Ba Bộ vào cuộc gỡ khó cho lưu thông hàng hóa
Bộ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Văn Thể vừa chủ trì cuộc họp trực tuyến cùng Bộ Công Thương, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) và UBND các tỉnh, thành phố về tạo điều kiện thuận lợi cho vận chuyển hàng hóa, vận chuyển nông sản trong điều kiện phòng, chống dịch COVID-19.
Tại cuộc họp, các đại biểu đều thống nhất quan điểm, thời điểm này phải coi tất cả hàng hóa đều là thiết yếu trừ hàng cấm, tất cả đều là quan trọng và phải tạo điều kiện để nông sản được lưu thông nhanh, an toàn nhất.
Không dự phòng tốt, nguy cơ thiếu nông sản là rất cao
Mở đầu cuộc họp, ông Phùng Đức Tiến - Thứ trưởng Bộ NN&PTNT cho hay, do một số địa phương khi triển khai phòng, chống dịch vẫn còn có những quy định cá biệt, chưa thực sự thống nhất, chưa đúng tinh thần chỉ đạo chung nên công tác vận tải hàng hóa, đặc biệt là nông sản gặp nhiều khó khăn.
Ông Tiến dự báo, giai đoạn này, sản xuất nông sản tương đối dồi dào nhưng nếu không có sự chuẩn bị tốt, dự phòng tốt thì nguy cơ bị thiếu là rất cao, đặc biệt trong bối cảnh dịch bệnh diễn biến phức tạp. Hiện nay, một số chuỗi sản xuất nông sản bị đứt gẫy, sản xuất 3 tại chỗ cũng gặp nhiều khó khăn. Nhiều nhà máy giết mổ, chế biến có công nhân bị F0 dẫn đến dừng sản xuất; hiện nay tại các tỉnh miền Nam đang áp dụng Chỉ thị 16, các chợ đầu mối, chợ dân sinh đang dừng hoạt động… Bên cạnh đó, bếp ăn công trường, nhà máy, Khu công nghiệp dừng hoạt động hoặc giảm công suất dẫn đến tiêu thụ hàng hóa nông sản giảm mạnh (trong khi đến 65-70% sản lượng nông sản tiêu thụ tại đây). Một lý do nữa, theo ông Tiến là giá vật tư đầu vào như vật tư, thú y, thức ăn gia súc, phân bón…tăng cao, chi phí logistic tăng, container rỗng thiếu… dẫn đến hoạt động sản xuất nông nghiệp gặp rất nhiều khó khăn.
Ông Tiến cho biết thêm, hiện nay, các tuyến quốc lộ, tỉnh lộ cơ bản là thuận tiện tuy nhiên các tuyến đường huyện lộ, đường liên huyện, liên xã, hoặc đường tiếp cận cấp xã, thôn thì đi lại vô cùng khó khăn. Trong 3 ngày gần đây, các tỉnh Nghệ An, Hà Tĩnh, hay như Cần Thơ khi phương tiện đã có giấy nhận diện QR Code, người trên xe có giấy xét nghiệm nhưng vẫn không cho lưu thông vào. Tại Cần Thơ, có doanh nghiệp vận tải cung cấp bao bì đóng gói trứng 2 ngày nay không đi vào được dẫn đến thiếu trứng cho thị trường thành phố Hồ Chí Minh (nhu cầu khoảng 1 triệu quả/ngày), phương tiện chở vật tư nông nghiệp bị ách tắc dẫn đến thiếu nguyên liệu để sản xuất… trong khi nhu cầu là rất lớn. Nhiều địa phương yêu cầu lái xe phải có giấy xét nghiệm PCR có giá trị trong vòng 48 tiếng, không thống nhất với quy định, hướng dẫn của Bộ Y tế…
Ông Tiến nhấn mạnh, cần phải quán triệt tư tưởng, nhận thức chung để thống nhất thực hiện, không để ùn ứ hàng hóa, ảnh hưởng tiêu thụ do thiếu nhất quán trong triển khai thực hiện của các địa phương. Phải đảm bảo kết nối thông suốt cung – cầu tiêu thụ.
Đồng quan điểm, Vụ trưởng Vụ Thị trường trong nước, Bộ Công Thương Trần Duy Đông cũng bày tỏ, hiện nay Chính phủ đã chỉ đạo thì đường nào cũng là "luồng xanh", chỉ không được phép vận chuyển hàng hóa bị cấm nên đề nghị các tỉnh phải rà soát lại các văn bản chỉ đạo trái với tinh thần của Chính phủ, Bộ GTVT. Các địa phương yêu cầu phải có giấy xét nghiệm PCR trong vòng 48 tiếng, hoặc yêu cầu lái xe có giấy xét nghiệm còn hiệu lực vẫn phải xét nghiệm nhanh trước khi lưu thông qua địa bàn như An Giang, Trà Vinh, Bạc Liêu là không có căn cứ khoa học và gây thêm bức xúc, khiến đội ngũ lái xe chán nản không muốn đi làm, trong khi lực lượng này hiện đang thiếu.
“Chúng tôi cũng đã kiểm điểm và chỉ đạo quyết liệt, gay gắt với Sở Công Thương thành phố Cần Thơ về những quy định vừa qua và đã chỉ đạo các Sở Công Thương khác cũng phải rút kinh nghiệm chung”, ông Trần Duy Đông cho biết.
Thời điểm này phải coi tất cả hàng hóa đều là thiết yếu trừ hàng cấm
Trước bức xúc được các Bộ nêu ra tại cuộc họp, ông Nguyễn Ngọc Hè, Phó Chủ tịch UBND thành phố thành phố Cần Thơ, lý giải: “Trước đây mỗi ngày có khoảng 15.000-16.000 xe đi trên địa bàn, khi bắt đầu thực hiện Chỉ thị 16 thì mỗi ngày khoảng 4000 xe đi qua trung tâm thành phố. Áp dụng biện pháp tăng cường thì giảm xuống còn khoảng 2.000 - 2.500 xe đi vào trung tâm, 800 xe đi ngang trung tâm. Nếu để như hiện nay có trên 3.000 điểm giao nhận hàng hóa trong trung tâm thành phố thì không kiểm soát được.
Khẳng định việc yêu cầu đăng ký trước không phải gia tăng thủ tục hành chính, không phải thêm điều kiện… mà chỉ là giải pháp hỗ trợ cho các doanh nghiệp, phương tiện có nhu cầu đi qua thành phố được lưu thông, ông Hè nhấn mạnh: “Ùn tắc có nhiều lý do. Do nhiều phương tiện tập trung về 1 điểm trung chuyển quá đông vào cùng một thời điểm. Nhiều phương tiện đi qua thành phố Cần Thơ lại trùng với luồng giao nhận hàng hóa của Cần Thơ. Do thao tác chuyển đổi tài xế, phun khử khuẩn chậm... Một số tài xế từ tỉnh ngoài về Cần Thơ chưa có chỗ nghỉ ngơi…. Chúng tôi đang khắc phục tình trạng trên để giải quyết vấn đề ùn tắc”.
Tuy nhiên, Bộ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Văn Thể cho rằng, lý do mà ông Hè nêu là "không hề thuyết phục". Theo ông Thể, "Cần Thơ là thủ phủ miền Tây Nam Bộ, là điểm trung chuyển lớn, những trục quốc lộ quan trọng đều đi qua thành phố mà hiện nay mỗi ngày chỉ khoảng 3.000 - 4.000 phương tiện đi, đến và đi qua thành phố là không lớn. Thành phố Hồ Chí Minh, Đồng Nai cũng đang ảnh hưởng dịch bệnh như vậy, lưu lượng phương tiện lớn hơn rất nhiều sao họ vẫn tổ chức tốt, vẫn đảm bảo phòng, chống dịch. Nếu như thế này các anh vừa gây khó khăn cho chính các anh, cho các tỉnh miền Tây”.
Thứ trưởng Bộ NN&PTNT Phùng Đức Tiến cũng cho rằng, kiểm soát dịch hiện nay là kiểm soát điều kiện y tế với lái xe và người theo xe. Phương tiện, hàng hóa có phải là nguồn lây nhiễm đâu mà tổ chức phun khử khuẩn phương tiện, vừa tốn kém lại mất thời gian.
Sau khi nghe thêm một số ý kiến của các đại biểu dự họp, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể đề nghị tất cả cùng thống nhất: "Thời điểm này phải coi tất cả hàng hóa đều là thiết yếu trừ hàng cấm, tất cả đều là quan trọng. Tất cả các tuyến đường bộ là "luồng xanh" để phục vụ vận chuyển hàng hóa, tất cả các tuyến đường thủy cũng đều là "luồng xanh". Trên nguyên tắc, tất cả phương tiện vận chuyển hàng hóa đều được lưu thông; cấp mã QR code là để tạo ưu tiên khi qua chốt, chỉ tiền kiểm, hậu kiểm và xử lý nghiêm minh với các vi phạm. Khi tổ chức kiểm soát phải đảm bảo không được để ùn tắc giao thông kéo dài, nghiêm trọng, nếu xảy ra ùn tắc phải xả chốt ngay để tránh nguy cơ lây lan dịch bệnh, gây bức xúc cho lái xe và ách tắc hàng hóa. Việc cấp QR Code phải tự động toàn bộ, lái xe, chủ phương tiện chủ động cập nhật thông tin nếu có sự thay đổi mà không cần phải làm lại hồ sơ cấp QR Code”.
Ông Thể cũng yêu cầu các địa phương thống nhất về công nhận kết quả xét nghiệm âm tính của phương pháp RT-PCR và Test nhanh kháng nguyên và có hiệu lực trong 72 giờ; cần phải quan tâm đúng mức về việc ưu tiên tiêm vaccine cho đội ngũ lái xe, phục vụ theo xe, đội ngũ bốc xếp hàng hóa; không yêu cầu cấp giấy đi đường đối với lái xe mà phương tiện đã được cấp giấy nhận diện. Khi đưa ra các biện pháp, quy định, các địa phương cần phải đánh giá kỹ những phát sinh không cần thiết, gây khó khăn, tốn kém cho doanh nghiệp và người dân, đặc biệt là trong khâu lưu thông, vận chuyển hàng hóa.