Sắp có ứng dụng chống hàng giả trên thương mại điện tử
Hàng giả, hàng nhái ngày càng tinh vi
Ông Đặng Hoàng Hải, Cục trưởng Cục Thương mại điện tử (TMĐT) và Kinh tế số (Bộ Công Thương) cho biết, những năm qua, Bộ Công Thương đã phối hợp với các đơn vị liên quan xử lý nhiều trường hợp vi phạm về TMĐT và hàng giả, hàng nhái. Cụ thể, tổng mức xử phạt vi phạm hành chính trong TMĐT năm 2015 là 3,5 tỷ đồng, năm 2018 lên đến 7 tỷ đồng.
Trong quý III/2019, Tổng cục QLTT sẽ cho ra mắt hệ thống chống hàng giả. |
Gần đây nhất, ngày 18-4, Bộ Công Thương phối hợp với Cục An ninh mạng và Phòng chống tội phạm sử dụng công nghệ cao (Bộ Công an) và Công an TP Hồ Chí Minh đồng loạt tiến hành kiểm tra 5 địa điểm bán hàng và kho chứa hàng của 2 website: menshop79.com và menshopfashion.com, thu giữ gần 2.000 sản phẩm có dấu hiệu giả mạo các nhãn hiệu Gucci, Louis Vuitton, Versace, Burberry…
Trên thực tế, các hành vi gian lận thương mại, buôn lậu, hàng giả nhãn hiệu, vi phạm quyền SHTT trong những năm gần đây diễn ra phổ biến hơn, phát triển ở mức độ tinh vi, phức tạp hơn. Từ đầu năm đến nay, lực lượng chức năng đã phát hiện rất nhiều vụ việc vi phạm, trong đó đa số là quy mô trung bình, tại các địa điểm “nóng” như các tỉnh biên giới, cửa khẩu (Lạng Sơn, Cao Bằng…), các thành phố lớn (TP Hồ Chí Minh, Hà Nội, Đà Nẵng…).
Nổi cộm nhất là vụ việc cách đây 3 tháng, hàng nghìn đồng hồ hiệu đã bị lực lượng Quản lý thị trường (QLTT) bắt giữ ở Nha Trang, trị giá lên tới 350.000 USD. Đặc biệt, thời gian vừa qua, trên địa bàn TP Hà Nội đã liên tiếp phát hiện các vi phạm về hàng giả nhãn hiệu, vi phạm SHTT. Gần đây nhất, ngày 6-6, Cục QLTT Hà Nội đã kiểm tra, tạm giữ hàng nghìn sản phẩm hàng hóa là quần áo có dấu hiệu vi phạm sở hữu công nghiệp, giả mạo nhãn hiệu hàng hóa Nike, Uniqlo, Adidas đang được bảo hộ tại Việt Nam…
Tổng cục trưởng Tổng cục QLTT Trần Hữu Linh cho biết, trong quá trình lực lượng kiểm tra cơ sở kinh doanh cho thấy, tội phạm sản xuất, buôn bán hàng nhái, hàng giả nhãn mác và xâm phạm SHTT luôn song hành cùng nhau với phương thức, thủ đoạn hoạt động tương đối giống nhau.
Đa số các đối tượng này sử dụng nguồn nguyên liệu giá thành thấp, mua trôi nổi trên thị trường, không rõ nguồn gốc xuất xứ để pha trộn với một lượng hàng thật; hoặc tự sản xuất hàng, sau đó dán nhãn mác của các doanh nghiệp đã được đăng ký nhãn hiệu để bán ra thị trường.
Điều đáng nói là các đối tượng vi phạm hiện nay đều có trình độ học vấn, chuyên môn cao, hiểu biết chính sách, am hiểu nhu cầu thị trường và thường xuyên thay đổi phương thức, thủ đoạn để trốn tránh sự phát hiện, xử lý của lực lượng chức năng.
Khi Cục QLTT Hà Nội, Phòng Cảnh sát kinh tế - Công an thành phố Hà Nội đồng loạt tiến hành kiểm tra và khám 3 địa điểm sản xuất, kinh doanh quần áo do bà Nguyễn Kim Hoài là chủ kinh doanh tại địa bàn xã Tam Hiệp, huyện Phúc Thọ, TP Hà Nội đã phát hiện 4 cuộn vải thun (do nước ngoài sản xuất, không có hóa đơn chứng từ chứng minh nguồn gốc dùng vào việc sản xuất quần áo), 2kg nhãn quần áo Uniqlo, 2kg nhãn quần áo Nike, 16kg nhãn quần áo Adidas, 1 máy ép nhiệt, 1 máy dọc vải, 1 máy cắt…
Bên cạnh đó, ông Đặng Hoàng Hải cũng cho rằng, trên môi trường mạng, phương thức, thủ đoạn hoạt động của đối tượng vi phạm kinh doanh TMĐT ngày càng tinh vi. Nhiều đối tượng không có kho hàng hay cửa hàng, chỉ tiếp nhận đặt online; phân tán hàng hóa nhiều nơi; giao hàng với số lượng dè dặt, nhỏ lẻ; bán hàng qua cộng tác viên trung gian…
Trong nhiều trường hợp, hàng hóa không có hóa đơn, chứng từ và được thanh toán qua đơn vị trung gian, khó xác minh đối tượng bán. Ngoài ra, các website và mạng xã hội dễ dàng được tạo ra và đóng lại trong thời gian nhanh chóng và khó kiểm soát.
Sắp có hệ thống chống hàng giả
Trước thực trạng hoạt động sản xuất, kinh doanh hàng giả nhãn mác, vi phạm SHTT ngày càng phức tạp, Tổng cục trưởng Tổng cục QLTT Trần Hữu Linh cho rằng, lực lượng QLTT sẽ tiếp tục tập trung mũi nhọn vào công tác chống sản xuất, kinh doanh hàng giả, vi phạm SHTT, trong đó đặc biệt chú trọng quản lý về TMĐT.
Tuy nhiên, “lực lượng QLTT rất mong muốn các doanh nghiệp chủ động phối hợp, hỗ trợ cơ quan thực thi trong công tác chống hàng giả, vi phạm quyền SHTT thông qua việc cung cấp các thông tin đầu mối về SHTT của doanh nghiệp, mặt hàng vi phạm, phương thức thủ đoạn vi phạm, thị trường tiêu thụ, các dấu hiệu phân biệt hàng thật - hàng giả cũng như tham gia vào các vụ việc kiểm tra của lực lượng thực thi khi có yêu cầu”, ông Trần Hữu Linh nhấn mạnh.
Để ngăn chặn tình trạng hàng giả hàng nhái trên các sàn TMĐT, ông Đặng Hoàng Hải cho biết, Cục TMĐT và Kinh tế số đã xây dựng kế hoạch phòng ngừa, đấu tranh, xử lý việc bán hàng trên mạng. Vì vậy, các doanh nghiệp, cá nhân bán hàng trên mạng phải có cam kết bán hàng chính hãng, đảm bảo chất lượng.
Cùng với đó, Cục TMĐT và Kinh tế số sẽ phối hợp với Cục QLTT, Cục Xuất nhập khẩu tăng cường kiểm tra, kiểm soát hàng hóa nhập khẩu vào Việt Nam cũng như hàng hóa sản xuất trong nước và sẽ xử lý nghiêm đối tượng vi phạm, nếu cần thiết sẽ đề nghị xử lý hình sự.
Ông Trần Hữu Linh cũng cho hay, dự kiến trong quý III/2019, Tổng cục QLTT sẽ cho ra mắt hệ thống chống hàng giả. Điều này nhằm giúp lực lượng chức năng có thể nhận biết ngay cơ sở bán hàng nào, doanh nghiệp nào của Việt Nam bị thu hồi hàng giả, hàng nhái để xử lý nhanh và triệt để hơn.
Ngoài ra, Tổng cục QLTT cũng sẽ xây dựng ứng dụng trên điện thoại di động để lực lượng chức năng có thể trao đổi trực tiếp với doanh nghiệp xung quanh việc xâm phạm quyền SHTT và hàng giả.