Phải có đoàn giám sát riêng của Quốc hội đối với Formosa

• Formosa chính thức vận hành thử nghiệm lò cao số 1
• Việc lợi dụng sự cố Formosa và những miếng pho mát chứa thuốc phiện2
• Formosa cam kết bảo vệ môi trường sau khi vận hành lò cao số 1
• Cho phép Formosa vận hành thử nghiệm lò cao số 1 và xưởng luyện thép

PV: Sau sự cố này, Uỷ ban đã có yêu cầu báo cáo nào đối với Hà Tĩnh và các bộ ngành liên quan chưa?

Ông Lê Hồng Tịnh: Đương nhiên các cơ quan liên quan như Bộ Công thương, Bộ Tài nguyên & Môi trường… phải báo cáo để xem nguyên nhân là vì do kỹ thuật hay vì cái gì. Hôm nay tôi sẽ về trao đổi với anh Hà (Phó Chủ nhiệm Uỷ ban, phụ trách lĩnh vực môi trường) để chỉ đạo việc này.

PV: Sự cố này xảy ra ngay sau một sự cố gây chấn động toàn quốc liệu có làm dư luận mất lòng tin và một lần nữa đặt câu hỏi về tính an toàn của dự án?

Ông Lê Hồng Tịnh: Mới vận hành thì cũng có thể có trục trặc nhất định, sự cố lọc bụi thì cũng có thể xảy ra trong thời điểm đầu vận hành. Tuy nhiên, chúng tôi chưa nắm được thông tin cụ thể báo cáo của Hà Tĩnh về sự cố lần này. Chúng tôi sẽ yêu cầu Hà Tĩnh báo cáo.

Chúng ta cũng có cơ quan giám sát ở địa phương là đoàn đại biểu quốc hội Hà Tĩnh. Nếu muốn giám sát bên trong thì chỉ cần thông báo với phía doanh nghiệp là họ hợp tác. Qua việc xảy ra sự cố đó, họ thấy không thể xem thường vấn đề môi trường, nên các đoàn của Quốc hội vào giám sát thì họ rất tạo điều kiện, cởi mở để mọi người biết nắm quy trình vận hành của nhà máy.

PV: Sau sự cố môi trường biển năm 2016, Quốc hội có đưa dự án này vào giám sát đặc biệt?

Ông Lê Hồng Tịnh: Có chứ. Riêng Bộ Tài nguyên & Môi trường kiểm soát rất chặt chẽ bằng các biện pháp như làm thêm hồ sinh học. Đây là sự cố lần đầu tiên xảy ra, là bài học phải rút kinh nghiệm, cho nên các bộ ngành phải quan tâm đặc biệt, nhất là Bộ Tài nguyên & Môi trường và Bộ Công thương. Được biết, hiện cơ quan chức năng cũng đã giao cho các sở chuyên ngành như Sở Công thương, Sở Tài nguyên & Môi trường Hà Tĩnh thực hiện giám sát thường xuyên qua nhiều hình thức.

PV: Đây là một dự án lớn, phức tạp, liệu các cơ quan ở địa phương có đủ năng lực để giám sát?

Ông Lê Hồng Tịnh: Đúng như vậy. Cái này phải có đoàn giám sát riêng. Đối với Quốc hội, nếu không họp thì Uỷ ban Khoa học - Công nghệ và Môi trường phải vào giám sát.

PV: Một trong những giải pháp để giữ chỉ tiêu tăng trưởng là đưa Formosa vào vận hành. Quan điểm của Uỷ ban Khoa học – công nghệ & môi trường về vấn đề này là như thế nào?

Ông Lê Hồng Tịnh: Liên quan tới việc cho vào vận hành Formosa thì các bộ liên quan như Bộ Công Thương, Bộ Tài nguyên & môi trường là những cơ quan tham mưu quan trọng, báo cáo cho Chính phủ. Hy vọng Formosa sẽ góp phần vào tăng trưởng, tất nhiên trên cơ sở đủ điều kiện. Qua việc này, các Bộ ngành, cũng báo cáo, Chính phủ thấy đủ điều kiện nên đưa vào dự báo. Việc này đã được kiểm soát chặt chẽ. Vạn sự khởi đầu nan, nên nếu hoạt động tốt sẽ đóng góp đáng kể vào ngân sách, tăng trưởng. Sự cố xảy ra là việc đáng tiếc. Dự án này đầu tư vốn 10 tỷ USD, nên nếu hoạt động sẽ là đầu tàu trong phát triển công  nghiệp của Việt Nam.

PV: Bộ Tài nguyên & Môi trường đã báo cáo là Formosa đầu tư hơn 1 tỷ USD để khắc phục các lỗi tồn tại, Uỷ ban giám sát đã yên tâm với việc khắc phục của Formosa chưa?

Ông Lê Hồng Tịnh: Chúng tôi đã vào tận nơi, giám sát tận nơi. Những yêu cầu đưa ra phía họ làm cũng rất tích cực, hợp tác tốt để khắc phục các lỗi còn tồn tại.

PV: Qua làm việc trực tiếp ở địa phương, ông đánh giá thế nào về đời sống người dân địa phương thời điểm này?

Ông Lê Hồng Tịnh: Bây giờ tốt, cá nhiều rồi. Hiện các chuyến tàu ra khơi đánh cá trúng mùa lớn. Qua một thời gian nghỉ đánh, bắt cá được con lớn, năng suất nhiều. Bản chất của các nhà máy thép làm sát cảng do liên quan tới đặc thù vận chuyển quặng...  Nguyên nhân sự cố hơn một năm trước chủ yếu do thi công xúc rửa. Tuy nhiên nhà máy này chưa hoạt động, nêu khi hoạt động tuân thủ các điều kiện về môi trường thì không vấn đề gì.