Kích cầu tiêu dùng để phục hồi sản xuất kinh doanh

Tình trạng giảm, giãn, hoặc mất việc làm của hàng loạt người lao động cùng với thời gian thực hiện giãn cách xã hội trong thời gian qua đã khiến việc mua sắm, chi tiêu của người dân giảm mạnh. Hầu hết, người dân chỉ ưu tiên mua sắm những mặt hàng thiết yếu, tiêu dùng hàng ngày, còn những mặt hàng không thiết yếu như: Quần áo, giày dép, trang thiết bị gia đình... thì gần như bị “đóng băng”. Sức mua giảm mạnh, đã kéo ngành bán lẻ trong nước sụt giảm doanh thu nghiêm trọng. 

Theo Tổng cục Thống kê, doanh thu bán lẻ hàng hóa trong tháng 4/2020, cả nước chỉ đạt 257,4 ngàn tỉ đồng (giảm 15,3% so với cùng kỳ năm trước). Tính chung 4 tháng đầu năm, tổng doanh thu bán lẻ hàng hóa ước tính đạt 1.224,5 nghìn tỉ đồng (tăng 0,4% so với cùng kỳ năm trước). 

Trong đó, chỉ có nhóm lương thực, thực phẩm tăng 4,8%. Các nhóm hàng còn lại đều giảm như: Đồ dùng, dụng cụ, trang thiết bị gia đình giảm 1,2%; may mặc giảm 4,4%; phương tiện đi lại giảm 6,4%; vật phẩm văn hoá, giáo dục giảm 10%... Doanh thu bán lẻ hàng hóa trong 4 tháng đầu năm tăng nhẹ đó là nhờ phương thức mua sắm trực tuyến và giao hàng tận nơi “nổi” lên trong thời gian xảy ra dịch bệnh.

Khảo sát mới đây của Nielsen (công ty nghiên cứu thị trường) cho thấy, người tiêu dùng (NTD) chi tiêu vào các mặt hàng thiết yếu như đồ ăn khô, chăm sóc sức khỏe, vệ sinh, tăng mạnh trung bình 35%-70%. Các nhà bán lẻ trực tuyến ghi nhận số đơn hàng trung bình trong một ngày tăng ít nhất 2-4 lần. 25% số người được hỏi cho biết đã tăng cường mua sắm trực tuyến, giảm hoạt động mua sắm trực tiếp. 

Cá biệt, có 48% NTD đang chuyển sang các nhà bán lẻ trực tuyến trong nước để mua các mặt hàng cao cấp, 27% chọn mua từ các nhà bán lẻ trực tuyến nước ngoài. Ông Phạm Thành Kiên, Giám đốc Sở Công thương TP Hồ Chí Minh nhìn nhận: “Người dân đang có xu hướng thay đổi hành vi tiêu dùng theo hướng lựa chọn kênh mua sắm hiện đại, với mức tăng 30 – 40%. Lý do, thương mại điện tử nhận được nhiều hỗ trợ như: Giao hàng, thanh toán không dùng tiền mặt, dịch vụ cộng thêm...”. 

Theo CBRE Việt Nam, trong số những tên tuổi lớn ở lĩnh vực thương mại điện tử, Tiki phát triển với tốc độ nhanh và đạt kỷ lục 4.000 đơn hàng/ phút, SpeedL và Saigon Co.op tăng theo cấp số nhân trong kênh bán hàng trực tuyến. Mặt khác, Grab đã kích hoạt một nền tảng mới là GrabMart để phục vụ nhu cầu mua sắm thực phẩm tại nhà của khách hàng. Chuỗi bán lẻ Big C cũng tăng cường bán hàng qua điện thoại, đi chợ giúp khách hàng,... là những động thái thích ứng nhanh với thị trường từ các đơn vị bán lẻ.

Theo các chuyên gia kinh tế, qua khó khăn của dịch bệnh, các nhà bán lẻ cần phải thay đổi và linh hoạt hơn để ứng phó với thói quen của NTD ngày càng thay đổi nhanh. 

Bà Vũ Kim Anh, Phó Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu kinh doanh và hỗ trợ doanh nghiệp cho biết, việc chuyển hướng bán hàng online trong thời điểm này là phù hợp và cần thiết. Bởi vì, sức mua của nhiều mặt hàng thiết yếu, thực phẩm cũng tăng nhanh trong thời kỳ dịch bệnh. 

Vì vậy, sau khi hết dịch bệnh, các doanh nghiệp cần tập trung nguồn vốn để tái sản xuất trở lại để tăng nguồn cung, đồng thời vừa tiếp tục duy trì kênh bán hàng online, vừa khôi phục lại kênh bán hàng truyền thống, để mở rộng mạng lưới bán hàng đa phương tiện, mở rộng quảng bá sản phẩm trong nước ra thị trường bên ngoài, kích cầu tiêu dùng thị trường nội địa.

Nói về các giải pháp khôi phục kinh tế sau dịch bệnh COVID-19, tại hội nghị trực tuyến về công tác quý 1 và phương hướng nhiệm vụ quý 2-2020, Bí thư Thành ủy TP Hồ Chí Minh Nguyễn Thiện Nhân cho rằng, giải pháp khôi phục kinh tế về lâu dài là vẫn phải tăng cầu, có nghĩa là phải tăng nhu cầu tiêu dùng của người dân. 

Phải có người cần đến hàng hóa dịch vụ mà các doanh nghiệp của thành phố tạo ra. Cầu tăng cung cũng sẽ tăng theo, về mặt kinh tế là vậy.

“Trước mắt các đơn vị sản xuất, hệ thống bán lẻ cần xây dựng lộ trình khôi phục sản xuất của ngành. Trong đó tập trung phát triển, đẩy mạnh các chương trình kích cầu tiêu dùng. Bởi nếu nhu cầu tiêu dùng của người dân thành phố tiếp tục giảm như trong mùa dịch, thành phố không có cách nào để vực dậy nền kinh tế được”, ông Nguyễn Thiện Nhân nói.