Mỹ và Afghanistan nhất trí thúc đẩy hòa đàm

• Trưởng Chi nhánh CIA trong mối quan hệ giữa Mỹ và Afghanistan
• Ông Trump muốn Pakistan trung gian bình ổn tình hình Afghanistan
• Mỹ bị nghi không kích nhầm làm 17 cảnh sát Afghanistan mất mạng
• Nỗ lực hòa bình cho Afghanistan

Trong cuộc điện đàm, Tổng thống Ashraf Ghani đã đề nghị phía Mỹ cung cấp thông tin chi tiết sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump phát biểu rằng, Washington có thể dễ dàng giành chiến thắng trong cuộc chiến tại Afghanistan.

Trong khi Ngoại trưởng Mỹ đảm bảo với Tổng thống Afghanistan rằng “không có sự thay đổi nào đối với chiến lược Nam Á của Tổng thống Donald Trump, bao gồm cả cam kết của Mỹ trong việc giảm hiện diện quân sự căn cứ vào điều kiện cụ thể tại quốc gia Trung Đông này”.

Tuyên bố chung cũng nêu rõ, hai bên nhất trí rằng “hiện đã đến lúc thúc đẩy những nỗ lực đi đến chấm dứt cuộc chiến tại Afghanista thông qua đàm phán. Tuyên bố cho hay, Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân Mỹ, Tướng Joseph Dunford và Đại diện đặc biệt của Mỹ về vấn đề Afghanistan Zalmay Khalilzad mới đây đã tới Kabul để “thảo luận chi tiết về các bước đi tiếp theo trong lộ trình hướng tới hòa bình”.

Ông Khalilzad dự kiến sẽ tới Doha, Qatar, để nối lại các cuộc đàm phán với lực lượng Taliban. Ông đã tiến hành một số cuộc gặp với các tay súng Hồi giáo thánh chiến của lực lượng này vào năm 2018, và lần gần đây nhất là vào đầu tháng Bảy vừa qua, cũng tại Doha.

Trước đó, Phủ Tổng thống Afghanistan cho biết Kabul ngày 23-7 đã kêu gọi làm rõ các tuyên bố của Tổng thống Donald Trump rằng ông có thể kết thúc cuộc chiến ở nước này “trong 10 ngày” và Afghanistan có thể bị “xóa sổ” nhưng ông không muốn thực hiện lộ trình này. Trong một phát biểu, Phủ Tổng thống Afghanistan nêu rõ: “Quốc gia Afghanistan chưa và sẽ không bao giờ cho phép bất cứ thế lực ngoại quốc nào quyết định số phận của mình”.

Những tuyên bố của ông Donald Trump được đưa ra một ngày sau cuộc gặp với Thủ tướng Pakistan Imran Khan tại Nhà Trắng. Tại cuộc gặp, Tổng thống Mỹ đánh giá cao vai trò của Pakistan giúp thúc đẩy đàm phán hòa bình ở Afghanistan cũng như làm trung gian cho một giải pháp chính trị chấm dứt cuộc chiến kéo dài 18 năm qua.

Về phần mình, Thủ tướng Imran Khan nhấn mạnh một thỏa thuận hòa bình giữa Chính phủ Afhganistan với lực lượng Taliban đang gần hơn bao giờ hết, đồng thời bày tỏ hy vọng trong những ngày tới có thể thúc đẩy Taliban đàm phán với chính quyền Afghanistan và đi đến một giải pháp chính trị.

Ông cho biết đã trao đổi với Tổng thống Ashraf Ghani và khi từ Mỹ trở về ông sẽ gặp các đại diện Taliban và nỗ lực hết sức để thuyết phục tổ chức này đối thoại với chính phủ Afghanistan.

Theo ông Imran Khan, một phái đoàn của Taliban đã đề nghị gặp ông vài tháng trước nhưng không được chấp thuận vì sự phản đối từ phía chính phủ Afghanistan. Khẳng định luôn duy trì quan điểm phản đối giải pháp quân sự trong cuộc chiến tại Afghanistan, Thủ tướng Imran Khan tin rằng, quan điểm này giúp ông “ở chừng mực nào đó có tiếng nói” với Taliban.

Hiện Mỹ và Taliban đang tiến gần hơn tới thỏa thuận với nội dung trọng tâm là cam kết của Mỹ rút quân khỏi Afghanistan, đổi lại Taliban cam kết sẽ không để quốc gia này trở thành căn cứ của khủng bố. Tuy nhiên, cho tới nay, Taliban vẫn luôn từ chối đàm phán trực tiếp với Chính phủ Afghanistan.

Vai trò của Pakistan trong đàm phán hòa bình Afghanistan cũng được đánh giá là “nhạy cảm”. Afghanistan cáo buộc Pakistan ủng hộ Taliban trong khi Pakistan luôn phủ nhận và cho rằng, quốc gia này cũng chịu tổn thất nặng nề từ cuộc nội chiến tại Afghanistan. Mỹ cũng từng gây sức ép để Islamabad nỗ lực hơn nhằm kiểm soát các nhóm phiến quân đóng trên lãnh thổ quốc gia này.

Còn trên thực địa, tình trạng bất ổn do các cuộc giao tranh giữa lực lượng an ninh và phiến quân Taliban vẫn đang tiếp diễn. Trong ngày 25-7, đã xảy ra 3 vụ đánh bom liên tiếp tại Thủ đô Kabul khiến ít nhất 15 người thiệt mạng và gần 50 người khác bị thương.

Các vụ đánh bom xảy ra trong bối cảnh Chủ tịch Tham mưu trưởng liên quân Mỹ, Tướng Joseph Dunford đang có cuộc gặp với các quan chức hàng đầu của Mỹ và Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) tại Kabul. Theo Bộ Nội vụ Afghanistan, nhóm phiến quân Taliban đã thừa nhận gây ra vụ đánh bom thứ 3 bằng xe bom ở phía Đông Kabul.

Trước đó, hôm 19-7, quả bom đã phát nổ ngay gần cửa trường Đại học Kabul tại thủ đô của Afghanistan khiến ít nhất tám người thiệt mạng và 33 người khác bị thương. Liên hợp quốc (LHQ) đã gọi đây là một “tội ác chiến tranh”.

Đầu tháng Bảy, một chiếc xe chở bom đã phát nổ ở Kabul đúng vào giờ tan tầm khiến ba người thiệt mạng cùng 90 người khác bi thương. Phái bộ LHQ tại Afghanistan đã phát đi yêu cầu các nhóm quân sự cần chấm dứt các vụ nổ bom tấn công vào khu vực dân thường. Theo thống kê của LHQ, kể từ tháng 1-2009 đến nay, hơn 26.000 dân thường ở Afghanistan đã thiệt mạng và khoảng 49.000 người bị thương do xung đột vũ trang.

Bạo lực tiếp diễn bất chấp tiến trình đối thoại giữa các phe phái đối địch tại nước này nhằm tìm kiếm giải pháp hòa bình. Sau hội nghị giữa các tổ chức chính trị có ảnh hưởng tại Afghanistan và đại diện Taliban vừa diễn ra tại Doha trong các ngày 7 và 8-7, các bên tham gia đàm phán đã ra tuyên bố chung, trong đó nhấn mạnh trách nhiệm đảm bảo tính mạng và tài sản của người dân Afghanistan.