Ngăn chặn hàng giả, hàng nhái trên "chợ mạng" dịp cuối năm: Cuộc chiến không dễ dàng
Tết Nguyên đán Quý Mão 2023 đang cận kề nên hoạt động sản xuất, kinh doanh, mua sắm, tiêu dùng được đẩy mạnh. Đây cũng là thời điểm tiềm ẩn nguy cơ gia tăng vi phạm trong lưu thông, kinh doanh hàng hóa.
Lực lượng chức năng sẽ tăng cường kiểm tra, kiểm soát và xử lý nghiêm tổ chức, cá nhân lợi dụng nhu cầu tiêu dùng để tăng giá bất hợp lý, gây bất ổn thị trường. Tuy nhiên, theo một cán bộ thuộc Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số (Bộ Công Thương), đây là cuộc chiến không dễ dàng.
Tổng cục Quản lý thị trường (QLTT- Bộ Công Thương) cho biết, Tết Nguyên đán tới gần, hàng lậu, hàng giả, hàng nhái vẫn âm thầm được đưa ra thị trường để tiêu thụ với thủ đoạn tinh vi, len lỏi vào từng ngõ ngách của thị trường. Đối tượng vi phạm tập trung buôn lậu mặt hàng trọng điểm, có giá trị cao và nhu cầu tiêu dùng lớn. Chẳng hạn như: Xăng dầu, đường cát, phân bón, hàng điện tử, thời trang, mỹ phẩm, thuốc lá, rượu bia... Lợi dụng thương mại điện tử (TMĐT) để kinh doanh hàng giả, hàng giả mạo nhãn hiệu...
"Đến nay mua sắm online đã trở nên phổ biến. Trong 2-3 năm trở lại đây, không gian mạng trở thành mảnh đất màu mỡ để các đối tượng buôn lậu, quảng cáo, tiêu thụ hàng cấm, hàng giả, hàng xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ, hàng kém chất lượng", đại diện Cục Nghiệp vụ (Tổng cục QLTT) cho hay.
Mới đây, Cục QLTT TP Hồ Chí Minh đã bất ngờ kiểm tra cửa hàng kinh doanh thời trang "TRANG NEMO STYLE" tại quận 1, TP HCM phát hiện, thu giữ gần rất nhiều sản phẩm là túi xách, mắt kính, quần áo, giày dép... có dấu hiệu giả các thương hiệu nổi tiếng. Được biết, mỗi sản phẩm hàng hiệu bán tại "TRANG NEMO STYLE" có giá từ 300.000-850.000đ/ sản phẩm...
Trước đó, ngày 2/12, đoàn liên ngành TP Hà Nội kiểm tra cơ sở kinh doanh nước hoa tại phường La Khê, quận Hà Đông, tạm giữ hơn 1.000 lọ nước hoa mang nhiều thương hiệu nổi tiếng. Tại thời điểm kiểm tra, lực lượng chức năng ghi nhận cơ sở có 5 nhân viên đang thống kê người đặt mua hàng trên mạng, đóng gói sản phẩm để chuyển phát nhanh.
Cũng trong ngày 2/12, Đội QLTT số 1 (Cục QLTT TP Hà Nội) phối hợp với lực lượng chức năng kiểm tra cơ sở kinh doanh tại phố Trần Vĩ, quận Cầu Giấy, tạm giữ gần 30.000 bộ quần áo, giày, găng tay có dấu hiệu giả mạo nhãn hiệu Adidas. Cơ sở kinh doanh này sử dụng mạng xã hội để đăng tải hình ảnh, nhận đặt hàng, bán các sản phẩm có dấu hiệu giả mạo nói trên. Trong năm 2022, tại Tuyên Quang, Thanh Hóa, Bắc Ninh, lực lượng QLTT cũng phát hiện, xử lý nhiều cơ sở, kho hàng đang kinh doanh, chứa trữ nhiều hàng hóa vi phạm.
Trong khi đó, năm 2022, nhiều vụ việc vi phạm được lực lượng chức năng kiểm tra, phát hiện và bắt giữ nhưng tình trạng buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả thời điểm giáp Tết không có dấu hiệu hạ nhiệt mà diễn biến phức tạp với nhiều thủ đoạn tinh vi. Ông Nguyễn Đức Lê, Phó Cục trưởng Cục Nghiệp vụ, Tổng cục QLTT cho biết, hàng giả, vi phạm sở hữu trí tuệ không chỉ sản xuất trong nước mà còn được đặt sản xuất ở nước ngoài, sau đó đưa về nội địa tiêu thụ. Trên không gian mạng, đối tượng mở gian hàng, giảm giá, khuyến mại để bán nhiều loại hàng lậu, hàng giả, sau đó xóa chứng cứ rất nhanh. Do vậy, lực lượng chức năng rất khó xử lý.
Là người thường xuyên mua hàng qua các trang thương mại điện tử, chị Thanh Hương (Cầu Giấy- Hà Nội) cho biết, "chợ mạng" giờ rất tiện cho người tiêu dùng nhưng cũng đầy rủi ro và lo ngại khi mua bán trên đấy. Bởi, thông tin qua mạng người tiêu dùng rất khó phân biệt được hàng thật, hàng giả, rất khó so sánh, kiểm tra chất lượng sản phẩm khi mua bán trên mạng.
Ông Nguyễn Hữu Tuấn, Trưởng phòng Quản lý hoạt động TMĐT, Cục TMĐT và Kinh tế số (Bộ Công Thương) cho biết, chống hàng nhái, hàng giả, đặc biệt trên TMĐT, là cuộc chiến không dễ dàng, cần sự vào cuộc quyết liệt, đồng bộ của các cơ quan chức năng, doanh nghiệp và người tiêu dùng. Trong đó, ứng dụng công nghệ thông tin nhằm phát hiện, xử lý các hành vi vi phạm trong kinh doanh hàng hóa trên mạng xã hội và các sàn TMĐT là giải pháp quan trọng. Theo đó, Bộ Công Thương đã xây dựng cổng điện tử (địa chỉ online.gov.vn) tiếp nhận thông tin, khiếu nại, phối hợp xử lý… Ngoài ra, Bộ Công Thương còn phối hợp với các cơ quan liên quan gỡ bỏ các gian hàng, sản phẩm vi phạm trên TMĐT.
Đại tá Vũ Như Hà, Phó Cục trưởng Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về tham nhũng, kinh tế, buôn lậu (Bộ Công an) cho biết, trong năm 2022, lực lượng Công an đã bắt giữ 3.670 vụ buôn lậu, buôn bán hàng giả, hàng nhái; trong đó, đã khởi tố 1.250 vụ, tạo sức răn đe phòng ngừa đối với các loại hình tội phạm. Liên quan đến TMĐT, Đại tá Vũ Như Hà cho rằng, hiện TMĐT là xu thế phát triển tất yếu trong hoạt động kinh doanh thương mại, vấn đề của chúng ta là tìm cách hạn chế tối đa mặt tiêu cực, hạn chế được tội phạm. Các loại hình tội phạm không chỉ là buôn bán hàng giả, mà còn có những tội phạm như trốn thuế, lừa đảo, vì vậy, cần phải có sự phối kiểm soát chặt chẽ hàng hoá từ khâu sản xuất, trung gian rồi đến người tiêu dùng.
Hiện, Cục đã ban hành kế hoạch triển khai tới 63 tỉnh, thành đẩy mạnh thực hiện các giải pháp trong giai đoạn cao điểm dịp cuối năm và Tết Nguyên đán, tiếp tục tham mưu hoàn thiện thể chế chính sách, bịt chặt lỗ hổng trong quy định để các đối tượng tội phạm không thể lợi dụng. Đồng thời, chủ động phát động, chủ trì triển khai nhiều hoạt động, chuyên án để triệt phá các đường dây buôn lậu trên các tuyến, tập trung vào địa bàn trọng điểm, sản phẩm trọng điểm. Mặt khác, Cục sẽ đẩy nhanh việc điều tra, nhất là vụ buôn lậu vàng, USD nhằm sớm đưa ra xét xử để có tính răn đe, nâng cao nhận thức trong toàn xã hội đối với vấn nạn hàng giả, hàng nhái.
Ông Trần Hữu Linh, Tổng Cục trưởng Tổng cục QLTT cho biết, đã yêu cầu lực lượng QLTT các tỉnh tăng cường kiểm tra, kiểm soát thị trường, xử lý nghiêm các hành vi vi phạm pháp luật về thương mại. Trong thời gian tới, lực lượng QLTT trên cả nước sẽ tập trung kiểm tra kiểm soát chặt chẽ việc kinh doanh hàng hóa trên các nền tảng TMĐT. Đặc biệt đối với các tài khoản của người nổi tiếng có sức ảnh hưởng quảng bá, đăng bán sản phẩm trên facebook, zalo hay TikTok thể hiện không có "vùng cấm" trong việc xử lý đối tượng vi phạm nhằm bảo vệ quyền lợi chính đáng của tiêu dùng trên môi trường mạng.