Iran-Mỹ: Gập ghềnh con đường bình thường hóa quan hệ

08:04 19/12/2016

Việc bình thường hóa quan hệ giữa Iran-Mỹ sau khi thỏa thuận hạt nhân lịch sử được ký kết đang vấp phải một loạt trở ngại trong đó phải kể đến quyết định của chính quyền Tehran về việc kiện Washington ra Ủy ban giám sát thỏa thuận hạt nhân.

Theo tin từ hãng Reuters, hôm 17-12, trong một bức thư gửi đến Cao ủy đối ngoại và an ninh Liên minh châu Âu (EU) Federica Mogherini, Ngoại trưởng Iran Javad Zarif đã đề nghị EU ủng hộ việc tổ chức một cuộc họp khẩn với một ủy ban gồm 6 quốc gia (hay còn gọi là nhóm P5+1) đã đạt đồng thuận về thỏa thuận hạt nhân năm 2015 trong đó khẳng định chấm dứt những chế tài kinh tế vốn gây khốn đốn cho Tehran. Nội dung cuộc họp này, theo tiết lộ của hãng thông tấn chính thức của Iran IRNA là để chính quyền Tehran đưa ra các khiếu nại cụ thể của mình về việc Mỹ tuyên bố triển khai một số chế tài trừng phạt và cấm vận đối với Iran.

Động thái này, theo lập luận của Tehran là đã vi phạm nghiêm trọng các nội dung trong thỏa thuận hạt nhân mà nhóm P5+1 đã ký với Iran, nới lỏng những biện pháp trừng phạt kinh tế trên diện rộng nhằm vào nước này, đổi lại việc hạn chế chương trình hạt nhân.

Có thể nói rằng, vào thời điểm hiện tại, quan hệ Mỹ-Iran vẫn là một bài toán nan giải chưa có lời đáp. Hai quốc gia này đã chính thức cắt đứt quan hệ ngoại giao trong vòng 38 năm qua. “Kế hoạch hành động toàn diện chung” (JCPOA) được ký kết bởi nhóm P5+1 và Iran là thỏa thuận chính thức đầu tiên giữa Iran-Mỹ kể từ năm 1979 nhưng trên thực tế, nó lại không làm giảm bầu không khí căng thẳng giữa hai nước.

Cụ thể, chính phủ Mỹ đã tạm ngừng các biện pháp trừng phạt Iran liên quan đến chương trình hạt nhân gây tranh cãi song lại áp đặt các lệnh trừng phạt liên quan đến những cáo buộc cho rằng Iran hỗ trợ các nhóm khủng bố tại Trung Đông, cũng như chương trình tên lửa đạn đạo của nước này.

Động thái mới nhất của Mỹ trong vấn đề này là Hạ viện rồi đến Thượng viện Mỹ đều bỏ phiếu thông qua việc gia hạn Đạo luật trừng phạt Iran (ISA) với tỷ lệ gần như tuyệt đối. Riêng Tổng thống Barack Obama thì chọn cách xử lý khá đặc biệt là không ký ban hành nhưng cũng không phủ quyết mà để cho đạo luật tự có hiệu lực mà không cần sự chấp thuận của Tổng thống.

Ngoại trưởng Mỹ John Kerry (trái) và Ngoại trưởng Iran Mohammad Javad Zarif (phải) tại cuộc gặp ở Manhattan, New York hồi tháng 4. Ảnh: Reuters.

Giới quan sát nhận định, đây là cách mà ông Barack Obama “đẩy quả bóng về chân Tổng thống đắc cử Donald Trump”. Nhưng có điều là ông Donald Trump lại là người không thích thỏa thuận hạt nhân giữa nhóm P5+1 với Iran và từng nhiều lần tuyên bố không “nhân nhượng” trong vấn đề này.

Phản ứng trước những sự kiện này, Ngoại trưởng Iran Mohammad Javad Zarif cho rằng, hành động của Mỹ sẽ chỉ làm tổn hại thêm uy tín của nước này trên trường quốc tế và rằng Tehran sẽ có động thái đáp trả thích hợp. Đồng thời, Iran cũng thúc giục các chính phủ khác không nên vi phạm thỏa thuận mà phải “có nghĩa vụ thực thi toàn diện”.

Còn Tổng thống Iran Hassan Rouhani thì tuyên bố, việc Quốc hội Mỹ gia hạn ISA thêm 10 năm chứng tỏ “Washington vẫn là kẻ thù của Tehran”. Ông Hassan Rouhani cũng nhấn mạnh, quan hệ Washington-Tehran chỉ có thể trở nên tốt hơn nếu Mỹ xin lỗi về những hành động trong quá khứ. Iran và Mỹ cắt đứt quan hệ ngoại giao chỉ một thời gian ngắn sau Cách mạng Hồi giáo năm 1979, khi những sinh viên có tư tưởng cực đoan chiếm đại sứ quán Mỹ tại thủ đô Tehran và bắt 52 người Mỹ làm con tin trong hơn một năm.

Mối quan hệ giữa Mỹ và Iran còn trở nên xấu đi khi cuộc chiến tranh Iraq nổ ra năm 1990 và 1991. Khi đó, Iran thường xuyên cáo buộc Mỹ và Anh âm mưu phá hoại an ninh của Iran, coi sự hiện diện của quân đội Mỹ ở Iraq là mối nguy cơ đe dọa an ninh quốc gia và đã từng đề nghị Mỹ rút quân khỏi Iraq. Trong khi đó, Mỹ bác bỏ các cáo buộc trên và cho rằng Iran tiếp tay cho các phần tử vũ trang người Shiite nhằm chống lại quân đội Mỹ cũng như các lực lượng ở Iraq.

Quan hệ giữa hai nước càng trở nên trầm trọng hơn trong một thập niên qua do tham vọng hạt nhân của Tehran. Kể từ sau khi JPCOA được ký kết, người ta đã dự đoán rằng quan hệ hai quốc gia này sẽ có 3 kịch bản thay đổi gồm: Giữ nguyên hiện trạng, quan hệ ngoại giao tốt hơn hoặc JPCOA sụp đổ và gia tăng căng thẳng.

Sông Thương

Ai làm hỏng ai?

Tối 3/6, Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về tham nhũng, kinh tế, buôn lậu, Bộ Công an ra quyết định khởi tố vụ án hình sự “Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát, lãng phí”, “Đưa hối lộ”, “Nhận hối lộ”, “Môi giới hối lộ” xảy ra tại Công ty TNHH Khoáng sản và Luyện kim Việt Trung (viết tắt: Công ty VTM) và các đơn vị liên quan; đồng thời, cũng ra quyết định khởi tố bị can, lệnh khám xét đối với 8 bị can.

Phạt gần 100 triệu đồng nhóm "quái xế" đánh võng giữa đêm

Công an tỉnh Quảng Ninh vừa triệu tập, làm việc với các đối tượng là thanh thiếu niên có hành vi tụ tập, đua xe, lạng lách đánh võng trên địa bàn TP Đông Triều những ngày vừa qua.

Mỹ-Trung đạt khuôn khổ về thương mại hậu đàm phán tại Anh

Thứ trưởng Bộ Thương mại Trung Quốc Lý Thành Cương cho biết đại diện Trung Quốc và Mỹ đã thống nhất một khuôn khổ về thương mại sau 2 ngày đàm phán và sẽ trình bày vấn đề này với lãnh đạo hai nước.

Bẫy Ame Global, hơn 9.000 người bị sập

Giữa bối cảnh kinh tế đầy biến động, những lời mời gọi đầu tư với lợi nhuận "trên trời" luôn có sức hút đặc biệt với nhiều người. Vụ án khởi tố, bắt giữ 12 đối tượng liên quan đến đường dây kinh doanh đa cấp xuyên quốc gia Ame Global, quy mô giao dịch hàng nghìn tỷ đồng với hơn 9.000 người tham gia do Công an tỉnh Lạng Sơn chủ trì, phối hợp với Cục An ninh mạng và Phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao và một số cục nghiệp vụ Bộ Công an triệt phá vừa qua đã phơi bày một thực tế đáng báo động về những cạm bẫy tài chính tinh vi thời công nghệ số.

Thống đốc California kêu gọi chống Tổng thống, Los Angeles áp lệnh giới nghiêm

Thị trưởng thành phố Los Angeles của Mỹ tối 10/6 (giờ địa phương, tức sáng nay 11/6 theo giờ Hà Nội) đã ban bố lệnh giới nghiêm tạm thời cho đến sáng hôm sau.

Mâu thuẫn từ chuyện dẫn thú cưng, 1 người thiệt mạng

Nguyễn Thị Cúc (SN 1978, ngụ tỉnh Vĩnh Long) phàn nàn việc hàng xóm dẫn thú cưng tiểu tiện trước nhà rồi dẫn đến xô xát, gây ra án mạng...

Tin buồn: Đại tá Tạ Văn Thi từ trần

Công an TP Hà Nội và gia đình thương tiếc báo tin: đồng chí Đại tá Tạ Văn Thi, SN 1934, do tuổi cao sức yếu, đã từ trần vào hồi 2h18', ngày 9/6/2025, hưởng thọ 92 tuổi.

Điểm danh gần 500 ô tô bị phạt nguội ở Hà Nội tháng 5

Hệ thống camera giám sát giao thông tại TP Hà Nội trong tháng 5/2025 đã phát hiện, ghi hình dữ liệu vi phạm của gần 500 phương tiện khi lưu thông trên đường phố Thủ đô.

Nga dồn dập tấn công, dội mưa hỏa lực xuống Kiev

Bộ Quốc phòng Nga hôm 10/6 (giờ địa phương) tuyên bố đã tiến hành cuộc tấn công trong đêm bằng vũ khí chính xác và máy bay không người lái nhằm vào các doanh nghiệp và cơ sở quân sự của Ukraine tại Kiev.

Mưa lớn gây chia cắt cục bộ Quốc lộ 25

Mưa lớn từ đêm qua đến sáng nay khiến nước từ thượng nguồn đổ về, gây ngập và chia cắt cục trên Quốc lộ 25.

Quốc lộ 54 qua Vĩnh Long: “Chiếc áo đã quá chật”

Quốc lộ 54 đoạn qua tỉnh Vĩnh Long đang trở thành một trong những tuyến đường nguy hiểm tại khu vực Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) khi liên tiếp xảy ra các vụ tai nạn giao thông nghiêm trọng. Trong khi các đoạn qua Đồng Tháp và Trà Vinh đã được đầu tư nâng cấp, mở rộng, riêng đoạn qua Vĩnh Long vẫn giữ nguyên trạng thái cũ kỹ, tạo thành nút thắt cổ chai cho cả tuyến quốc lộ.

Câu chuyện từ những bức ảnh lịch sử

Dư luận quốc tế và Việt Nam những ngày qua xôn xao về việc World Press Photo ngừng ghi nhận Nick Út là tác giả bức ảnh “Em bé Napalm”, tuy vậy Hãng thông tấn AP tuyên bố vẫn giữ nguyên tác quyền bức ảnh từng gây sốc cả thế giới vào năm 1972, là của Nick Út. Dù chưa có kết luận cuối cùng hoặc có thể không bao giờ có kết luận cuối cùng về tác giả đích thực của “Em bé Napalm”, thực tế cho thấy, những bức ảnh lịch sử nói chung, ảnh báo chí nói riêng có hàm lượng thông tin rất lớn, tác động sâu sắc đến công chúng, thậm chí có thể gây chấn động dư luận xã hội, dư luận quốc tế.

Hàng trăm lính thủy quân lục chiến Mỹ đến Los Angeles sau lời cảnh báo của ông Trump

Cùng với 4.000 lính Vệ binh Quốc gia, khoảng 700 lính thủy quân lục chiến Mỹ đã được điều đến Los Angeles trong một nỗ lực ngăn chặn các cuộc biểu tình đường phố tại khu vực này theo lệnh của Tổng thống Mỹ Donald Trump, bất chấp sự phản đối của Thống đốc California.

Giải pháp nào để “cứu” xuất khẩu sầu riêng?

Từ một mặt hàng gần như vô danh trong xuất khẩu, chỉ sau chưa đầy ba năm, sầu riêng đã vươn lên chiếm 45%-47% giá trị toàn ngành rau quả Việt Nam, đạt hơn 3,2 tỷ USD trong năm 2024. Tuy nhiên, “cú sốc” dư lượng kim loại nặng vượt ngưỡng quy định vừa qua đã khiến ngành hàng tỷ USD sầu riêng có thể "gục ngã bất cứ lúc nào".

Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ tuyên bố sẽ cắt giảm viện trợ cho Ukraine

Mỹ sẽ cắt giảm ngân sách viện trợ quân sự cho Ukraine trong thời gian tới, thay vào đó là các nỗ lực tìm kiếm giải pháp hòa bình cho cuộc xung đột đang diễn ra.

Mưa lớn khắp miền Trung và Nam Bộ

Thông tin từ Trung tâm dự báo khí tượng thủy văn Quốc gia, ngày và đêm nay (11/6), dự báo khu vực Nam Trung Bộ, Tây Nguyên và Nam Bộ có mưa vừa, mưa to và dông, cục bộ có nơi mưa rất to với lượng mưa phổ biến 30-70mm, có nơi trên 150mm.