“Khẩu chiến” giữa Israel với Mỹ - Palestine xung quanh vụ kiện ở ICC
Trong khi đó, Israel vẫn xây dựng nhà định cư bất chấp nghị quyết của Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc (LHQ) và phản ứng khá mạnh trước những tuyên bố mới nhất của Ngoại trưởng Mỹ John Kerry.
Phát biểu trước báo giới, Ủy viên ban chấp hành PLO Wasel Abu Yousif đã đề nghị ICC mở cuộc điều tra sơ bộ trước khi mở một cuộc điều tra toàn diện về các khu định cư này của Israel.
Lập luận rằng đây là hành động vô trách nhiệm, không tuân thủ các nghị quyết của Hội đồng Bảo an LHQ, ông Wasel Abu Yousif cũng kêu gọi những bên tham gia các Hiệp định Geneva và Hội đồng Nhân quyền LHQ thảo luận và đưa ra quan điểm về vấn đề các khu định cư này.
Hồi đầu tuần, Hội đồng Bảo an LHQ đã thông qua Nghị quyết 2334 (nghị quyết đầu tiên về Israel-Palestine trong vòng 8 năm qua) yêu cầu Israel chấm dứt hoạt động xây nhà định cư tại các vùng lãnh thổ Palestine bị chiếm đóng và khẳng định các khu định cư này “không cho giá trị pháp lý” và gây trở ngại cho hòa bình. Mỹ lần đầu tiên đã bỏ phiếu trắng cho nghị quyết này – một hành động trái với thông lệ bởi trước đó Mỹ luôn bảo vệ Israel trước các động thái của LHQ.
 |
| Khu tái định cư Maale Adumim của Israel ở Bờ Tây, phía sau là làng Al Zaim của Palestine. Ảnh: The New York Times. |
Đến nay, Israel vẫn bác bỏ nghị quyết và tuyên bố đánh giá lại mối quan hệ với LHQ. Chưa hết, đến ngày 28-12, ngay trước khi Ngoại trưởng Mỹ John Kerry đã có bài phát biểu về cuộc xung đột Israel-Palestine, một ủy ban của Israel đã cấp phép thông qua việc xây dựng khu nhà 4 tầng cho người định cư tại Đông Jerusalem.
Tức giận trước hành động này của Israel, trong bài phát biểu dài 70 phút về tiến trình hòa bình tại Trung Đông, Ngoại trưởng Mỹ John Kerry cảnh báo rằng, Israel đang hướng tới việc chiếm đóng vĩnh viễn những vùng đất của người Palestine tại Bờ Tây thông qua chương trình xây nhà định cư. Vì vậy, quan điểm của chính quyền Washington là chỉ có giải pháp 2 nhà nước mới có thể giải quyết xung đột dai dẳng giữa Israel-Palestine.
Các cuộc hòa đàm cho giải pháp này đã bị ngưng trệ từ năm 2014 nên ông John Kerry kêu gọi cả hai bên cùng nhượng bộ để đi đến thống nhất và dựa vào những khu vực mà hai bên nắm giữ trước chiến tranh Trung Đông năm 1967 với Jerusalem là thủ đô chung để phân định lại lãnh thổ.
Giới quan sát nhận định, đây là lần đầu tiên Mỹ có những tuyên bố cứng rắn về vấn đề Israel-Palestine. Có thể cộng đồng quốc tế đồng tình với cách nhìn và hướng đi này nhưng với chính quyền Tel Aviv, đây lại là hành động chống lại Israel.
Cụ thể là ngay sau bài phát biểu của Ngoại trưởng Mỹ, Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu đã lớn tiếng chỉ trích và cho rằng, ông John Kerry đã không nêu lên nguyên nhân gốc rễ của bất ổn tại Trung Đông.
Ông Benjamin Netanyahu còn cáo buộc Ngoại trưởng Mỹ thể hiện định kiến với Israel. Đồng thời, Thủ tướng Israel bày tỏ hy vọng sẽ sớm được hợp tác với Tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump, người đã cam kết sẽ theo đuổi các chính sách ủng hộ Israel hơn.
Đáp lại những cáo buộc của Israel, Nhà Trắng vẫn tuyên bố không có bất kỳ sự phối hợp nào với người Palestine liên quan đến nghị quyết của Hội đồng Bảo an LHQ như những gì mà báo chí Israel và Ai Cập đã cáo buộc.
Rõ ràng, câu chuyện về giải quyết xung đột ở Trung Đông vẫn còn khá nhiều trắc trở. Điều đáng nói là không chỉ có Israel và Palestine mâu thuẫn về bước tiến của con đường hòa bình mà ngay trong nội bộ hai quốc gia này cũng có những điểm chưa thống nhất về cách hành xử.
Như tại Israel, Thủ tướng và đảng cầm quyền phản đối nhưng nhiều chính trị gia nổi tiếng như Chủ tịch Công đảng đối lập Isaac Herzog cùng các đảng khác lại cho rằng, “thời gian biểu” cho hòa bình mà chính phủ Mỹ gợi ý là điều đáng phải bàn và Thủ tướng cần đóng băng việc mở rộng nhà định cư và chấm dứt quá trình hợp pháp hóa các nhà định cư đã xây dựng trên phần đất của người Palestine…
Trong khi đó, tại Palestine, dù hoan nghênh thông điệp mà Ngoại trưởng Mỹ John Kerry đề ra, song chính trị gia người Palestine Mustafa Barghouti vẫn cho rằng, ban lãnh đạo Palestine không thể chấp nhận những giới hạn được đề xuất trong bài phát biểu như từ chối quyền trở lại của người tị nạn Palestine, công nhận Nhà nước Do Thái và coi Đông Jerusalem là thủ đô của Palestine.
Còn Tổng thống Palestine Mahmoud Abbas thì cho biết, ông sẵn sàng khôi phục các cuộc đàm phán hòa bình với Israel nếu Tel Aviv ngừng xây dựng các khu định cư.