Bộ Công Thương đề xuất điểm mới trong điều hành giá điện
Tại dự thảo quyết định thay thế Quyết định số 24/2017/QĐ-TTg về cơ chế điều chỉnh mức giá điện bán lẻ bình quân, Bộ Công Thương đề xuất các bộ ngành liên quan phối hợp cùng điều hành giá điện.
Bộ Công Thương cho biết, Bộ đã rà soát, đánh giá kỹ lưỡng, hoàn thiện dự thảo quyết định trên cơ sở kế thừa các quy định phù hợp, hiệu lực, hiệu quả liên quan của Quyết định số 24/2017/QĐ-TTg và đề xuất nội dung sửa đổi, bổ sung đối với các vấn đề còn phát sinh vướng mắc trong thực tiễn, bảo đảm đúng thẩm quyền, đúng quy định của pháp luật và quy chế làm việc của Chính phủ.
Theo đó, điểm mới của Dự thảo sửa đổi Quyết định 24/2017/QĐ-TTg về cơ cấu điều chỉnh giá bán lẻ điện bình quân, so với các bản thảo trước đây được Bộ Công Thương lấy ý kiến là ngoài Bộ Tài chính, Bộ Công Thương đề xuất các bộ ngành liên quan phối hợp điều hành, cơ quan thống kê đánh giá tác động của việc điều chỉnh giá điện.
Cùng đó, để minh bạch hơn quá trình xem xét điều chỉnh giá điện, Bộ Công Thương muốn bổ sung trách nhiệm của Tổng cục Thống kê trong đánh giá tác động của việc điều chỉnh giá điện đến kinh tế vĩ mô. Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) sẽ cung cấp các số liệu có liên quan để cơ quan này có cơ sở thống kê, đánh giá.
Liên quan đến lợi nhuận định mức trong giá điện, Bộ Công Thương cho biết, sẽ không thực hiện việc quy định cụ thể về việc xác định lợi nhuận định mức.
Chức năng chủ trì, phối hợp với các Bộ, cơ quan liên quan trong việc kiểm tra, rà soát về giá thành, chi phí... đã được Bộ Công Thương rà soát trên cơ sở quy định tại Nghị định số 39/2022/NĐ-CP ngày 18/6/2022 của Chính phủ ban hành quy chế làm việc của Chính phủ, ý kiến góp ý của Bộ Tài chính và Uỷ ban quản lý vốn Nhà nước tại doanh nghiệp, ý kiến chỉ đạo của Phó Thủ tướng tại Thông báo số 15/TB-VPCP, theo đó đã quy định rõ Bộ Công Thương là cơ quan chủ trì kiểm tra, rà soát; Bộ Tài chính có ý kiến tham gia với vai trò là cơ quan quản lý nhà nước về giá, các Bộ, cơ quan liên quan có ý kiến tham gia đối với các nội dung liên quan trọng phạm vi được phân công quản lý theo chức năng, nhiệm vụ được giao và quy định của pháp luật.
Bộ Công Thương vẫn sẽ chịu trách nhiệm trước Chính phủ quản lý nhà nước về điện lực, sử dụng điện, trong đó có giá điện. Tức, Bộ này là cơ quan hướng dẫn EVN tính toán giá bán điện bình quân, thực hiện việc điều chỉnh giá điện, chủ trì kiểm tra, giám sát.
Ngoài ra, dự thảo cũng bổ sung quy định chung về trường hợp Chính phủ hoặc Thủ tướng chỉ đạo nghiên cứu, xây dựng phương án hỗ trợ giảm tiền điện trong giai đoạn tạm thời, bảo đảm ổn định kinh tế vĩ mô.
Tại dự thảo lần này, cơ quan chức năng vẫn giữ đề xuất giá điện được tính thêm các chi phí vốn chưa được tính trước đây như chênh lệch tỷ giá. Thời gian điều chỉnh giá điện dự kiến được rút ngắn từ 6 tháng xuống 3 tháng một lần. Tức là mỗi năm sẽ có 4 đợt thay đổi và giá được cập nhật hàng quý theo chi phí phát điện.
Đề xuất giá bán lẻ điện bình quân sẽ có tăng, giảm với biên độ cụ thể cũng được giữ như dự thảo gần nhất. Cụ thể, trường hợp các thông số đầu vào các khâu (phát điện, truyền tải, phân phối...) làm giá bán điện bình quân giảm từ 1% trở lên so với giá bình quân hiện hành, EVN có trách nhiệm giảm giá ở mức tương ứng. Tập đoàn này sẽ lập hồ sơ báo cáo Bộ Công Thương, Tài chính để kiểm tra, giám sát.
Ở chiều ngược lại, khi giá điện bình quân tăng từ 3% trở lên so với giá hiện hành, EVN được phép điều chỉnh tăng. Trường hợp giá điện bình quân cần điều chỉnh tăng từ 10% trở lên so với mức hiện hành, có ảnh hưởng đến kinh tế vĩ mô, Bộ Công Thương sẽ chủ trì, kiểm tra rà soát, lấy ý kiến Bộ Tài chính và các cơ quan liên quan.
Liên quan đến việc thuê, mời tư vấn độc lập để thẩm tra báo cáo quyết toán chi phí sản xuất kinh doanh điện, Dự thảo cũng nêu rõ, trong trường hợp cần thiết, Bộ Công Thương sẽ yêu cầu EVN thuê tư vấn độc lập để thẩm tra báo cáo chi phí sản xuất kinh doanh điện của tập đoàn cùng các đơn vị thành viên.
Bộ Công Thương cũng đề xuất giữ nguyên cụm từ “bao gồm cả chênh lệch tỷ giá đánh giá lại chưa được phân bổ” như đã quy định tại Quyết định số 24 của Thủ tướng để đảm bảo việc xem xét chênh lệch tỷ giá đánh giá lại trong tính toán giá bán lẻ điện.
Hiện Bộ Tài chính có trách nhiệm phối hợp với Bộ Công Thương trong điều hành giá điện, theo Quyết định 24 áp dụng từ năm 2017 đến nay. Trước đó, trong quá trình xây dựng dự thảo sửa đổi Quyết định 24, Bộ Tài chính từng đề nghị không quy định trách nhiệm phối hợp của họ tại dự thảo quyết định và bỏ nội dung "Tập đoàn Điện lực Việt Nam gửi hồ sơ báo cáo phương án giá điện tới Bộ Tài chính". Thay vào đó, bộ này chỉ phối hợp trong những trường hợp có biến động bất thường, hoặc tác động lớn.