Sách giáo khoa lớp 1 đắt gấp đôi do dày hơn, chất lượng tốt hơn

• In bổ sung, phát miễn phí tài liệu chỉnh sửa SGK Tiếng Việt bộ Cánh Diều
• Điều chỉnh một số nội dung chưa phù hợp trong SGK Tiếng Việt Cánh Diều
• Thẩm định SGK: "Đông người nhặt thì chắc chắn "sạn" sẽ bớt đi"
• Thanh tra việc trang bị SGK và tài liệu tham khảo tại các cơ sở giáo dục phổ thông

Không thể để học sinh phải học SGK sai sót

ĐBQH Cao Đình Thưởng (Phú Thọ) đánh giá, vừa qua Bộ GD&ĐT đã có nhiều cố gắng, tích cực tiếp thu ý kiến đại biểu theo hướng cầu thị. Song SGK vẫn là vấn đề gây rất nhiều tranh cãi, bất an, ảnh hưởng trực tiếp đến nhà trường, học sinh và phụ huynh. Theo ông, nhiều phụ huynh mong muốn Bộ GD&ĐT hãy biên soạn một bộ SGK chuẩn vì SGK là tài liệu dạy và học của quốc gia, phải thống nhất toàn quốc. Nếu mở rộng xã hội hóa biên soạn SGK như hiện nay sẽ dẫn tới nhiều hệ lụy mà chúng ta không thể lường hết được.

ĐBQH Đặng Thị Phương Thảo (Nam Định) cho rằng, tháng 9-2020, ngành giáo dục bắt đầu triển khai chương trình giáo dục phổ thông mới, sử dụng SGK mới cho đối tượng học sinh lớp 1. Bước đầu thực hiện đương nhiên khó tránh sai sót, song việc kéo theo nhiều bất cập nổi lên thì thiết nghĩ, cần phải nhìn nhận lại. Ở một số nơi đã xảy ra tình trạng bắt học sinh mua thêm sách tham khảo. Cá biệt có những phụ huynh đã phải bỏ ra hàng triệu đồng để mua SGK khoa lớp 1 cho con cùng với cả các sách tham khảo.

ĐBQH Đặng Thị Phương Thảo.

Ngoài ra, SGK tiếng Việt ở một số bộ sách còn có sự thiếu trong sáng về ngôn ngữ, thiếu hệ thống logic và chưa khai thác được kho tàng văn hóa dân gian của Việt Nam dẫn tới giáo viên phải vừa dạy và vừa điều chỉnh. "Đây là một tình trạng thực tế và đang để lại dư luận không tốt. Điều đáng nói là những tồn tại này chỉ đến khi chính thức đi vào sử dụng thì mới bộc lộ và không được phát hiện sớm hơn từ quá trình biên soạn, thẩm định hay là quá trình phê duyệt để ban hành", đại biểu đánh giá.

Từ đó, ĐBQH Đặng Thị Phương Thảo đề nghị SGK đã sai thì bắt buộc phải sửa. "Không thể để một thế hệ học sinh của chúng ta phải học SGK sai sót như vậy. Do đó, đối với các bộ SGK lớp 1 đang lưu hành trên thị trường, tôi đề nghị Chính phủ chỉ đạo Bộ GD&ĐT tạm dừng thực hiện. Cần khẩn trương tiến hành rà soát và cho thẩm định lại toàn bộ", bà nhấn mạnh.

Trong thời gian thẩm định lại SGK, cần tránh trường hợp việc thu hồi sách chỉ diễn ra cục bộ ở từng địa phương, từng bộ sách và tránh việc sử dụng học liệu thiếu tính nhất quán. Cần phải có phương án dạy cho trẻ lớp 1 thống nhất tại các nhà trường trên toàn quốc, thay thế trong thời gian này cần sử dụng các bài học tương đương trong SGK cũ hoặc có thể tăng thời lượng trải nghiệm hay giáo dục vận động cho học sinh.

Nữ ĐBQH tỉnh Nam Định đề nghị quy trách nhiệm cơ quan có thẩm quyền để xảy ra sai sót. "Tôi đề nghị cần có sự vào cuộc của cơ quan điều tra. Bên cạnh đó, cũng cần đẩy nhanh tiến độ điều tra, đưa ra xét xử để truy cứu trách nhiệm đối với các hành vi in ấn trái phép, làm giả SGK, sách tham khảo để đảm bảo công bằng về quyền tác giả, về quyền xuất bản của từng bộ sách", đại biểu nêu.

Tranh luận với đại biểu Đặng Thị Phương Thảo về SGK, ĐBQH Bùi Văn Phương (Ninh Bình) cho rằng, ngành giáo dục đã hết sức cố gắng nhưng một số thiếu sót không thể tránh khỏi và đây không phải là sai sót ở mức độ nghiêm trọng. "SGK có một số thiếu sót đó chỉ là ở dạng một số ngữ liệu phục vụ cho học âm, học vần, bài đọc của các cháu là chưa thật phù hợp, không phải sai sót đến mức như đại biểu nói là phải chuyển cơ quan điều tra hoặc hình sự hóa việc sai sót này", ông bày tỏ quan điểm.

Đại biểu cho biết, Bộ GD&ĐT đã có văn bản gửi các địa phương là khi các cô giáo triển khai giảng những bài có liên quan đến ngữ liệu này thì cần điều chỉnh cho phù hợp và trước diễn đàn Quốc hội thì hết sức cẩn trọng, nếu không có thể gây tâm lý hoài nghi, hoang mang trong nhân dân và cử tri...

Bộ GD&ĐT đang chỉnh sửa cho phù hợp ngữ điệu và tâm lý lứa tuổi

Giải trình thêm tại phiên thảo luận, Bộ trưởng Bộ GD&ĐT Phùng Xuân Nhạ cho biết, thực hiện đổi mới căn bản, toàn diện theo chủ trương của Nghị quyết 29 Ban Chấp hành Trung ương, Nghị quyết 88 của Quốc hội về thực hiện một chương trình nhiều SGK, đợt đổi mới lần này là đổi mới căn bản từ chương trình, từ mục tiêu, nội dung, phương pháp đến tất cả các yếu tố được thực hiện, trong đó SGK là tài liệu để thể hiện chương trình, khác với lần đổi mới trước là đổi mới SGK.

Thực hiện Nghị quyết 88 với chủ trương một chương trình có một số SGK và xã hội hóa SGK, Bộ GD&ĐT đã tổ chức thẩm định và phê duyệt 46 SGK thuộc 5 bộ sách của 3 nhà xuất bản, trong đó các bộ sách này và 46 sách đều được các nhà trường lựa chọn đưa vào sử dụng. Sách Tiếng Việt lớp 1 thuộc bộ "Cánh diều" mà thời gian vừa qua được cử tri và nhân dân góp ý kiến nhiều.

"Thực tế chúng tôi có kiểm tra và thấy ý kiến góp ý của nhân dân, của các nhà khoa học và các tầng lớp nhân dân về nội dung sách Tiếng Việt lớp 1 là một trong 46 sách có những ngữ điệu chưa thật phù hợp. Chúng tôi đã yêu cầu ngay Hội đồng thẩm định, tác giả, nhà xuất bản nghiêm túc lắng nghe, tiếp thu. Hiện nay đang chỉnh sửa cho phù hợp với ngữ điệu và tâm lý lứa tuổi lớp 1. Còn các bộ sách khác cũng đang được triển khai", Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ thông tin.

Bộ GD&ĐT cũng đã chỉ đạo tất cả các nhà xuất bản, các bộ sách đều phải rà soát. Theo Điều 9 của Thông tư 33 về SGK, kinh nghiệm các lần thay sách trước cũng như kinh nghiệm thế giới thì SGK được hiệu đính và chỉnh sửa thường xuyên, phù hợp với thực tiễn chứ không phải ban hành xong là xong. "Chúng tôi yêu cầu tất cả phải rà soát lại và căn cứ vào thực tiễn 1 năm thực hiện Bộ GD&ĐT sẽ cho tổng kết, rút kinh nghiệm, hoàn thiện", Bộ trưởng nói và khẳng định sẽ tiếp tục cùng với đội ngũ giáo viên trực tiếp thực hiện công tác giảng dạy rà soát, tiến tới hoàn thiện hơn SGK...

Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ khẳng định, Bộ GD&ĐT đã ban hành Thông tư 21, trong đó quy định rất rõ là không được ép học sinh mua sách tham khảo với bất kỳ hình thức nào. Rất tiếc, thời gian vừa qua cá biệt có một số nhà trường chưa thực hiện nghiêm việc này, Bộ cũng đã chỉ đạo các địa phương và trực tiếp đi thanh tra để chấn chỉnh. Về ý kiến đại biểu nêu về giá SGK lớp 1 mới cao hơn, theo Bộ trưởng giá thành cao hơn khoảng 2 lần do số trang dài hơn, chất lượng tốt hơn, màu tốt hơn.

Bên cạnh đó, SGK thực hiện theo chủ trương xã hội hóa, khác với sách cũ, cho nên không được trợ cấp về biên soạn như sách cũ. Bộ GD&ĐT cũng đã phối hợp với Bộ Tài chính để tham mưu cho Chính phủ, trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội đưa SGK vào mặt hàng Nhà nước định giá, bình ổn giá. Quốc hội cũng đã chỉ đạo việc này phải sửa Luật Giá và Chính phủ giao cho Bộ Tài chính đang rà soát sửa Luật Giá để đưa mặt hàng SGK theo giá Nhà nước định giá...