10 Bộ trưởng Australia từ chức: Phép thử mới đối với Thủ tướng Malcolm Turnbull
Cuộc khủng hoảng chính trị ở Australia nảy sinh vào đúng thời điểm một tháng sau khi diễn ra cuộc bầu cử bổ sung ở Australia và một ngày sau khi đương kim Thủ tướng Malcolm Turnbull vượt qua được cuộc bỏ phiếu tín nhiệm hôm 21-8 với tỷ lệ sít sao là 48 phiếu thuận và 35 phiếu chống.
Ông Malcolm Turnbull đã giữ được vị trí lãnh đạo của mình khi vượt đối thủ - đồng thời là người đã thách thức ông trong liên minh cầm quyền Tự do - Quốc gia là Bộ trưởng Nội vụ Peter Dutton với 13 phiếu ủng hộ.
Phát biểu trước báo giới, Thủ tướng Australia khẳng định, ông đang phải đối mặt với áp lực về việc rút lại hai chính sách lớn và chưa đạt được kết quả như mong muốn về kế hoạch áp thuế mới.
Ông Malcolm Turnbull nói: "Những gì tôi đang cố gắng làm là đảm bảo liên minh Tự do-Quốc gia ổn định, đoàn kết để duy trì tốt nhất hoạt động của chính phủ".
 |
| Thủ tướng Malcolm Turnbull (giữa) vừa vượt qua cuộc bỏ phiếu tín nhiệm hôm 21-8. Ảnh: Getty |
Đồng thời, Thủ tướng Australia còn thừa nhận, để đảm bảo tính bền vững cho một cuộc bỏ phiếu dài hạn và cuộc bầu cử vào năm 2019, ông đã phải "nhún nhường" trong vấn đề chính sách năng lượng với các đảng phái khác trong Quốc hội.
Cụ thể, chính phủ Australia đưa mục tiêu giảm 26% khí hiệu ứng nhà kính vào năm 2030 như đã cam kết trong Thỏa thuận Paris ra khỏi dự luật Đảm bảo năng lượng quốc gia để xin ý kiến Quốc hội. Thay vào đó, dự luật chỉ tập trung vào việc hạ giá điện nhằm giảm bớt gánh nặng chi tiêu cho các gia đình Australia.
Hãng tin ABC News cho hay, ngay sau cuộc bỏ phiếu tín nhiệm, ông Peter Dutton đã tuyên bố từ chức để chuẩn bị cho lần tái tranh cử vị trí lãnh đạo đảng Tự do.
Dự kiến, cuộc bỏ phiếu lần hai trong đảng Tự do sẽ diễn ra vào ngày 24-8 và Bộ trưởng Nội vụ tuyên bố rằng, có hàng tá nghị sĩ trong liên minh cầm quyền không muốn ông Malcolm Turnbull làm lãnh đạo của họ nên ông sẽ thúc đẩy để các vết nứt trong nội bộ đảng Tự do ngày càng lan rộng.
Bằng chứng là hôm 21-8, chỉ chưa đầy một tiếng sau khi kết quả bỏ phiếu tín nhiệm được công bố, trợ lý Bộ trưởng Bộ Ngân sách Michael Sukkarwas, Thượng nghị sĩ - Bộ trưởng trợ lý Thủ tướng James McGrath và Thượng nghị sĩ - Bộ trưởng Bộ phát triển quốc tế và Thái Bình Dương Concetta Fierravanti-Wells đệ đơn từ chức để tỏ rõ quan điểm ủng hộ ông Peter Dutton.
Đến tối cùng ngày, Bộ trưởng Bộ Tư pháp và an ninh mạng Augus Taylor - một trong những nhân vật quan trọng nhất của chính quyền Canberra đã đưa ra quyết định tương tự. Bước sang ngày làm việc mới (22-8), tình trạng hỗn loạn trong chính phủ gia tăng khi có thêm 6 Bộ trưởng nữa đệ đơn từ chức, đưa tổng số thành viên nội các từ chức lên 10 người.
Những nhân vật mới nhất nổi tiếng trong danh sách từ chức gồm Bộ trưởng Bộ Thương mại Steve Ciobo, Bộ trưởng Bộ Công dân Alan Tudge và Bộ trưởng Bộ Y tế Geg Hunt.
Tuy nhiên, đến chiều 22-8, Thủ tướng Malcolm Turnbull chưa chấp nhận các đơn từ chức này và vẫn đang nỗ lực nhằm giảm nhẹ tác động của cuộc khủng hoảng chính trị hiện nay.
Ngoại trưởng Australia Julie Bishop chia sẻ với đài phát thanh Australia: "Một số người từng bỏ phiếu cho Peter Dutton đã đệ đơn từ chức lên Thủ tướng. Họ đã làm điều họ cho là đúng đắn nhưng Thủ tướng nói rằng ông muốn họ tiếp tục giữ chức vụ".
Bà Julie Biship cũng khẳng định thêm, riêng đơn từ chức của Bộ trưởng Nội vụ Peter Dutton và Bộ trưởng Bộ phát triển quốc tế và Thái Bình Dương Concetta Fierravati-Wells đã được chấp nhận.
Giới quan sát nhận định, việc hàng loạt quan chức cao cấp trong chính phủ đệ đơn từ chức đã gây ra tình trạng khó khăn cho Thủ tướng Malcolm Turnbull trong nỗ lực củng cố vị thế của mình.
Nó cũng cho thấy liên minh cầm quyền Tự do -Quốc gia đang thực sự có vấn đề, buộc ông Malcolm Turnbull phải kêu gọi chính phủ và đặc biệt là nội bộ đảng Tự do đoàn kết, với lo ngại về nguy cơ đảng này sẽ thất bại trong cuộc bầu cử tiếp theo dự kiến diễn ra vào nửa đầu năm 2019.
Ông Malcolm Turnbull nói: "Tôi không mang bất kỳ mối hận thù nào đối với Peter Dutton vì đã đứng lên và thách thức tôi. Tôi chỉ muốn giữ vững vị thế của đảng Tự do và liên minh cầm quyền".
Trong trường hợp không thể lay chuyển được quan điểm của những người chống đối, Thủ tướng Australia sẽ phải đưa ra một loạt giải pháp cải tổ mạnh mẽ với việc lựa chọn các nghị sĩ khác trong đảng Tự do để thay thế. Đây là nước cờ cuối cùng và khá mạo hiểm.
Ông Martin Drum, một giảng viên chính trị cao cấp tại Đại học Notre Dame ở Perth nhấn mạnh, nếu không tính toán kỹ càng, chính phủ của ông Malcolm Turnbull sẽ thua trong "trận đấu" sắp tới bởi hiện giờ, đảng Lao động đã làm rất tốt việc vận động tranh cử.
Thậm chí, ông Martin Drum còn chỉ ra rằng, vết nứt trong nội bộ đảng Tự do là tin tốt cho ông Bill Shorten (51 tuổi), người lãnh đạo đảng Lao Động.
Trong cuộc thăm dò dư luận mới đây nhất, đảng của ông Bill Shorten đã hơn liên minh cầm quyền của Thủ tướng Malcolm Turnbull 10% phiếu bầu. Đảng Lao động cũng đã cam kết sẽ tăng cường chi tiêu cho giáo dục và bệnh viện nếu họ thắng cử cuộc bầu cử tiếp theo.
Mô hình chính trị của Australia đã có nhiều sự thay đổi quyền lực bất ngờ từ các vụ "đảo chính" trong nội bộ đảng cầm quyền, bắt đầu từ năm 2010 khi bà Julia Gillard giành số phiếu bầu cao hơn ông Kevin Rudd trong đảng Lao động để trở thành Thủ tướng Australia.
Đương kim Thủ tướng Malcolm Turnbull cầm quyền từ tháng 9 năm 2015 sau cuộc "nổi dậy" thành công chống lại cựu Thủ tướng Tony Abbott. Dù gặp khó khăn với các thành viên cấp cao trong đảng Tự do, Thủ tướng Australia có vẻ vẫn nhận được sự ủng hộ ở mức cao từ người dân nước này.