Đề xuất cải tiến biểu giá bán lẻ điện sinh hoạt bậc thang gồm 5 bậc
Theo Bộ Công Thương, việc lấy ý kiến này nhằm hoàn thiện dự thảo Quyết định của Thủ tướng Chính phủ quy định cơ cấu biểu giá bán lẻ điện thay thế Quyết định số 28 để trình Thủ tướng xem xét, quyết định. Theo đó, Bộ Công Thương đưa 5 phương án cải tiến cơ cấu biểu giá bán lẻ điện sinh hoạt gồm 1, 3, 4 và 5 bậc. Với phương án 1 (1 bậc), giá điện bằng mức giá điện bình quân hiện hành cho sinh hoạt là 1.897 đồng/kWh.
Theo phương án 1 bậc, tiền điện các hộ sinh hoạt có mức sử dụng điện từ 201 kWh/tháng trở lên (khoảng 6,7 triệu hộ) tiền điện phải trả giảm từ 8.000 đến 330.000 đồng/hộ/tháng. Theo phương án này, tiền điện các hộ sinh hoạt có mức sử dụng điện từ 201kWh/tháng trở lên (khoảng 6,7 triệu hộ) tiền điện phải trả giảm từ 8.000-330.000 đồng/hộ/tháng. Trong khi đó, hộ sử dụng từ 0-200kWh (khoảng 18,6 triệu hộ) tiền điện trả tăng từ 17.000-36.000 đồng/hộ/tháng. Số tiền ngân sách hỗ trợ hộ nghèo và hộ chính sách xã hội tăng lên do giá điện của bậc được điều chỉnh tăng.
Phương án 2 có 3 bậc gồm bậc 1: cho 100 kWh đầu tiên; bậc 2: cho kWh từ 101 - 400; bậc 3: cho kWh 401 trở lên. Với phương án này, theo tính toán của Bộ Công Thương, tiền điện các hộ sinh hoạt có mức sử dụng điện từ 301kWh/tháng trở lên (khoảng 3,1 triệu hộ) tiền điện phải trả giảm từ 45.000-62.000 đồng/hộ/tháng. Trong khi đó, hộ sử dụng từ 0-31 kWh/tháng (khoảng 22,3 triệu hộ), tiền điện phải trả tăng từ 4.000-30.000 đồng/hộ/tháng. Số tiền ngân sách hỗ trợ cho hộ nghèo và hộ chính sách xã hội tăng lên do giá điện của bậc 1 được điều chỉnh tăng.
| Việc điều chỉnh giá điện sinh hoạt sẽ có những tác động tới người tiêu dùng. |
Phương án 3 có 4 bậc, trong đó bậc 1: cho 100 kWh đầu tiên; bậc 2: cho kWh từ 101 - 300; bậc 3: cho kWh từ 301 - 600; bậc 4: cho kWh từ 601 trở lên. Tác động của phương án này đến các hộ dùng điện là: hộ sử dụng điện từ 51-100kWh; 201-300kWh; 301-400 kWh/tháng (khoảng 10,3 triệu hộ) sẽ giảm tiền điện từ 267 đồng đến 32.000 đồng/hộ/tháng. Trong khi đó, hộ sử dụng từ 0-50 kWh; 101-200 kWh; từ 401 kWh/tháng trở lên (khoảng 15,3 triệu hộ) tiền điện phải trả tăng từ 1.000- 105.000 đồng/hộ/tháng. Số tiền ngân sách hỗ trợ cho các hộ nghèo và hộ chính sách cũng tăng.
Phương án 4 có 5 bậc bao gồm bậc 1: cho 100 kWh đầu tiên; bậc 2: cho kWh từ 101 - 200; bậc 3: cho kWh từ 201 - 400; bậc 4: cho kWh từ 401 - 700; bậc 5: cho kWh từ 701 trở lên. Riêng phương án này, Bộ Công Thương chia làm 2 kịch bản. Kịch bản 1, giá điện sinh hoạt bao gồm 5 bậc thang; trong đó giá điện bậc 1 (cho 0-100 kWh) giữ như mức giá bậc 1 theo biểu giá hiện hành; bậc 2 từ 101 - 200 kWh; bậc 3 từ 201 - 400 kWh; bậc 4 từ 401 - 700 kWh; bậc 5 từ 701 kWh trở lên.
Theo tính toán, tiền điện các hộ sinh hoạt có mức sử dụng điện từ 701 kWh/tháng trở lên (khoảng 0,5 triệu hộ, chiếm 1,8% tống số hộ) phải trả tăng thêm 29.000 đồng/hộ/tháng. Kịch bản 2 có 5 phương án. Theo đó, giá bán lẻ điện bình quân cho sinh hoạt không đổi.
Cụ thể, gộp bậc 1 và bậc 2 với giá điện giữ nguyên theo bậc 1 nhằm đảm bảo Ngân sách nhà nước hỗ trợ cho các hộ nghèo, hộ chính sách xã hội không thay đổi; phần doanh thu thiếu được bù vào bậc trên 700 kWh; giá điện của bậc 201 - 400 kWh được gộp theo giá bình quân của bậc 4 (201 - 300 kWh) và bậc 5 (từ 301 - 400 kWh) của giá điện cũ. Kịch bản 2 này sẽ khiến tiền điện các hộ sinh hoạt có mức sử dụng điện từ 200 - 300 kWh/tháng và từ 701 kWh/tháng trở lên phải trả tăng thêm khoảng từ 6.000 - 14.000 đồng/hộ/tháng. Mức tăng giá giữa các bậc là không đồng đều.
Từ phân tích nêu trên, Bộ Công Thương đề xuất chọn phương án giá điện 5 bậc thang, kịch bản 1. Theo đánh giá, kịch bản 1 có mức tăng giá điện giữa các bậc ở mức hợp lý; đảm bảo toàn bộ số hộ có mức sử dụng điện dưới 700 kWh (chiếm 98,2% tổng số hộ) có mức tiền điện không tăng hoặc giảm khi áp dụng biểu giá điện mới.
Bộ Công Thương cho rằng, thực tế áp dụng trong những năm qua cho thấy, việc áp dụng giá điện sinh hoạt theo bậc là đơn giản trong áp dụng nhưng vẫn đạt được mục tiêu khuyến khích sử dụng điện tiết kiệm, hiệu quả. Việc thiết kế giá bán điện sinh hoạt theo các bậc vẫn phù hợp trong giai đoạn hiện nay. Vì vậy, Bộ Công Thương kiến nghị vẫn tiếp tục áp dụng giá bán lẻ điện sinh hoạt theo các bậc với giá điện tăng dần với cải tiến về khoảng cách giữa các bậc và giá điện cho từng bậc phù hợp với thực tiễn sử dụng điện của người dân.
Trước đó, vào tháng 11-2019, Bộ Công Thương đã lấy ý kiến các chuyên gia về các phương án cải tiến biểu giá bán lẻ sinh hoạt điện bậc thang. Nhiều ý kiến tán thành phương án giá điện chia làm 5 bậc.