Iran-Mỹ: Gập ghềnh con đường bình thường hóa quan hệ

08:04 19/12/2016

Việc bình thường hóa quan hệ giữa Iran-Mỹ sau khi thỏa thuận hạt nhân lịch sử được ký kết đang vấp phải một loạt trở ngại trong đó phải kể đến quyết định của chính quyền Tehran về việc kiện Washington ra Ủy ban giám sát thỏa thuận hạt nhân.

Theo tin từ hãng Reuters, hôm 17-12, trong một bức thư gửi đến Cao ủy đối ngoại và an ninh Liên minh châu Âu (EU) Federica Mogherini, Ngoại trưởng Iran Javad Zarif đã đề nghị EU ủng hộ việc tổ chức một cuộc họp khẩn với một ủy ban gồm 6 quốc gia (hay còn gọi là nhóm P5+1) đã đạt đồng thuận về thỏa thuận hạt nhân năm 2015 trong đó khẳng định chấm dứt những chế tài kinh tế vốn gây khốn đốn cho Tehran. Nội dung cuộc họp này, theo tiết lộ của hãng thông tấn chính thức của Iran IRNA là để chính quyền Tehran đưa ra các khiếu nại cụ thể của mình về việc Mỹ tuyên bố triển khai một số chế tài trừng phạt và cấm vận đối với Iran.

Động thái này, theo lập luận của Tehran là đã vi phạm nghiêm trọng các nội dung trong thỏa thuận hạt nhân mà nhóm P5+1 đã ký với Iran, nới lỏng những biện pháp trừng phạt kinh tế trên diện rộng nhằm vào nước này, đổi lại việc hạn chế chương trình hạt nhân.

Có thể nói rằng, vào thời điểm hiện tại, quan hệ Mỹ-Iran vẫn là một bài toán nan giải chưa có lời đáp. Hai quốc gia này đã chính thức cắt đứt quan hệ ngoại giao trong vòng 38 năm qua. “Kế hoạch hành động toàn diện chung” (JCPOA) được ký kết bởi nhóm P5+1 và Iran là thỏa thuận chính thức đầu tiên giữa Iran-Mỹ kể từ năm 1979 nhưng trên thực tế, nó lại không làm giảm bầu không khí căng thẳng giữa hai nước.

Cụ thể, chính phủ Mỹ đã tạm ngừng các biện pháp trừng phạt Iran liên quan đến chương trình hạt nhân gây tranh cãi song lại áp đặt các lệnh trừng phạt liên quan đến những cáo buộc cho rằng Iran hỗ trợ các nhóm khủng bố tại Trung Đông, cũng như chương trình tên lửa đạn đạo của nước này.

Động thái mới nhất của Mỹ trong vấn đề này là Hạ viện rồi đến Thượng viện Mỹ đều bỏ phiếu thông qua việc gia hạn Đạo luật trừng phạt Iran (ISA) với tỷ lệ gần như tuyệt đối. Riêng Tổng thống Barack Obama thì chọn cách xử lý khá đặc biệt là không ký ban hành nhưng cũng không phủ quyết mà để cho đạo luật tự có hiệu lực mà không cần sự chấp thuận của Tổng thống.

Ngoại trưởng Mỹ John Kerry (trái) và Ngoại trưởng Iran Mohammad Javad Zarif (phải) tại cuộc gặp ở Manhattan, New York hồi tháng 4. Ảnh: Reuters.

Giới quan sát nhận định, đây là cách mà ông Barack Obama “đẩy quả bóng về chân Tổng thống đắc cử Donald Trump”. Nhưng có điều là ông Donald Trump lại là người không thích thỏa thuận hạt nhân giữa nhóm P5+1 với Iran và từng nhiều lần tuyên bố không “nhân nhượng” trong vấn đề này.

Phản ứng trước những sự kiện này, Ngoại trưởng Iran Mohammad Javad Zarif cho rằng, hành động của Mỹ sẽ chỉ làm tổn hại thêm uy tín của nước này trên trường quốc tế và rằng Tehran sẽ có động thái đáp trả thích hợp. Đồng thời, Iran cũng thúc giục các chính phủ khác không nên vi phạm thỏa thuận mà phải “có nghĩa vụ thực thi toàn diện”.

Còn Tổng thống Iran Hassan Rouhani thì tuyên bố, việc Quốc hội Mỹ gia hạn ISA thêm 10 năm chứng tỏ “Washington vẫn là kẻ thù của Tehran”. Ông Hassan Rouhani cũng nhấn mạnh, quan hệ Washington-Tehran chỉ có thể trở nên tốt hơn nếu Mỹ xin lỗi về những hành động trong quá khứ. Iran và Mỹ cắt đứt quan hệ ngoại giao chỉ một thời gian ngắn sau Cách mạng Hồi giáo năm 1979, khi những sinh viên có tư tưởng cực đoan chiếm đại sứ quán Mỹ tại thủ đô Tehran và bắt 52 người Mỹ làm con tin trong hơn một năm.

Mối quan hệ giữa Mỹ và Iran còn trở nên xấu đi khi cuộc chiến tranh Iraq nổ ra năm 1990 và 1991. Khi đó, Iran thường xuyên cáo buộc Mỹ và Anh âm mưu phá hoại an ninh của Iran, coi sự hiện diện của quân đội Mỹ ở Iraq là mối nguy cơ đe dọa an ninh quốc gia và đã từng đề nghị Mỹ rút quân khỏi Iraq. Trong khi đó, Mỹ bác bỏ các cáo buộc trên và cho rằng Iran tiếp tay cho các phần tử vũ trang người Shiite nhằm chống lại quân đội Mỹ cũng như các lực lượng ở Iraq.

Quan hệ giữa hai nước càng trở nên trầm trọng hơn trong một thập niên qua do tham vọng hạt nhân của Tehran. Kể từ sau khi JPCOA được ký kết, người ta đã dự đoán rằng quan hệ hai quốc gia này sẽ có 3 kịch bản thay đổi gồm: Giữ nguyên hiện trạng, quan hệ ngoại giao tốt hơn hoặc JPCOA sụp đổ và gia tăng căng thẳng.

Sông Thương

Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình bắt đầu chuyến công du thúc đẩy ổn định trong biến động

Ngày 5/5, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình bắt đầu chuyến công du châu Âu, với các chặng dừng chân ở Pháp, Serbia và Hungary. Chuyến đi được đánh giá có ý nghĩa quan trọng trong việc thúc đẩy tổng thể mối quan hệ giữa Trung Quốc với 3 nước nói riêng cũng như với Liên minh châu Âu (EU) nói chung phát triển ổn định và lành mạnh, góp phần củng cố sự ổn định trong một thế giới đầy biến động.

Việt Nam lên tiếng việc Campuchia triển khai dự án kênh đào Funan Techo

Ngày 5/5, Người Phát ngôn Bộ Ngoại giao Việt Nam Phạm Thu Hằng trả lời câu hỏi của phóng viên đề nghị cho biết phản ứng của Việt Nam trước những phát biểu gần đây của phía Campuchia về việc triển khai dự án kênh đào Funan Techo.

Bắt khẩn cấp tài xế xe đầu kéo vi phạm nồng độ cồn, đâm vào quán tạp hoá

Ngày 6/5, Cục CSGT cho biết, Cơ quan CSĐT Công an huyện Yên Châu (Sơn La) đã ra Lệnh bắt người trong trường hợp khẩn cấp để điều tra, xử lý theo quy định của pháp luật đối với lái xe đầu kéo vi phạm nồng độ cồn mức kịch khung đi không đúng phần đường gây tai nạn khiến 1 người chết, 7 người bị thương.

"Nữ quái" Quảng Ninh lừa 8 tỷ đồng bằng chiêu trò góp vốn kinh doanh

Ngày 6/5, Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Quảng Ninh cho biết, cơ quan này vừa ra quyết định khởi tố vụ án, khởi tố bị can, lệnh bắt tạm giam đối với Phạm Thị Thanh Huệ (SN 1982; trú tại thôn 8, xã Quảng Chính, huyện Hải Hà) để điều tra về hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài sản.

RSF lại đánh giá sai trái trong bảng xếp hạng tự do báo chí

Lâu nay, các tổ chức như Phóng viên không biên giới, tổ chức Theo dõi Nhân quyền, các đài BBC, RFA, RFI, VOA tiếng Việt và một số tổ chức, cá nhân thù địch, phản động khác luôn tìm mọi cách xuyên tạc, bịa đặt về tình hình tự do báo chí tại Việt Nam.

Lãi suất tiết kiệm “quay đầu” tăng

Sau 1 năm “cắm đầu” giảm, lãi suất tiền gửi đã bắt đầu rục rịch tăng trở lại. Mức cao nhất trên thị trường ghi nhận hơn 6% ở kỳ dài hạn.

Giúp đỡ hai người đàn ông dân tộc Khơ Mú về với gia đình

Công an huyện Kỳ Sơn (Nghệ An) vừa giúp đỡ hai công dân là đồng bào người Khơ Mú lang thang, cơ nhỡ về với gia đình an toàn.

Sầu riêng chết hàng loạt, người dân ở Bình Phước lo lắng

Khoảng hai tháng qua, nhiều hộ nông dân tại huyện Bù Đăng, tỉnh Bình Phước lo lắng, đứng ngồi không yên khi vườn sầu riêng đang xanh tốt bỗng dưng chết hàng loạt không rõ nguyên nhân. Tính đến nay đã có khoảng 200ha sầu riêng ở địa phương bị chết.

Lũ lụt ở Brazil: Thương vong không ngừng tăng

Chính quyền địa phương cho biết lũ lụt kỷ lục ở bang Rio Grande do Sul, miền Nam Brazil đã khiến ít nhất 75 người thiệt mạng trong 7 ngày qua và 103 người khác được báo cáo mất tích.

Lựa chọn phương thức xét tuyển phù hợp nhất để tăng cơ hội trúng tuyển đại học

Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT) vừa công bố danh mục các phương thức xét tuyển đại học năm 2024. Với 20 phương thức xét tuyển khác nhau, thí sinh có rất nhiều cơ hội để trúng tuyển vào những ngành học, trường học mà mình mong muốn.

Miền Bắc mưa to về chiều tối, trời mát mẻ

Thủ đô Hà Nội cùng với nhiều tỉnh thành ở miền Bắc được dự báo có mưa rào và dông rải rác, cục bộ mưa to về chiều tối, thời tiết mát mẻ. TP Điện Biên Phủ khả năng mưa diễn ra vào ban ngày.

An toàn thực phẩm trong những ngày cao điểm nắng nóng: Xử lý nghiêm cơ sở vi phạm

Miền Trung đang bước vào đợt cao điểm nắng nóng, đây cũng là thời điểm liên tiếp xảy ra các vụ ngộ độc thực phẩm tập thể tại các tỉnh, thành phố. Một trong những nguyên nhân chính dẫn đến ngộ độc thực phẩm xuất phát từ việc chủ các cửa hàng kinh doanh, mua bán các loại thực phẩm trôi nổi trên thị trường, không rõ nguồn gốc xuất xứ. Trước thực trạng này, lực lượng Công an tỉnh Thừa Thiên Huế đã tăng cường kiểm tra, xử lý nghiêm cơ sở kinh doanh thực phẩm bẩn để bảo đảm vệ sinh an toàn thực phẩm (ATTP).

Israel tấn công Rafah, trả đũa đòn không kích của Hamas

Ít nhất 10 người đã thiệt mạng trong hai cuộc không kích của quân đội Israel nhằm vào Rafah, ngay sau vụ tấn công tên lửa của phong trào Hamas khiến ba binh sĩ Israel thiệt mạng.

Vì sao Đội tuyển nữ Việt Nam vẫn mỏi mòn chờ huấn luyện viên mới?

Gần nửa năm sau khi chính thức chia tay HLV Mai Đức Chung, đội tuyển nữ Việt Nam vẫn chưa tìm được “thuyền trưởng” mới. Liên đoàn bóng đá Việt Nam (VFF) không có nhiều động thái tìm người trong thời gian này khiến người yêu mến bóng đá nữ phiền lòng. Tuy nhiên, đây cũng có thể là điều tốt cho đội bóng áo đỏ.

Những di tích lịch sử nhất định phải đến khi tới Điện Biên

Nếu có cơ hội đến Điện Biên dịp kỷ niệm 70 năm Chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ, nhất định bạn không thể bỏ qua các di tích lịch sử gắn liền với một “thiên sử vàng” của dân tộc Việt Nam; là nơi các thế hệ đi trước đã hy sinh của bao máu xương để làm nên chiến thắng “Lừng lẫy năm châu, chấn động địa cầu”.

Chủ động phát hiện, ngăn chặn tình trạng người nước ngoài vi phạm pháp luật ở Việt Nam

Thực hiện chỉ đạo của lãnh đạo Bộ Công an, bằng các biện pháp nắm tình hình, thời gian qua, Cục Quản lý xuất nhập cảnh đã chủ động trong công tác quản lý người nước ngoài (NNN) nhập cảnh, xuất cảnh, cư trú tại Việt Nam; phát hiện, xử lý dứt điểm các vụ việc phức tạp, vi phạm pháp luật do người nước ngoài gây ra, không để trở thành vấn đề nóng, ảnh hưởng đến an ninh trật tự tại cơ sở cũng như ảnh hưởng đến việc phát triển du lịch và quan hệ đối ngoại với các nước.