phục vụ nhân dân, chịu sự giám sát của nhân dân, chịu trách nhiệm trước nhân dân và dân tộc Việt Nam về việc lãnh đạo sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
3. Trong hoạt động, các tổ chức Đảng và mọi đảng viên phải tuân thủ nghiêm ngặt Hiến pháp và pháp luật.
Xin lưu ý: Đảng Cộng sản Việt Nam là lực lượng duy nhất lãnh đạo Nhà nước và xã hội, do đó đảng viên phải chịu trách nhiệm trước dân tộc về việc lãnh đạo sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Đặt vấn đề như vậy đúng trách nhiệm trước dân tộc, trước lịch sử của Đảng, nếu chỉ nói chịu trách nhiệm về “những quyết định của mình” thì không tương xứng với trọng trách được nhân dân, dân tộc giao phó.
Nếu các tổ chức Đảng và đảng viên “hoạt động trong khuôn khổ Hiến pháp và pháp luật” thì hơi chung chung, thiếu cụ thể. “Đảng viên Đảng Cộng sản Việt Nam là chiến sĩ cách mạng trong đội tiên phong” (Điều lệ) và “chấp hành nghiêm chỉnh cương lĩnh chính trị, Điều lệ Đảng, các nghị quyết của Đảng và pháp luật của Nhà nước…” (Điều lệ Đảng). Điều lệ Đảng đã yêu cầu đảng viên “chấp hành nghiêm chỉnh pháp luật của Nhà nước”, Hiến pháp nhất thiết phải yêu cầu tổ chức Đảng và đảng viên chấp hành nghiêm chỉnh, chứ không thể chỉ là “trong khuôn khổ Hiến pháp và pháp luật”.
Lời nói đầu và Điều 4 của Hiến pháp là những vấn đề hệ trọng, tôi đề nghị cần được trao đổi rộng rãi, lật đi, lật lại vấn đề để có nhận thức đúng đắn.
Hà Nội, ngày 22/1/2013