Châu Âu ra tuyên bố chung chỉ trích Mỹ
- Iran biên chế cùng lúc hơn 100 tàu tên lửa bảo vệ vùng Vịnh
- Iran - Venezuela - Mỹ: Vòng xoáy căng thẳng mới
- Nga tuyên bố "rắn" sau khi Mỹ đòi quyền lợi thành viên thỏa thuận hạt nhân Iran
| Thỏa thuân hạt nhân Iran ngày càng mong manh trước áp lực của Mỹ. Ảnh: ITN |
"Chúng tôi rất hối tiếc khi Mỹ đưa ra quyết định chấm dứt các miễn trừ đó. Chúng, vốn được chứng thực bởi Nghị quyết 2231 của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc, đảm bảo mục tiêu không phổ biến vũ khí hạt nhân, cũng như đảm bảo tính minh bạch và hòa bình trong chương trình hạt nhân của Iran", ba nước châu Âu ngày 30/5 ra thông cáo, Reuters đưa tin.
Các miễn trừ mà châu Âu nói tới được nêu trong thoả thuận hạt nhân 2015 giữa Iran và các cường quốc, cho phép các công ty Nga, Trung Quốc và châu Âu tham gia chuyển đổi lò phản ứng nước nặng Arak của Iran thành lò phản ứng phục vụ nghiên cứu dân sự.
Từ khi Iran kí thoả thuận, các đối tác Nga và châu Âu chịu trách nhiệm chính trong việc đưa thanh nhiên liệu đến Iran rồi đưa chúng khỏi quốc gia Trung Đông sau khi chúng được làm giàu đến một cấp độ nhất định.
Năm 2018, chính quyền Tổng thống Donald Trump rút Mỹ khỏi thoả thuận hạt nhân Iran, gọi đây là "thỏa thuận tồi tệ nhất" từng được ký dưới thời Barack Obama. Washington sau đó đơn phương áp đặt trở lại các biện pháp cấm vận chống Iran nhưng chưa áp hạn chế nào với các nước còn lại trong thoả thuận.
Tuy nhiên, Mỹ ngày 27/5 chính thức chấm dứt những miền trừ này. Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo tả hành động của Washington là nhằm đáp trả các bước đi hạt nhân "bên miệng hố chiến tranh" của Iran.
Trước tuyên bố của châu Âu, Nga cũng lên án các bước đi của Mỹ sau khi rút khỏi các hiệp ước quốc tế quan trọng là "nguy hiểm và khó lường".
Theo RT, thoả thuận hạt nhân Iran hiện đang đứng trước nguy cơ sụp đổ do Iran đã dừng tuân thủ nhiều cam kết trong văn kiện nhằm phản đối việc rút đi của Mỹ và việc các nước châu Âu không có bước đi nào thực hiện lời hứa giúp Tehran chống lại các lệnh trừng phạt.
Đáng chú ý, sau khi Mỹ rút khỏi thỏa thuận, Hội đồng Bảo an LHQ đã ra một nghị quyết, trong đó vẫn nêu Mỹ là một bên tham gia.
Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo gần đây viện dẫn ngôn từ của nghị quyết này cho thấy dù Mỹ không thực hiện nghĩa vụ nào, nhưng họ vẫn có "quyền lợi dành cho thành viên". Quyền lợi được ông Pompeo ám chỉ là việc có thể kích hoạt nhanh chóng các biện pháp trừng phạt LHQ chống Iran.