Tín hiệu mới từ Hội nghị thượng đỉnh cấp cao Nhật - Trung - Hàn
Trong tuyên bố chung đưa ra sau cuộc hội đàm, ba nhà lãnh đạo đã nhất trí rằng cơ chế hợp tác ba bên cần được nối lại, đồng thời kêu gọi hợp tác tại Đông Bắc Á.
Phát biểu tại cuộc họp báo diễn ra sau đó, Tổng thống Park Geun-Hye chỉ ra rằng, mặc dù các cuộc tranh cãi liên quan tới các vấn đề chính trị và an ninh đang cản trở Trung Quốc và Nhật Bản phát huy tối đa tiềm năng hợp tác, nhưng ba nước đang làm sâu sắc thêm sự phụ thuộc lẫn nhau về kinh tế. Từ đó, Tổng thống Park Geun-Hye bày tỏ hi vọng ba nước sẽ tiến bước trên con đường cùng tồn tại và hợp tác.
Bên cạnh đó, Tổng thống Hàn Quốc cũng nhất trí phối hợp với lãnh đạo Trung Quốc và Nhật Bản để hướng tới hoàn thiện hiệp định khu vực tự do thương mại của 16 quốc gia cũng như thỏa thuận thương mại tự do 3 chiều đã được thảo luận từ năm 2013.
Tổng thống Park Geun-hye nói: “Chúng tôi đã nhất trí làm việc cùng nhau để hoàn thiện Hiệp định đối tác kinh tế toàn diện (RCEP)”. RCEP là một hiệp định thương mại tự do (FTA) giữa 10 nước thành viên ASEAN và 6 quốc gia mà ASEAN đã ký hiệp định thương mại tự do (Australia, Trung Quốc, Ấn Độ, Nhật Bản, Hàn Quốc và New Zealand) được kỳ vọng sẽ hoàn tất việc ký kết trước năm 2015, hướng tới mục tiêu hình thành Hiệp định thương mại tự do Đông Á (EAFTA) và khởi đầu cho Đối tác kinh tế toàn diện Đông Á (CEPEA).| Hội nghị thượng đỉnh cấp cao Nhật – Trung – Hàn diễn ra ngày 1/11 tại Seoul, Hàn Quốc. Ảnh: Reuters. |
Tổng thống Hàn Quốc cho biết thêm: “Chúng tôi cũng đã nhất trí sẽ mở rộng hợp tác về kinh tế và xã hội cho sự thịnh vượng chung của Đông Bắc Á, và cũng để tăng cường hợp tác giữa ba nước nhằm tạo động lực cho sự tăng trưởng chung”.
Trong khi đó, Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe cũng kêu gọi các nhà lãnh đạo ba nước góp phần đẩy nhanh đà tăng cường sự hợp tác ba bên. Ông nói: “Cuộc hội nghị thượng đỉnh này là một bước đột phá không chỉ cho 3 nước chúng tôi mà còn cho cả khu vực. Đây là sáng kiến của Tổng thống Park”, và rằng: “Nhật Bản, Trung Quốc và Hàn Quốc là láng giềng, và bởi vì chúng tôi là láng giềng, nên luôn có những vấn đề khó khăn giữa chúng tôi”.
Trước đó, phát biểu trước khi lên máy bay tới Hàn Quốc, Thủ tướng Abe nhấn mạnh rằng, 3 nước Nhật-Trung-Hàn có trách nhiệm lớn đối với hòa bình và phồn vinh của khu vực. Về phần mình, Thủ tướng Trung Quốc Lý Khắc Cường cho rằng bản thân cuộc họp này là bước đi ban đầu hướng tới sự hợp tác ba bên.
Phát biểu tại lễ khai mạc hội nghị, Thủ tướng Trung Quốc nêu rõ: “Sự hợp tác cần phải được thực hiện dựa trên cơ sở giải quyết các vấn đề nhạy cảm, như các vấn đề liên quan tới lịch sử, một cách hợp lý và hiểu biết lẫn nhau”.
Thủ tướng Lý Khắc Cường bày tỏ sự đáng tiếc khi “ba nước chúng ta ở rất gần nhau”, nhưng giữa ba nước lại thiếu đi sự hiểu biết sâu sắc về nhau. Cuộc gặp cấp cao này diễn ra trong bối cảnh quan hệ giữa ba nước thời gian qua căng thẳng do tranh chấp lãnh thổ và các vấn đề lịch sử. Tuy nhiên, cũng trong tuyên bố chung, các nhà lãnh đạo Nhật – Trung - Hàn đã nhất trí tạm thời gạt sang một bên những khúc mắc lịch sử để thảo luận những mối quan tâm chung về an ninh và thương mại.
Ba nhà lãnh đạo cũng cam kết sẽ nỗ lực nhằm sớm nối lại các cuộc đàm phán sáu bên (cùng Nga, Mỹ và CHDCND Triều Tiên) liên quan tới chương trình hạt nhân của Bình Nhưỡng. Ba nhà lãnh đạo trên còn nhấn mạnh họ “phản đối bất kỳ hành động nào có thể gây ra tình trạng căng thẳng trên Bán đảo Triều Tiên hay vi phạm các nghị quyết có liên quan của Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc”.
Trước khi diễn ra cuộc gặp cấp cao Nhật – Trung – Hàn, ngày 31/10, dưới sự chứng kiến của Tổng thống Park Geun-hye, Trung Quốc và Hàn Quốc đã tiến hành ký kết một loạt biên bản ghi nhớ về hợp tác trong các lĩnh vực lương thực, robot công nghiệp, môi trường, kinh tế và bảo vệ gấu trúc.
Bên cạnh đó, hai bên còn nhất trí hợp tác để Quốc hội hai nước nhanh chóng phê chuẩn Hiệp định FTA song phương đã được ký kết gần 5 tháng trước. Một khi có hiệu lực, hiệp định này sẽ đóng vai trò là một trong những thỏa thuận thương mại lớn nhất của hai nước, góp phần tăng 40% kim ngạch thương mại song phương.
Trước đó, hôm 30/10, cũng là lần đầu tiên kể từ tháng 5/2012, ba nước Nhật – Trung – Hàn đã tổ chức cuộc gặp cấp Bộ trưởng Thương mại tại Seoul để thảo luận cách thức tăng cường hợp tác kinh tế khu vực và thúc đẩy tiến trình đàm phán về FTA ba bên.