Úc tạm dừng xuất khẩu bò cho Việt Nam vì cáo buộc ngược đãi động vật

• Nghịch lý thị trường: Thịt bò Úc rẻ hơn thịt bò nội

Phát hiện vi phạm sẽ dừng xuất khẩu bò sang Việt Nam

Ngay sau khi có cáo buộc và hình ảnh về việc một cơ sở giết mổ bò tại Việt Nam giết mổ bò Úc bằng cách đập búa tạ vào đầu, Bộ Nông nghiệp Úc đã ra lệnh tạm dừng xuất khẩu bò Úc cho 1 doanh nghiệp nhập khẩu ở Hải Phòng. 

Ngay sau đó, Bộ Nông nghiệp Úc cũng tuyên bố sẽ mở cuộc điều tra toàn diện về việc giết mổ bò Úc ở Việt Nam, nếu phát hiện vi phạm sẽ tạm dừng xuất khẩu bò Úc sang Việt Nam. 

Cục Thú y Việt Nam, Bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn (NN&PTNT) cho biết, năm 2015, nghi ngờ một vài cơ sở giết mổ nhỏ lẻ của Việt Nam bơm nước vào gia súc, đồng thời dùng búa đập vào đầu trong quá trình giết mổ bò, phía Úc đã có văn bản nhắc nhở. 

Ngay sau đó, Bộ NN&PTNT đã phải có văn bản trả lời phía Úc, đồng thời Cục Thú y đã ban hành công văn gửi các cơ quan thú y liên quan tăng cường phối hợp với các cơ quan liên quan để việc tổ chức giết mổ bò Úc nhập khẩu theo đúng quy định, tuyệt đối không được dùng búa đập vào sọ não.

Lượng bò Úc sống (nguyên con) nhập khẩu vào Việt Nam tăng mạnh qua từng năm. Năm 2014, Việt Nam nhập khẩu gần 200.000 con bò từ Úc. Năm 2015 là trên 300.000 con và 5 tháng đầu năm đã kiểm dịch nhập khẩu trên 100.000 con. 

Đại diện Cục Thú y cho biết, trước khi cho phép các doanh nghiệp Việt Nam nhập khẩu bò sống từ Úc vào Việt Nam để giết mổ, phía Úc đã cử cơ quan có thẩm quyền sang Việt Nam kiểm tra thực tế tại các cơ sở giết mổ xem có bảo đảm yêu cầu vệ sinh thú y không, đặc biệt là phải thực hiện việc giết mổ nhân đạo theo quy định ESCAS (chỉ sử dụng súng để bắn vào sọ não, cấm sử dụng búa để đập vào đầu), đồng thời yêu cầu cơ sở giết mổ bò Úc phải có camera để theo dõi xem bò có được giết mổ nhân đạo không; nếu bảo đảm các điều kiện nêu trên mới cho phép nhập khẩu vào Việt Nam.

Trước Việt Nam, vào năm 2011, Indonesia cũng đã bị Úc tạm dừng xuất khẩu bò vào quốc gia này vì việc vi phạm quy định ESCAS của nước xuất khẩu. Trước đó, Arab Saudi, Ai Cập cũng đã bị Úc cấm xuất khẩu bò vì vi phạm. 

Úc tổ chức kiểm soát dịch bệnh rất tốt. Tổ chức Thú y thế giới đã công nhận là nước sạch bệnh. Do vậy, Úc đã và đang xuất khẩu rất nhiều bò giống, giết mổ sang hàng chục nước trong khu vực và trên thế giới; thịt bò của Úc cũng đã và đang xuất khẩu tới hàng trăm nước. Việt Nam là quốc gia đứng thứ 2 về lượng tiêu thụ thịt bò Úc, chỉ sau Indonesia.

Việt Nam đã có quy định giết mổ nhân đạo

Đại diện Cục Thú y nhìn nhận, việc dùng búa để gây choáng trâu, bò trước khi giết mổ diễn ra từ lâu và hiện vẫn đang tồn tại ở Việt Nam, đặc biệt là ở những cơ sở giết mổ nhỏ lẻ, phân tán ở các hộ dân, giết mổ trâu bò với số lượng ít 1-3 con/ngày. Tuy nhiên, quy định về giết mổ động vật nhân đạo đã được Việt Nam đưa vào Luật Thú y năm 2015 (tại Điều 21) và có hiệu lực từ 1-7-2016.

Việc Úc tạm thời cấm xuất khẩu bò sống cho 1 doanh nghiệp ở Hải Phòng dù chưa gây xáo trộn gì tới thị trường thịt bò Úc ở Việt Nam nhưng đã và đang gây ảnh hưởng tới các doanh nghiệp nhập khẩu khác. 

Ông Văn Đức Mười, Tổng giám đốc Vissan cho biết, Vissan đang giết mổ khoảng 30-50 con bò Úc/ngày. Tuy nhiên, để được cấp phép giết mổ bò Úc, phía Úc đã đến tận nơi kiểm tra dây chuyền giết mổ cũng như quy trình nuôi nhốt bò. Toàn bộ quá trình giết mổ được truyền tín hiệu về phía Úc qua hệ thống camera để giám sát, nếu có vi phạm họ sẽ dừng xuất bò. 

“Phía Úc không chỉ quan tâm đến việc bán bò, giá cả, lợi nhuận mà còn đặc biệt quan tâm đến việc nuôi nhốt, việc giết thịt con bò đó  ra sao. Vì vậy động thái tạm dừng xuất khẩu bò cho doanh nghiệp vi phạm là có cái lý của họ”, ông Mười thông tin.

Mỗi lô bò xuất đi các nước, trong đó có Việt Nam, phía Úc giám sát rất kỹ. Đơn cử như 1 tàu chở khoảng 15.000 con bò xuất sang Việt Nam, họ kiểm soát đến từng con, được nuôi nhốt trong trang trại như thế nào và được giết mổ ra sao. 

Đánh giá về mức độ ảnh hưởng đến thị trường thịt bò nói chung, ông Nguyễn Xuân Dương, Phó cục trưởng Cục Chăn nuôi cho rằng, cơ cấu thịt bò trong bữa ăn của người Việt còn rất thấp nên mức độ ảnh hưởng sẽ không lớn. Tuy nhiên, nếu sau khi điều tra, phía Úc tạm dừng xuất khẩu bò sống sang Việt Nam thì giá thịt bò sẽ có xáo trộn. 

“Vụ việc là bài học nhắc nhở Việt Nam về quản lý giết mổ. Giết mổ cần hướng tới vấn đề vệ sinh và nhân đạo. Giết mổ không nhân đạo, không hợp vệ sinh thì không quốc gia nào chấp nhận”, ông Nguyễn Xuân Dương bày tỏ.