Đẩy mạnh xuất khẩu sang Trung Quốc

Thông quan nhanh chóng

Ông Nguyễn Văn Dương, Phó Chi cục trưởng Chi cục Hải quan cửa khẩu Móng Cái (Cục Hải quan Quảng Ninh) cho biết, những ngày đầu năm 2024, hoạt động xuất nhập khẩu (XNK) qua địa bàn diễn ra thông suốt. Cụ thể, tại lối mở cầu phao Km3+4 chủ yếu là hoa quả, thủy hải sản XK. Tại cầu Bắc Luân 2, hàng hóa xuất nhập khẩu gồm bánh kẹo, bong bóng cá XK và nguyên liệu gia công, nguyên liệu sản xuất XK, hàng tạp hóa nhập khẩu. Tính riêng từ ngày 1 đến 3/1/2024, qua cầu Bắc Luân 2, Chi cục Hải quan cửa khẩu Móng Cái đã làm thủ tục cho 22 tờ khai XK của 9 doanh nghiệp, kim ngạch đạt 831.772 USD và 584 tờ khai nhập khẩu của 51 doanh nghiệp, kim ngạch đạt 955.293 USD.

Tại Lạng Sơn, bà Trần Thị Hằng - thực hiện thủ tục XNK tại khu vực cửa khẩu Hữu Nghị (Lạng Sơn) - đại diện Công ty Cổ phần vận tải Thái Việt Trung cho biết, đến nay đã nửa tháng 1/2024, lượng xe hàng thực hiện thủ tục trên cửa khẩu ở Lạng Sơn diễn ra thuận lợi, nhanh chóng. Bên Công ty thực hiện thủ tục XNK cho các nhà máy FDI ở các khu công nghiệp nên lượng hàng khá ổn định. Trung bình mỗi ngày xuất nhập khẩu 25-30 xe, trong đó khoảng 4-5 xe XK. Hiện, đã vào mùa vụ Tết, nhu cầu tiêu thụ hàng hoá 2 chiều tăng cao, doanh nghiệp cũng kỳ vọng thị trường sẽ sôi động hơn và Trung Quốc vẫn là thị trường tiêu thụ nông sản hàng đầu của Việt Nam.

Theo đại diện Chi cục hải quan cửa khẩu Tân Thanh (Cục Hải quan Lạng Sơn), từ đầu tháng 1/2024 đến nay, lượng hàng XNK qua cửa khẩu tăng, trung bình mỗi ngày trên 400 xe, trong đó, khoảng 300 xe xuất khẩu. Hoa quả XK chính gồm: Thanh long, mít, xoài, dưa hấu. Lượng xe hàng XK tăng nhưng hàng hoá thông quan nhanh chóng, lực lượng công chức hải quan làm việc tới khi hết xe hàng mới nghỉ, tầm 19h30 đến 20h hàng ngày. Để đảm bảo phòng tránh ùn ứ cũng như thuận tiện điều tiết hàng hóa được thông quan nhanh chóng, cơ quan hải quan phối hợp với đơn vị quản lý bến bãi để phân khu, phân luồng riêng biệt đối với xe hàng hóa XK và nhập khẩu. Với những mặt hàng là nông sản quả tươi, hải quan luôn tạo điều kiện ưu tiên, xử lý các thủ tục giấy tờ có liên quan nhanh chóng, chính xác để được thông quan ngay trong ngày.

Theo Ban Quản lý khu kinh tế cửa khẩu Đồng Đăng - Lạng Sơn, lượng xe chở hàng hóa xuất, nhập khẩu thông quan qua 6 cửa khẩu đường bộ hiện đang thực hiện thông quan của tỉnh đạt trung bình 1.200 xe/ngày, tăng gần 300 xe so với thời điểm cuối tháng 11/2023. Trong đó, trung bình mỗi ngày có khoảng 400 xe chở hàng hóa XK và có khoảng 800 xe chở hàng hóa nhập khẩu. Số lượng xe chở hàng hóa XNK thông quan trong ngày tăng là do vào thời điểm này các doanh nghiệp trong nước đẩy mạnh hoạt động XK các mặt hàng hoa quả tươi và nông sản. Cùng đó, các doanh nghiệp sản xuất trong nước cũng gia tăng nhập khẩu các mặt hàng tiêu dùng, sản phẩm, linh kiện máy móc… để phục vụ sản xuất thời điểm cuối năm và giáp Tết Nguyên đán. Tuy số lượng xe chở hàng hóa XNK qua các cửa khẩu đường bộ của tỉnh tăng mạnh nhưng với việc rút ngắn thời gian thông quan nên hầu hết các xe chở hàng hóa đều được thông quan ngay trong ngày, do vậy, số lượng xe tồn chờ hôm sau thông quan rất ít.

Cùng với đó, hiện nay, hàng hóa XNK qua cặp cửa khẩu Tân Thanh - Pò Chài sau khi hoàn tất các thủ tục cần thiết sẽ được các lái xe trực tiếp đi thẳng vào các bãi hàng khu vực cửa khẩu hai bên để sang tải và tiến hành giao nhận hàng hóa; thay vì phải hạ tải, chờ xe không có hàng đến nhận như trước đây. Điều này rất thuận lợi cho doanh nghiệp, chủ hàng trong kiểm tra, giám sát hàng hóa xuất nhập khẩu dễ dàng, thuận tiện, giảm được nhiều chi phí.

Đẩy mạnh xuất khẩu chính ngạch

Thống kê mới nhất của Tổng cục Hải quan ghi nhận, năm 2023 ghi nhận 12 nhóm hàng XK của nước ta sang thị trường Trung Quốc đạt kim ngạch từ 1 tỷ USD trở lên. Trong đó, 2 nhóm hàng lớn nhất đạt kim ngạch từ 10 tỷ USD trở lên gồm: Điện thoại và linh kiện đạt 16,87 tỷ USD; máy vi tính, sản phẩm điện tử và linh kiện đạt 13 tỷ USD. Chiều ngược lại, nhập khẩu hàng hóa từ Trung Quốc đạt 110,64 tỷ USD, giảm hơn 7,3 tỷ USD so với năm 2022. Với tổng kim ngạch 171,2 tỷ USD đạt được trong năm ngoái, Trung Quốc tiếp tục là đối tác thương mại lớn nhất của Việt Nam, chiếm hơn 25% tổng kim ngạch cả nước.

Theo Bộ Công Thương, hiện nay đã có hàng trăm mặt hàng rau quả, thủy sản và nhiều loại sản phẩm khác của Việt Nam được cấp phép XK chính ngạch vào thị trường Trung Quốc. Trung Quốc hiện là thị trường XK lớn nhất của nông sản Việt Nam với giá trị 12,2 tỷ USD trong năm 2023, chiếm tỷ trọng 23,2%. Trong nhóm hàng XK tỷ USD, thì năm 2023, Trung Quốc là thị trường nhập khẩu mặt hàng rau quả lớn nhất của Việt Nam, với kim ngạch đạt 3,64 tỷ USD, tăng tới 139,5% so với năm 2022 và chiếm 65% kim ngạch XK rau quả cả nước.

Ông Nguyễn Đình Tùng, Tổng Giám đốc Công ty Xuất nhập khẩu Vina T&T Group cho biết, Việt Nam đã ký Nghị định thư với Trung Quốc đối với trái sầu riêng, giúp kim ngạch XK sầu riêng sang thị trường này tăng trưởng vượt bậc. Trong năm 2023, riêng thị trường Trung Quốc, đơn vị đã XK 400 container sầu riêng tươi. Năm 2023 doanh nghiệp ký đơn hàng XK sang thị trường Trung Quốc 2.000 container sầu riêng. Tuy nhiên, nguồn cung sầu riêng XK không đủ, nên phần còn lại của đơn hàng doanh nghiệp tiếp tục trả cho đối tác trong năm 2024.

Theo Hiệp hội Rau quả Việt Nam, Trung Quốc hiện đang mở rộng nhập khẩu nông sản chất lượng cao của Việt Nam. Nhiều mặt hàng đang được hai bên gấp rút hoàn thiện hồ sơ để mở rộng thông thương. Nếu những mặt hàng mới sớm được ký nghị định thư với Trung Quốc, kim ngạch XK nông sản năm 2024 sẽ còn tăng mạnh. Tuy nhiên, thách thức cũng đặt ra cho doanh nghiệp khi XK các mặt hàng nông sản sang Trung Quốc là phải tuân thủ các quy định về vùng trồng, cơ sở đóng gói, vệ sinh an toàn thực phẩm, kiểm dịch thực vật… Chỉ một trong những tiêu chuẩn này chưa đạt, hàng hóa sẽ không được thông quan.

Trung Quốc hiện chiếm gần 54% tổng giá trị XK rau quả Việt Nam; trong đó tới 90% sản lượng trái vải XK, 80% sản lượng thanh long XK, hơn 90% sản lượng sắn và sản phẩm chế biến từ sắn. Do vậy, để khai thác hiệu quả thị trường này, ông Tô Ngọc Sơn, Phó Vụ trưởng Vụ Thị trường châu Á-châu Phi (Bộ Công Thương) cho rằng, trước hết, người sản xuất cần phải xác định đây là thị trường có tiêu chuẩn cao và kiểm soát khắt khe để sản xuất chuẩn chỉnh về chất lượng ngay từ đầu. Doanh nghiệp XK cần nhanh chóng chuyển đổi hình thức XK từ tiểu ngạch sang chính ngạch; đồng thời cập nhật xu hướng, thị hiếu mới của thị trường.