Nhiều khó khăn trong phát triển kinh tế HTX

• Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ thăm HTX nông nghiệp ở Lâm Đồng

Đó là nhận định của các đại biểu tại hội nghị Sơ kết thi hành Luật Hợp tác xã (HTX) năm 2012 trong lĩnh vực nông nghiệp vùng Tây Nguyên và duyên hải Nam Trung bộ, do Bộ NN&PTNT đã phối hợp với UBND tỉnh Lâm Đồng tổ chức vào ngày 7-7 tại TP Đà Lạt. Đồng chí Vương Đình Huệ, Phó Thủ tướng Chính phủ, Trưởng Ban Chỉ đạo đổi mới, phát triển kinh tế tập thể, HTX dự và chỉ đạo hội nghị.

Theo Bộ NN&PTNT, đến hết năm 2016, vùng Tây Nguyên và duyên hải Nam Trung bộ có 1.272 HTX nông nghiệp chiếm 11,8% tổng số HTX nông nghiệp cả nước, bình quân mỗi tỉnh có 98 HTX. Nguồn vốn trung bình của mỗi HTX là 2,1 tỷ đồng, cao gấp đôi so với bình quân cả nước. Số thành viên của HTX trong vùng đạt 271 ngàn người. Trong 4 năm qua, tổng nguồn vốn ngân sách hỗ trợ trực tiếp cho các HTX toàn vùng là 93,5 tỷ đồng.

Trước đó, thực hiện Nghị quyết số 377/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ, và thi hành Luật HTX năm 2012 trong lĩnh vực nông nghiệp, đối với duyên hải Nam Trung bộ, đến năm 2016, 1 liệp hiệp và 624 HTX đã đăng ký lại, đạt tỉ lệ 93,4%. Đối với vùng Tây Nguyên, đến năm 2016, có 2 liên hiệp và 155 HTX nông nghiệp đã đăng ký lại, đạt tỉ lệ 99,4%.

Sau 4 năm thực hiện Luật HTX năm 2012 hoạt động của các HTX đã có nhiều tiến bộ, đặc biệt là HTX kiểu mới, đáp ứng yêu cầu tái cơ cấu ngành nông nghiệp và xây dựng nông thôn mới hiện nay. Chính phủ và các bộ, ngành đã ban hành nhiều văn bản pháp luật để hướng dẫn thực hiện. Về cơ bản, các HTX đã chuyển đổi hoạt động theo Luật HTX năm 2012, nhiều HTX hoạt động gắn với sản phẩm chủ lực của vùng, thực hiện liên kết chuỗi, trong đó có các siêu thị lớn để mở rộng kênh tiêu thụ sản phẩm…Thu nhập của thành viên HTX trong vùng Tây Nguyên và duyên hải Nam Trung bộ cao hơn so với bình quân cả nước.

Tuy nhiêu, quá trình áp dụng, thi hành  Luật HTX năm 2012 đã bọc lộ một số tồn tại, hạn chế. Như, quy định về tỉ lệ góp vốn tối đa của thành viên HTX bằng 20% vốn điều lệ là không phù hợp, nhất là ở các HTX sản xuất hàng hóa quy mô lớn, xuất khẩu, cần nguồn vốn nhiều. Quy định tỉ lệ cung ứng sản phẩm, dịch vụ cho khách hàng không phải là thành viên HTX không quá 32% là bất cập. Cách chính sách hỗ trợ HTX ban hành tuy nhiều nhưng lại tản mạn và thiếu nguồn lực đầu tư cho việc liên kết, tiêu thụ sản phẩm… Bên cạnh đó, ngay trong nội tại các HTX cũng bọc lộ những hạn chế như thiếu vốn, thiếu nhân lực chất lượng cao, chưa chủ động liên kết tiêu thụ sản phẩm, dịch vụ theo chuỗi…

Tại hội nghị, các đại biểu đã có nhiều tham luận, nội dung ghi nhận những chuyến biến của HTX trong 4 năm qua sau khi Luật HTX năm 2012 có hiệu lực. Tuy nhiên, trong quá trình thực hiện, áp dụng luật HTX cũng đã bọc lộ một số bất cập, cần phải điều chỉnh, sửa chữa. Các tham luận cũng đã nêu ra những kiến nghị, đề xuất cụ thể đối với Chính phủ, các bộ, ngành trung ương và địa phương, nhằm tiếp tục tạo điều kiện cho HTX và kinh tế tập thể phát triển.

Phát biểu tổng kết hội nghị, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ đã ghi nhận những chuyển biến tích cực của kinh tế HTX trong thời gian qua. Tuy nhiên, theo Phó Thủ tướng, kinh tế HTX khu vực Tây Nguyên và duyên hải Nam Trung bộ chưa phát triển tương xứng với tiềm năng, thế mạnh của vùng. Nhiều mô hình HTX hoạt động rất hiệu quả nhưng chưa được nhân rộng. 

Phó Thủ tướng cũng đã chỉ đạo các bộ, ngành, địa phương khẩn trương tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc trong quá trình hoạt động của HTX, đồng thời ghi nhận những kiến nghị, đề xuất của các đại biểu trong việc điều chỉnh, sửa đổi, bổ sung một số quy định trong Luật HTX và các văn bản dưới luật nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho kinh tế HTX phát triển…