Thượng nghị sĩ Mỹ John McCain vừa qua đời ở tuổi 81 sau hơn một năm chống chọi với căn bệnh ung thư não ác tính. Ông được xem là một nhân vật nổi tiếng, "người khổng lồ" có nhiều ảnh hưởng trong chính trường Mỹ.
|
| Ông John McCain sinh ra trong một gia đình danh giá với cả cha và ông nội đều là đô đốc hải quân 4 sao vào năm 1936. Theo Guardian, ngay từ nhỏ, ông McCain đã được hưởng một nền giáo dục toàn diện và chịu ảnh hưởng của gia đình giàu truyền thống binh nghiệp. Ông cũng được đánh giá là người cá tính và ưa mạo hiểm. |
|
| McCain ghi danh vào Học viên Hải quân Mỹ sau khi tốt nghiệp phổ thông. Ông hoàn thành khoá học tại đây vào năm 1958, trở thành phi công vào năm 1960 và phục vụ quân đội trong hơn 2 thập kỷ. |
|
| McCain từng là một phi công hải quân tham chiến ở Việt Nam. Trong ảnh là McCain (bên phải) cùng với đội bay của mình năm 1965. "Các mục tiêu có giới hạn và chúng tôi cứ phải bay tới bay lui và tấn công mãi vào một số mục tiêu. Phần lớn phi công tin rằng các mục tiêu của chúng tôi chẳng có giá trị và chúng tôi thấy rằng những chỉ huy thật là ngốc nghếch", McCain cho biết trong một cuốn sách được xuất bản năm 2000. |
|
| Sau 22 phi vụ trót lọt, máy bay của McCain đã bị phòng không Việt Nam bắn rơi vào năm 1967, McCain thoát chết và nhảy dù xuống hồ Trúc Bạch ở Hà Nội. Ông ta sau đó được lực lượng bộ đội và Công an Việt Nam cứu sống, chăm sóc y tế và đưa vào nhà giam. Trong ảnh là khoảnh khắc McCain được đưa vào bờ từ hồ Trúc Bạch. |
|
| Trong quá trình bị giam giữ ở Hà Nội, McCain luôn nhận được sự đối xử tử tế, nhân văn của người Việt Nam. Trong ảnh là McCain được chăm sóc y tế ở viện sau pha nhảy dù thoát chết. Ông ta sau đó được đưa tới nhà tù Hỏa Lò, còn được biết đến với tên lóng "Hanoi Hilton". |
|
| McCain cùng nhiều tù binh Mỹ khác được trao trả ngày 14-3-1973, hai tháng sau khi Hiệp đinh Paris được ký kết và 6 năm từ ngày được đưa vào “Khách sạn vỡ tim” (tên gọi nhà tù Hoả Lò do chính những tù binh phi công Mỹ đặt). |
|
| John McCain đi đầu trong đoàn 108 tù binh chiến tranh được trao trả cho phía Mỹ tại sân bay Gia Lâm, ngoại thành Hà Nội ngày 14-3-1973. |
|
| McCain chống nạng bắt tay tổng thống Mỹ khi đó là Richard Nixon tại Washington sau khi về nước. New York Times cho hay, thời gian hơn 5 năm trong nhà tù tại Việt Nam được cho là có ảnh hưởng nhiều đến quan điểm của ông về cuộc chiến phi nghĩa mà Mỹ tiến hành ở Việt Nam. |
|
| Ông McCain sau đó đã cùng một số cựu binh Mỹ như ông John Kerry (Ngoại trưởng Mỹ trong chính quyền cựu Tổng thống Obama) tác động, thúc đẩy chính quyền Tổng thống Clinton dỡ bỏ hoàn toàn cấm vận nhằm vào Việt Nam để tiến tới bình thường hoá quan hệ. |
|
| Trong hơn 3 thập kỷ đại diện bang Arizona tại quốc hội Mỹ, ông McCain luôn được đánh gía là một nghị sĩ có tầm ảnh hưởng lớn. Trong ảnh là ông McCain đứng cạnh ông Kerry trong một bài phát biểu của cựu Tổng thống Mỹ George H.W. Bush (Bush cha). |
|
| Ông McCain từng 2 lần tranh cử Tổng thống Mỹ vào năm 2000 và 2008. Trong ảnh là khoảnh khắc tranh luận giữa ông McCain và ông George W. Bush (Bush con) khi hai người đang chạy đua vào vị trí đại diện đảng Cộng hoà trong cuộc bầu cử năm 2000. |
|
| Vào năm 2008, ông đã chiến thắng trong cuộc đua vào vị trí đại diện cho đảng Cộng hoà nhưng đã thất bại trước ứng viên từ đảng Dân chủ Barack Obama. Nhiều người nói rằng, cùng với John Lewis, McCain được coi là một trong những nghị sĩ vĩ đại, là "người khổng lồ" của Quốc hội Mỹ sau khi Ted Kennedy qua đời năm 2009. Dù thất bại trong bầu cử, ông McCain vẫn thường xuyên hỗ trợ các Tổng thống Mỹ trong việc đưa ra nhiều quyết sách quan trọng. |
|
Tuy nhiên, ông McCain và Tổng thống Mỹ đương nhiệm Donald Trump lại là hai người có suy nghĩ đối lập. Hai người thường xuyên có những tuyên bố không hài lòng nhằm vào nhau và không ủng hộ các chính sách của nhau. Mặc dù vậy, khi được tin ông McCain qua đời, Tổng thống Donald Trump đã viết: "Tôi gửi sự cảm thông và kính trọng sâu sắc nhất tới gia đình Thượng nghị sĩ John McCain".
|
|
Theo thông báo từ văn phòng của ông, Thượng nghị sĩ McCain qua đời lúc 16h28 giờ Phoenix ngày 25-8 (rạng sáng 26-8 theo giờ Việt Nam). "Cho tới lúc mất, ông đã phụng sự trung thành nước Mỹ trong 60 năm", thông báo nói.
|
Thiện Minh (Ảnh: AP, Guardian)