Nhiều chuyển biến tích cực về kinh tế - xã hội

• Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét công tác tổ chức, nhân sự
• Bà Nguyễn Thị Kim Tiến sẽ được miễn nhiệm làm Bộ trưởng Y tế

Chiều 15-10, tiếp tục phiên họp 38, Ủy ban Thường vụ Quốc hội dành cả ngày cho ý kiến về các báo cáo đánh giá kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và ngân sách nhà nước năm 2019; kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội, dự toán ngân sách nhà nước và phương án phân bổ ngân sách trung ương năm 2020.

Năm thứ 2 liên tiếp đạt và vượt 12/12 chỉ tiêu

Báo cáo trước Ủy ban Thường vụ Quốc hội, đánh giá chung tình hình kinh tế - xã hội năm 2019, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng cho biết đây là năm thứ 2 liên tiếp ước đạt và vượt toàn bộ 12/12 chỉ tiêu chủ yếu Quốc hội giao, trong đó 5 chỉ tiêu vượt và 7 chỉ tiêu đạt.

Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng

Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng cho biết tăng trưởng kinh tế đạt khá, năng suất lao động và chất lượng tăng trưởng tiếp tục được cải thiện, kinh tế vĩ mô ổn định vững chắc. Tốc độ tăng GDP ước đạt 6,8%, hoàn thành mục tiêu ở mức cao theo Nghị quyết của Quốc hội. Quy mô GDP tăng lên khoảng 266,5 tỷ USD, bình quân đạt 2.786 USD/người. Năng suất lao động đạt khá. Mô hình tăng trưởng chuyển dịch theo hướng tích cực, giảm dần sự phụ thuộc vào khai thác khoáng sản và tăng trưởng tín dụng, từng bước từng bước chuyển sang dựa vào khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo.  

Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng nhấn mạnh, trong năm 2019 với phương châm “kỷ cương, liêm chính, hành động, sáng tạo, bứt phá, hiệu quả”, Chính phủ đã tăng cường công tác điều hành, chỉ đạo các bộ, ngành, địa phương khẩn trương tổ chức triển khai tích cực các nhiệm vụ, giải pháp đề ra theo các Nghị quyết của Đảng, Quốc hội, Chính phủ; kiên định mục tiêu tăng trưởng, kiểm soát lạm phát; không ngừng đổi mới, sáng tạo, hành động quyết liệt, quyết tâm phấn đấu hoàn thành các mục tiêu, chỉ tiêu kế hoạch năm 2019.

Chỉ ra một số hạn chế, tồn tại, khó khăn, thách thức trong phát triển kinh tế, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng đánh giá tồn tại, hạn chế do nguyên nhân chủ quan là chủ yếu. Có nơi còn thiếu tinh thần quyết tâm, chậm đổi mới, chưa dám nghĩ, dám làm, chưa thực sự quyết liệt hành động; vẫn còn tình trạng quan liêu, nhũng nhiễu, gây phiền hà cho người dân, doanh nghiệp. Kỷ luật, kỷ cương nhiều nơi còn bị buông lỏng, hiệu lực hiệu quả quản lý nhà nước và thực thi chính sách, pháp luật còn hạn chế.

Cần đánh giá kỹ hơn các yếu tố tác động tới xuất khẩu

Trình bày báo cáo thẩm tra về báo cáo kinh tế-xã hội, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội Vũ Hồng Thanh đánh giá, những kết quả đã đạt được là thành quả nỗ lực của cả hệ thống chính trị, sự đóng góp của cộng đồng doanh nghiệp và nhân dân, sự quyết liệt chỉ đạo, điều hành của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ.

Để tiếp tục duy trì những thành tựu nói trên và đảm bảo tính bền vững của phát triển kinh tế, Ủy ban Kinh tế đề nghị phân tích rõ động lực, chất lượng của tăng trưởng để phát huy cho những năm sau; đánh giá thực trạng, tác động của khoa học công nghệ đối với tăng trưởng kinh tế; phân tích tổng thu nhập quốc gia để có đánh giá đầy đủ về nền kinh tế.

Bên cạnh đó, Ủy ban Kinh tế cho rằng cần đánh giá kỹ hơn các yếu tố tác động tới tốc độ tăng xuất khẩu hàng hóa sang Mỹ và nhập siêu từ Trung Quốc tăng; có nhận định cụ thể về yếu tố mặt hàng đóng góp tích cực vào xuất khẩu…

 Cần tiếp tục thúc đẩy đầu tư công

Thảo luận về những giải pháp Chính phủ đưa ra, các ý kiến đề nghị cần tiếp tục thúc đẩy đầu tư công; rà soát, làm rõ nguyên nhân của các vấn đề còn tồn tại để trên cơ sở đó phấn đấu đạt kết quả cao hơn trong năm sau; nghiên cứu, đánh giá khách quan, kỹ càng các mặt về tình hình thế giới, khu vực và trong nước có tác động đến vấn đề phát triển kinh tế-xã hội của Việt Nam...

Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật của Quốc hội Nguyễn Khắc Định đề nghị, thời gian qua, ngành nông nghiệp gặp nhiều khó khăn, thiệt hại, trong đó nổi lên là thiệt hại từ dịch tả lợn Châu Phi và một số dịch bệnh, hạn hán. Trước thực trạng này, nhà nước cần có chính sách hỗ trợ ngay cho bà con nông dân, hỗ trợ doanh nghiệp. Cụ thể, hỗ trợ về khoanh nợ, giãn nợ để thúc đẩy nông nghiệp

Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp của Quốc hội Lê Thị Nga Nêu vấn đề về việc thời gian gần đây dư luận một số nơi dấy lên câu chuyện cho rằng do hệ thống pháp luật còn chồng chéo nên tiến độ giải ngân chậm, bà Lê Thị Nga cho rằng, phải xác định rõ nguyên nhân của việc giải ngân vốn đầu tư chậm là do những quy định nào, "ở luật, nghị định hay dưới nghị định, nguyên nhân của giải ngân chậm hay đầu tư chậm có phải thực sự do luật không hay do khâu tổ chức thực hiện?," bà Nga đặt câu hỏi đồng thời đề nghị tiến hành rà soát các luật về đất đai, đầu tư, quy hoạch, xây dựng, nhà ở... để xác định nhóm pháp luật nào còn vướng mắc: "Chính phủ cần chỉ đạo các bộ, địa phương, Bộ Tư pháp xác định do luật hay do tổ chức thực hiện, tránh tình trạng đổ cho luật là chưa đúng... Xác định đúng mâu thuẫn thuộc thẩm quyền của ai, người đó sẽ sửa," bà Lê Thị Nga nhấn mạnh.

Bước tiến mới trong phòng chống tham nhũng

Bà Lê Thị Nga cũng cho rằng công tác phòng, chống tham nhũng trong năm qua được tiếp tục theo hướng quyết tâm và nỗ lực lớn, không có vùng cấm, ngoại lệ, rõ đến đâu xử đến đó.

Theo bà Lê Thị Nga, điểm đáng chú ý là nếu như trước đây các vụ án điều tra xử lý không chứng minh được chiếm đoạt, không chứng minh được vụ lợi cho nên từ những tội lẽ ra tham nhũng thì chuyển sang tội kinh tế như cố ý làm trái, thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng thì năm nay đã bước đầu chứng minh được yếu tố chiếm đoạt và đã khởi tố điều tra được một số vụ án, đặc biệt trực diện vào tham nhũng là đưa và nhận hối lộ.

Bà Lê Thị Nga nhấn mạnh, vụ việc phát hiện lớn nhất từ trước đến nay là vụ của ông Nguyễn Bắc Son và Trương Minh Tuấn. Đây là bước tiến mới trong chống tham nhũng. Một điểm nữa trong chống tham nhũng là thu hồi tài sản khá hơn trước đây.

Về hoạt động phòng ngừa tham nhũng thì thời gian qua sau Luật phòng chống tham nhũng đã ban hành Nghị định 59 hướng dẫn, kiểm soát xung đột lợi ích. Cùng với quy định 205 của Bộ Chính trị về kiểm soát quyền lực trong công tác cán bộ. Đây là những văn bản phối hợp để phòng ngừa tham nhũng tốt.

Đối với tình trạng tham nhũng vặt, Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp của Quốc hội cho rằng, nếu chỉ nói chung chung sẽ rất khó giải quyết. Thông qua phản ánh của người dân, cần xác định tham nhũng vặt chủ yếu đang tồn tại ở những ngành nào, "giáo dục, y tế, cảnh sát giao thông, hải quan, thuế có không, cấp giấy tờ vấn đề liên quan đến đất có không? Chúng tôi đề nghị phải xác định, tránh tình trạng dân bảo có nhưng đồng chí đứng đầu ngành bảo không có, từ đó chỉ ra trách nhiệm của bộ trưởng, trưởng ngành và quy định trong một khoảng thời gian phải xử lý giảm thiểu được tình trạng tham nhũng vặt, tránh gây bức xúc cho người dân.

Đánh giá kỹ tác động để có giải pháp cụ thể

Phó Chủ tịch Quốc hội Đỗ Bá Tỵ đề cập tới những vấn đề nhức nhối về an ninh trật tự như buôn bán ma túy, buôn người, tai nạn giao thông, phạm pháp và các tệ nạn khác.... và đề nghị cần nghiên cứu kỹ thêm để có giải pháp quyết liệt nhằm giảm nhanh những tác động tiêu cực này.

Bên cạnh đó, cần quan tâm tới vấn đề biến đổi khí hậu, khí tượng thủy văn, bão lụt, thiên tai... tác động đến sản xuất và đời sống của người dân; giải quyết vấn nạn ô nhiễm môi trường, cháy rừng...; rà soát, đánh giá về vấn đề nợ công, bội chi...

"Đánh giá kỹ, đánh giá chính xác bao nhiêu thì chúng ta sẽ chủ động ứng phó bấy nhiêu và có nhiều biện pháp. Nếu chúng ta đánh giá không kỹ và cứ đánh giá toàn màu hồng sẽ dẫn đến say sưa tới thắng lợi, chủ quan, dẫn đến những tổn thất phải gánh chịu," Phó Chủ tịch Quốc hội Đỗ Bá Tỵ nhấn mạnh.