Khơi thông nguồn vốn phục vụ tăng trưởng
Với mục tiêu tăng trưởng kinh tế trên 8%, cần đạt chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng 16%, đồng nghĩa với khoảng 2,5 triệu tỷ đồng sẽ được ngân hàng (NH) đẩy ra nền kinh tế trong năm nay. Tuy nhiên, để đạt được mức tăng trưởng này, phải nâng cao sức hấp thụ vốn của nền kinh tế, cũng như tăng khả năng tiếp cận vốn của doanh nghiệp (DN). Đi tìm nguyên nhân để khơi thông nguồn vốn là mục tiêu mà NH và DN đang hướng đến.
Theo số liệu thống kê của Ngân hàng Nhà nước (NHNN) tính đến 28/2, tăng trưởng tín dụng toàn ngành mới đạt 0,8%, do đặc thù 2 tháng đầu năm nhu cầu vay vốn sản xuất kinh doanh của DN còn chưa nhiều, khả năng hấp thụ vốn của nền kinh tế còn yếu. Vì thế thúc đẩy tăng trưởng tín dụng là việc mà cả ngân hàng và DN đều đang tìm cách tháo gỡ.
Bà Nguyễn Thị Vinh, Chủ tịch HĐQT Công ty cổ phần Thương mại Thái Hưng đến từ Thái Nguyên cho rằng, các hội nghị thúc đẩy tín dụng là cơ hội cho DN tư nhân, đặc biệt là DN nhỏ và vừa nói lên những khó khăn, vướng mắc để hai bên cùng tháo gỡ. Với tư cách là Chủ tịch Hội DN nữ của tỉnh Thái Nguyên, bà Vinh cho biết, hiện nay câu chuyện lãi suất vẫn đang là vấn đề "làm khó" nhiều DN, vì vậy, DN đề nghị NHNN điều chỉnh thu hẹp giữa lãi suất cho vay và lãi suất tiền gửi, thu hẹp khoảng cách mua bán ngoại tệ, khuyến khích bình đẳng quan hệ 2 chiều giữa DN và NH. NH cần tiếp tục cắt giảm thủ tục hành chính, đồng bộ hóa trong giao dịch giữa khách hàng và NH. Ngoài ra, DN cũng mong muốn có cơ chế đặc thù cho DN có hàm lượng chất xám, kinh tế xanh, các dự án đặc thù, trọng điểm của địa phương...
Cũng có đề xuất liên quan tới lãi suất và tỷ giá, ông Ngô Văn Khánh đến từ Công ty cổ phần Xuất nhập khẩu tỉnh Bắc Giang cho biết, DN của ông là "con nợ lớn" của BIDV tỉnh Bắc Giang, có quy mô xuất khẩu 50 triệu USD. Dù xuất khẩu thu được ngoại tệ lớn, nhưng DN này cũng nhập khẩu nhiều nguyên vật liệu nên chịu tác động lớn từ sự biến động của tỷ giá, nên ông mong muốn cơ quan điều hành giữ ổn định tỷ giá để DN ổn định sản xuất.
Bên cạnh đó, DN cũng phản ánh chênh lệch tỷ giá mua bán quá cao ảnh hưởng đến chi phí DN, nên cần rút ngắn khoảng cách mua bán này. Ngoài ra, ông Khánh cho rằng, việc vay vốn hiện đã thuận lợi hơn, nhưng vốn vay trung và dài hạn vẫn còn cao so với khu vực đã làm giảm sức cạnh tranh của DN. Vì thế, DN mong muốn được ngân hàng giảm lãi suất, đồng thời "nới" điều kiện vay vốn, đặc biệt là về tài sản thế chấp, hãy coi trọng uy tín DN, lấy đó làm cơ sở thế chấp.
Đến từ Công ty TNHH Kết cấu thép An Phú (tỉnh Bắc Ninh), ông Nguyễn Văn Chiển cho biết, hiện công ty vay vốn tại Vietcombank (VCB) chi nhánh Bắc Ninh không gặp vướng mắc. Mức lãi suất cho vay ngắn hạn hiện 6 - 6,5%/năm là chấp nhận được. "Với doanh số của DN mỗi năm 100 tỷ đồng, sản lượng thép là 1.000 tấn/năm, Công ty không gặp khó khăn về nguốn vốn vay cũng như đầu ra của thị trường. Tuy nhiên trong thời gian tới, DN rất muốn vay vốn dài hạn, lãi suất thấp hơn nữa để có thể tiếp cận quỹ đất mặt bằng cho sản xuất, kinh doanh. Hiện, giá đất công nghiệp ngày tăng", ông Nguyễn Văn Chiển cho biết.
Phản hồi các ý kiến từ DN, ông Đoàn Ngọc Lưu, Phó Tổng giám đốc Agribank cho biết, về lãi suất, trong năm 2024, Agribank đã giảm lãi suất cho vay 4 lần, đưa mặt bằng lãi suất giảm gần 2% so với năm 2023 và thuộc nhóm thấp nhất trên thị trường. Tuy nhiên, lãi suất thấp nhưng cũng không dễ cho vay vì chính DN không có nhu cầu vay.
Theo ông Lưu, với Bắc Ninh, Bắc Giang, Thái Nguyên có nhiều tập đoàn FDI lớn như Samsung, Popcon, Canon..., các DN FDI này ngoài vốn vay NH còn có cơ hội tiếp cận vốn giá rẻ từ tập đoàn mẹ, trong khi đó, các DN phụ trợ khó tiếp cận vốn do thiếu tài sản thế chấp, sản xuất phụ thuộc vào DN FDI. "Với gói FDI, Agribank triển khai dù lãi suất thấp 2,4 - 3,9%/năm nhưng 3 tháng đầu năm chỉ một DN tại Bắc Giang vay", ông Lưu thông tin.
Còn khách hàng nhỏ lẻ trong lĩnh vực nông nghiệp nông thôn thường tăng mạnh trong những tháng cuối năm để chuẩn bị cho mùa vụ, trả nợ vào đầu năm sau khi bán nông sản. Ngoài ra, hiện giá cả nông sản còn bấp bênh, nhiều hộ sản xuất chưa sẵn sàng tái đàn, trồng trọt, do đó thời điểm đầu năm, khách hàng chưa có nhu cầu vay vốn khiến tăng trưởng tín dụng còn hạn chế.
Trong khi đó, giải thích câu chuyện về tỷ giá, ông Nguyễn Việt Cường, Phó Tổng giám đốc VCB cho biết, VCB là ngân hàng có thế mạnh về ngoại hối, phía NH cũng đã liên tục nỗ lực giảm bớt chênh lệch đầu vào đầu ra, trong một số trường hợp. "Chúng tôi sẽ nỗ lực tìm các cơ hội để mua vào với tỷ giá thấp. Có mua được tỷ giá tốt thì mới bán được tỷ giá tốt", ông Cường phân tích.
Từ phía cơ quan quản lý, NHNN cho biết, về lãi suất cho vay, Chính phủ cũng đã quyết liệt và có các công điện chỉ đạo ổn định lãi suất tiền gửi và lãi suất cho vay. Phó Thống đốc Đoàn Thái Sơn khẳng định, NHNN đã duy trì mặt bằng lãi suất thấp trong nhiều năm trở lại đây, đây là sự cố gắng của ngành NH, sự quyết tâm của ngành NH, vì sự phát triển chung của đất nước. Ngành NH đã điều hành tỷ giá linh hoạt, ổn định thị trường để tỷ giá ít có biến động trong bối cảnh thế giới có nhiều biến động.
"NH cho vay phải đảm bảo an toàn vốn, NH huy động tiền gửi từ người dân, hoàn trả lại cho người dân. Hiện sau 2 tháng, tín dụng toàn hệ thống tăng gần 1%, dư địa tín dụng NH cấp cho nền kinh tế còn nhiều. Thời gian tới cần sự vào cuộc của các bên để kết nối NH - DN, thúc đẩy tín dụng an toàn, hiệu quả cho sự phát triển", ông Sơn thông tin.