Fedor: Phi hành gia robot đầu tiên trên thế giới
- Tàu vũ trụ của Nga chưa thể hạ cánh xuống Trạm ISS
- Robot Nga thay phi hành gia "lái" tàu vũ trụ lên trạm ISS
- Cú hạ cánh thần kì của hai phi hành gia Nga- Mỹ từ tàu vũ trụ
Thông thường trong những chuyến bay vào không gian, các tàu vũ trụ Soyuz thường có người lái. Tuy nhiên, trong chuyến bay lần này, tàu Soyuz được điều khiển tự động để thử nghiệm hệ thống cứu hộ khẩn cấp mới. Theo đó, Fedor sẽ thay các phi hành gia ngồi ở ghế lái.
Theo dự kiến, Fedor sẽ ở trên Trạm Vũ trụ Quốc tế trong 2 tuần chỉ để các phi hành gia kiểm tra và đánh giá khả năng thực hiện một số nhiệm vụ ngoài không gian mà không phải làm việc gì tại đây. Sau đó, nó sẽ được đưa trở lại tàu Soyuz và bay ngược về Trái đất trong tháng 9.
Fedor lần đầu tiên được công bố vào tháng 12-2016 và là một phần trong chiến lược chinh phục Mặt trăng của Tổng thống Nga Vladimir Putin. Robot Fedor có kích thước tương đương với con người, cao 1m80, nặng 160kg, có thể mang tới 20 kg hàng hóa, trên tay có gắn quốc kỳ Nga và được phủ một lớp màu bạc. Nó có 2 chế độ hoạt động: vận hành thông qua bộ điều khiển hoặc tự hành.
Chú robot này có các trang cá nhân như Instagram và Twitter, cũng là cầu nối của người máy với các nhà khoa học dưới mặt đất. Trang cá nhân của Fedor cập nhật các hình ảnh robot này học các kỹ năng mới có cử động như của con người, chẳng hạn như mở nắp chai nước.
Các kỹ năng này sẽ được Fedor thử nghiệm trong môi trường trọng lực thấp trên ISS, bao gồm cả việc mở và ngắt kết nối điện, sử dụng các đồ vật như cờ lê và bình cứu hỏa... “Những công việc đầu tiên đã được hoàn tất đúng như kế hoạch”, Fedor viết trên Twitter của mình sau khi vào được quỹ đạo.
Ngoài ra, Fedor còn có khả năng sao chép các hoạt động của con người như có thể bò, đứng lên sau khi ngã xuống, ngồi hoặc rời khỏi ghế lái, sử dụng các công cụ và vận hành chúng... những kỹ năng quan trọng cho phép robot này hỗ trợ các phi hành gia từ xa.
Trong tương lai, những robot "giúp việc" kiểu này sẽ thay các phi hành gia thực hiện các nhiệm vụ khó khăn, nguy hiểm như đi bộ ngoài không gian, hay làm việc trong các môi trường phóng xạ cao, thực hiện hoạt động khai mỏ cũng như các nhiệm vụ cứu hộ khó khăn.
Trên ISS, Fedor sẽ thực hiện các nhiệm vụ do phi hành gia người Nga Alexander Skvortsov, người đã lên ISS hồi tháng trước, giám sát. Trên ISS, phi hành gia robot Fedor đi bộ, lái và sử dụng các dụng cụ điện khá thuần thục.
Các chuyên gia Nga hy vọng Fedor có thể giúp thực hiện một nhiệm vụ quan trọng đó là hỗ trợ xây dựng và sử dụng các căn cứ trên Mặt trăng và các hành tinh khác.
Thực ra, nếu theo đúng kế hoạch, Fedor đã đặt chân lên Trạm vũ trụ Quốc tế ngày 24-8, nhưng do sự cố kỹ thuật: vị trí ghép nối tự động trên ISS không hoạt động tốt, có khả năng làm hỏng Soyuz khiến robot này bị trễ đến 3 ngày. Fedor cũng không phải là robot đầu tiên được phóng vào không gian.
Trước đó, vào năm 2011, Cơ quan Hàng không vũ trụ Mỹ (NASA) cũng gửi lên ISS một con robot có tên Robonaut 2, do General Motors phát triển, vào vũ trụ với mục đích tương tự là làm việc trong các môi trường có rủi ro cao. Tuy nhiên nó chỉ có nửa thân trên và phần đầu hình người và đã trở lại Trái đất vào năm 2018 sau khi gặp một sự cố kỹ thuật.
Năm 2013, Nhật Bản cũng phóng lên vũ trụ một robot nhỏ có tên Kirobodo do hãng chế tạo ô tô Toyota phát triển. Robot của Nhật Bản có khả năng trò chuyện, nhưng chỉ bằng tiếng Nhật.