Chặng đường thành lập chính phủ đại liên minh sẽ "về đích"?

• Bà Merkel quyết theo đuổi Chính phủ đại liên minh

Các nhà lãnh đạo Đức của cả ba đảng phái bao gồm Dân chủ Cơ đốc giáo (CDU), Xã hội Cơ đốc giáo (CSU) và Dân chủ Xã hội (SPD) đều ý thức rõ được rằng, việc đạt được thỏa thuận về một chính phủ đại liên minh sẽ không chỉ giúp nước Đức chấm dứt hơn bốn tháng bế tắc chính trị nghiêm trọng nhất kể từ Thế chiến II để tiếp tục thực hiện các chiến lược phát triển, mà còn giúp cho kế hoạch cải tổ tham vọng của Liên minh châu Âu (EU) được thực thi.

Sẵn sàng "thỏa hiệp đau đớn"

Trong bối cảnh hiện tại, không ai khác, chính Thủ tướng tạm quyền Angela Merkel là người hiểu rõ nhất rằng, sự kiên nhẫn của người dân Đức cũng như của các đối tác châu Âu đều sắp cạn kiệt, nên việc sớm đạt được một thoả thuận là điều bắt buộc. 

Phải thương lượng thêm hai ngày so với hạn chót (ngày 4-2), ngày 6-2, Thủ tướng Đức Angela Merkel tuyên bố sẵn sàng thỏa hiệp và "nhượng bộ đau đớn" để giúp liên đảng bảo thủ CDU/CSU của bà đạt được một thỏa thuận thành lập chính phủ "đại liên minh" mới với đảng đối tác trung tả SPD, nhằm giúp nền kinh tế lớn nhất châu Âu này thoát khỏi tình trạng bế tắc chính trị hiện nay. 

Trả lời phỏng vấn báo giới, Thủ tướng Merkel cho biết: "Mỗi người trong chúng ta sẽ có lúc phải đưa ra những thỏa hiệp đau đớn và tôi đã sẵn sàng cho điều đó”.

Bà cũng nhận thức rõ được hậu quả của viễn cảnh hai bên không thể đạt được một thỏa thuận chung. Khi đó, những khát vọng hoàn thành nhiệm kỳ thủ tướng thứ tư liên tiếp của bà sẽ "tan thành mây khói" bởi một chính phủ thiểu số.

Trong khi đó, ông Volker Bouffier, Phó Chủ tịch CDU cho biết, ông rất lạc quan về cái đích cuối cùng mà CDU/CSU và SPD hướng tới, dù các đảng đều đang phải chạy đua với thời gian. 

Về phía SPD, Chủ tịch Martin Schulz tiết lộ, các bên đàm phán đã đạt được thỏa thuận về các vấn đề chính sách với EU. 

Cụ thể, CDU/CSU và SPD nhất trí tăng cường đầu tư vào Khu vực đồng tiền chung châu Âu (Eurozone), ngừng thực thi các biện pháp kinh tế khắc khổ bắt buộc và chú trọng tạo việc làm cho giới trẻ trên toàn khối.

Những "nút thắt" cuối cùng

Truyền thông Đức dẫn các nguồn tin thân cận với các đảng cho biết, vấn đề bảo hiểm y tế, luật lao động và các vấn đề tài chính, cụ thể là chi tiêu quốc phòng, là ba "nút thắt" khó cởi bỏ nhất tại các cuộc đàm phán giữa CDU/CSU và SPD. 

Cùng ngày, ông Carsten Schneider - một thành viên phái đoàn đàm phán của SPD cho hay, các bên đã vượt qua được 90-95% quãng đường để thành lập một chính phủ đại liên minh, song phần còn lại cũng rất quan trọng. 

Đảng SPD muốn nhận được những nhượng bộ trong lĩnh vực bảo hiểm y tế và việc làm, nhằm thuyết phục những ý kiến vốn hoài nghi trong nội bộ đảng. Bởi một khi cả ba bên đạt được thỏa thuận, văn kiện còn cần phải được đưa ra trưng cầu ý kiến đối với 443.000 thành viên của SPD.

Ngược lại với các chính trị gia, nhiều chuyên gia kinh tế Đức lại có cái nhìn ít tích cực hơn. Kết quả cuộc khảo sát của Viện Nghiên cứu Ifo phối hợp cùng báo "Frankfurter Allegemeime Zeitung" của Đức cho thấy, phần lớn các nhà kinh tế nước này bày tỏ hoài nghi về triển vọng thành lập chính phủ đại liên minh. 

Cụ thể, chỉ có khoảng 30% trong tổng số 131 người ủng hộ việc thành lập chính phủ liên minh, trong khi 40% ủng hộ một chính phủ thiểu số dưới sự lãnh đạo của liên đảng CDU/CSU. 

Ngoài ra, có 25% chuyên gia bày tỏ ủng hộ việc tổ chức một cuộc bầu cử mới. Các chuyên gia đánh giá CDU/CSU thiếu sự quyết tâm trong việc đưa ra một chính sách thuế và kế hoạch mở rộng mạng lưới Internet tốc độ cao. 

Theo giới phân tích thuộc Ifo, các kế hoạch của liên đảng CDU/CSU còn cả chặng đường dài phía trước để đi đến thành công. Họ nhận thấy được cả những điểm nổi bật cũng như hạn chế của những chính sách này, nhưng vẫn đặt dấu hỏi về việc liệu một chính phủ liên minh mới có phải là sự chuẩn bị tốt cho tương lai của nước Đức.

Hơn nữa, kết quả của một cuộc khảo sát mới nhất do Insa thực hiện và công bố trên báo "Bild" cho thấy, tỷ lệ ủng hộ của các đảng phái chính tại Đức đã sụt giảm. 

Theo đó, nếu các cuộc bầu cử được tổ chức ở thời điểm này, liên đảng CDU/CSU chỉ nhận được 30,5% số phiếu ủng hộ, thay vì 33% như trong khảo sát công bố trước đó. Tỷ lệ ủng hộ SPD cũng giảm từ mức siêu thấp 20,5% trong tháng 9-2017 xuống còn 17% - mức thấp nhất kể từ năm 1949. 

Các kết quả này cho thấy hai đảng này sẽ khó có thể cùng nhau chiếm đa số trong quốc hội. Tuy nhiên, đó chỉ là khảo sát, còn khi nhìn thẳng vào thực tế ở thời điểm hiện tại, có thể CDU/ CSU và SPD cuối cùng cũng "bắt tay" đi đến thỏa thuận đại liên minh. 

Nhưng cái gọi là đại liên minh này sẽ đặt ra vô số thách thức cho nhiệm kỳ thứ tư của bà Angela Merkel, cũng như phần nào làm suy yếu quyền lực của bà để đưa các ưu tiên mà Đức đặt ra vào cải cách EU hay trong các vấn đề toàn cầu nói chung.