Nợ xấu ngân hàng và những vướng mắc cần tháo gỡ
Nếu tính cả nợ xấu ngoại bảng (nợ bán cho VAMC chưa xử lý) và nợ tiềm ẩn trở thành nợ xấu, tỷ lệ nợ xấu toàn hệ thống hiện là 4,84%, giảm mạnh so với mức 10,08% cuối năm 2016 và mức 5,85% cuối năm 2018. Tuy nhiên, tại nhiều ngân hàng, rủi ro nợ xấu vẫn lớn đối với an toàn, hiệu quả hoạt động của các TCTD.
Đáng chú ý, với các khoản cho vay các dự án BOT, BT giai đoạn trước đây, có nhiều dự án BOT, BT giao thông đã hoàn thành, đi vào khai thác có doanh thu không đạt như phương án tài chính ban đầu có nguy cơ phải cơ cấu nợ, phát sinh nợ xấu.
Số liệu cho thấy tính đến ngày 31-3-2019, đã có 24 TCTD cấp tín dụng cho 105 dự án BOT, BT giao thông, trong đó có 93 dự án đã hoàn thành, đưa vào khai thác với tổng hạn mức cấp tín dụng là 175.296 tỷ đồng, tổng dư nợ cấp tín dụng là 103.573 tỷ đồng. Trong số 93 dự án hoàn thành, có 30 dự án có doanh thu thu phí không đạt như phương án tài chính ban đầu với dư nợ khoảng 54.290 tỷ đồng.
Ông Nguyễn Văn Du - quyền Chánh Thanh tra Cơ quan Thanh tra giám sát ngân hàng thừa nhận vẫn còn nhiều vướng mắc trong xử lý nợ xấu. Tại nhiều địa phương, việc xử lý nợ xấu vẫn bị các cấp chính quyền và cơ quan hữu quan trên địa bàn coi là lĩnh vực riêng của ngành ngân hàng nên khó khăn trong phối hợp xử lý. Đặc biệt, công tác thu giữ tài sản bảo đảm còn nhiều khó khăn, bất cập.
Ngoài ra, trong quá trình cổ phần hóa các DNNN, việc thừa kế nghĩa vụ trả nợ giữa pháp nhân mới thành lập và pháp nhân cũ chưa được đồng bộ. Một số trường hợp cá biệt pháp nhân mới không thừa nhận nghĩa vụ thanh toán nợ đã là nợ xấu của pháp nhân cũ dẫn đến tranh chấp kéo dài tại tòa án.
Hiện NHNN đang kiến nghị Quốc hội yêu cầu Tòa án nhân dân Tối cao sớm có văn bản gửi cơ quan, Toà án địa phương yêu cầu các đơn vị này ưu tiên áp dụng các thủ tục rút gọn được quy định tại Nghị quyết số 03/2018/NQ-HĐTP khi giải quyết các vụ án liên quan đến xử lý nợ xấu…