Những quyết sách từ trại David và Sunnylands

• Hội nghị Cấp cao đặc biệt ASEAN - Hoa Kỳ

Như vậy, một lần nữa, “hội nghị không cà vạt kiểu Mỹ” lại góp phần đưa ra những quyết sách quan trọng liên quan đến hòa bình và an ninh trên thế giới.

Trong thông cáo của Nhà Trắng, Hội nghị cấp cao đặc biệt ASEAN-Hoa Kỳ này lần đầu tiên được tổ chức tại Mỹ và cũng là hội nghị cấp cao đầu tiên diễn ra sau khi Cộng đồng ASEAN được hình thành vào cuối năm 2015 để đánh dấu một năm bước ngoặt cho cả ASEAN và mối quan hệ đối tác chiến lược ngày càng mật thiết giữa Hoa Kỳ và ASEAN.

Vì thế, để các nhà lãnh đạo ASEAN không cảm thấy gò bó trong khuôn khổ hội nghị cũng như thể hiện được sự cởi mở, thân thiện của Hoa Kỳ, Tổng thống Barack Obama đã quyết định lựa chọn khu nghỉ dưỡng sang trọng và yên tĩnh Sunnylands ở bang California. Nỗ lực làm sắc nét trọng tâm chính sách của Hoa Kỳ vào khu vực châu Á - Thái Bình Dương đã thành công bằng chính điểm nhấn là Tuyên bố Sunnylands.

Tuyên bố này gồm 17 nội dung, trong đó có cam kết tôn trọng chủ quyền, sự toàn vẹn lãnh thổ, bình đẳng và độc lập về chính trị giữa tất cả các quốc gia phù hợp với nguyên tắc và qui định của Hiến chương LHQ, Hiến chương ASEAN và luật pháp quốc tế; cam kết giải quyết hòa bình các tranh chấp, không sử dụng vũ lực hoặc đe dọa sử dụng vũ lực phù hợp với các nguyên tắc chung đã được thừa nhận của luật pháp quốc tế và Công ước quốc tế của LHQ về Luật biển năm 1982 (UNCLOS); cam kết chung thúc đẩy hợp tác để giải quyết những thách thức chung trong lĩnh vực hàng hải; nhấn mạnh tầm quan trọng của thịnh vượng chung, phát triển và tăng trưởng bền vững…

Giới quan sát nhận định, bằng Tuyên bố Sunnylands, Hoa Kỳ và ASEAN đang muốn gây sức ép nhiều hơn nữa với Trung Quốc nhằm ngăn chặn những hành động đơn phương của chính quyền Bắc Kinh trong việc xây dựng và quân sự hóa các đảo nhân tạo ở Biển Đông.

Và với Tuyên bố Sunnylands, Tổng thống Barack Obama đã bổ sung vào danh sách các quyết sách mà khu nghỉ Sunnylands có được sau mỗi lần đăng cai tổ chức các cuộc gặp quan trọng của người đứng đầu Nhà Trắng với lãnh đạo các quốc gia khác trên thế giới. Tờ Người bảo vệ của Anh thì cho hay, từ năm 2013 đến nay, Sunnylands đang được Tổng thống Barack Obama biến thành một “thương hiệu đẹp” cho các cuộc đàm phán vành đai Thái Bình Dương.

Vậy điều gì ở Sunnylands đã thu hút được sự ưu ái đặc biệt của người đứng đầu Nhà Trắng. Theo hãng Reuters, Sunnylands vốn là một điền trang do tỷ phú Walter H.Annenberg và vợ là Leonore xây dựng từ giữa những năm 1960. Khu nghỉ dưỡng sang trọng này rộng 200 mẫu ở Rancho Mirage, California; có thời tiết ôn hòa và khung cảnh tuyệt đẹp.

Thêm vào đó, Sunnylands lại có sân golf rộng lớn 18 lỗ và 11 hồ nước khiến nhiều Tổng thống Hoa Kỳ mê mẩn. Có ít nhất 8 đời Tổng thống Hoa Kỳ quen thuộc với nơi này trong đó, vợ chồng Tổng thống Ronald Reagan từng 18 lần đón năm mới ở Sunnylands. Tuy nhiên, chỉ từ tháng 6 năm 2013 khi Tổng thống Barack Obama lần đầu tiên đến đây trong một cuộc gặp thượng đỉnh không chính thức với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình, Sunnylands mới thực sự được chú ý nhiều hơn.

Với mục đích biến Sunnylands thành “trại David phía Tây nước Mỹ” - nơi diễn ra các cuộc gặp ngoại giao chính thức không cà vạt của các nhà lãnh đạo, Tổng thống Barack Obama đã trở lại vào tháng 2-2014 để gặp Quốc vương Abullahd II của Jordan - một đồng minh quan trọng của Hoa Kỳ ở Trung Đông. Tháng 5 năm 2015, người đứng đầu Nhà Trắng cũng chủ trì một cuộc họp quan trọng giữa các quốc gia ở vùng Vịnh nhằm thiết lập một mặt trận thống nhất chung chống tổ chức Nhà nước Hồi giáo tự xưng (IS).

Hãng AP dẫn lời một số nhà bình luận nhận định rằng, cách ông Barack Obama sử dụng Sunnylands gợi nhớ cách cựu Tổng thống George W.Bush dùng trang trại của gia đình ở Texas để tiếp các nhà lãnh đạo nước ngoài đến mức nơi đó còn được mệnh danh là “Nhà Trắng miền Tây”. Và với thành công của Hội nghị cấp cao đặc biệt ASEAN - Hoa Kỳ, Sunnylands đang dần dần thay thế vị trí của trại David khi giải quyết được vấn đề khó khăn trong nghi thức ngoại giao trong khi vẫn tạo nét riêng đặc biệt trong các cuộc gặp thượng đỉnh.

Lý giải về cách lựa chọn địa điểm hội nghị của Tổng thống Barack Obama, chuyên gia nghiên cứu Murray Hiebert thuộc Trung tâm Nghiên cứu quốc tế và Chiến lược (CSIS) cho biết, Sunnylands lâu nay rất hay được đón tiếp các nhà lãnh đạo châu Á, còn trại David từ lâu vốn được coi là nơi gặp gỡ phù hợp của các đời Tổng thống Hoa Kỳ với những nhà lãnh đạo đến từ Trung Đông – vùng đất hay bị “nổi lửa” bởi những trận tranh cãi và mâu thuẫn tôn giáo, sắc tộc. Hơn nữa, trại David thực chất là một cơ sở hỗ trợ hải quân Thurmont trên núi ở quận Frederick, tiểu bang Maryland và đã được xây dựng từ năm 1935.

Trong khi đó, các quốc gia châu Á lại là những nền kinh tế trẻ, đang phát triển và mang hơi hướng của thời đại mới nên Sunnylands phù hợp hơn cả. Nhưng nói thế không có nghĩa là trại David không có những dấu ấn mạnh mẽ. Ngược lại, trại David đã gần một thế kỷ được sử dụng làm nơi nghỉ ngơi miền quê của Tổng thống Hoa Kỳ và các khách mời. Mỗi Tổng thống từ thời Franklin Roosevelt đến nay đều có sử dụng đến trại David.

Ông Franklin Roosevelt đã tiếp đón Thủ tướng Anh Winston Churchill vào tháng 5 năm 1943. Tổng thống Dwight Eisenhower thì có buổi họp nội các đầu tiên tại đây. Tổng thống John F. Kennedy và gia đình của ông thường hay cưỡi ngựa và thưởng thức các hoạt động giải trí khác ở đây.