552 vụ án về động vật hoang dã bị xử lý hình sự trong 5 năm

• Điều tra việc “khoe chiến tích” giết hại động vật hoang dã
• Lợi dụng mạng xã hội để buôn bán động vật hoang dã

Theo ENV, trong giai đoạn 2018-2019, số lượng các vụ án hình sự về ĐVHD đã tăng 44%. Tỉ lệ trung bình số vụ án hình sự có phát hiện đối tượng bị bắt giữ trong giai đoạn 2015-2019 là 86,7% trên tổng số vụ án, con số này trong nửa đầu năm 2020 đã lên đến 97% (36/37 vụ). “Báo cáo này đã thể hiện những tác động tích cực của Bộ luật Hình sự mới và phản ánh nỗ lực của các cơ quan chức năng trong công tác đấu tranh, xử lý tội phạm về ĐVHD tại Việt Nam”, bà Bùi Thị Hà, Phó Giám đốc ENV, phụ trách Chương trình Chính sách và Pháp luật nhận định.

Trong năm 2015, chỉ có 45,8% vụ án hình sự về ĐVHD được đưa ra xét xử có đối tượng bị phạt tù (không được hưởng án treo). Tuy nhiên, con số này trong 6 tháng đầu năm 2020 là 67,9%. Bên cạnh đó, mức án tù giam trung bình đối với tội phạm về ĐVHD trong năm 2015 là 0,98 năm nhưng đến nay, mức án tù giam trung bình đã lên tới 4,49 năm (tính tới 6-2020), tăng 358% so với năm 2015. Trong giai đoạn 2018-2020, ENV ghi nhận nhiều bản án nghiêm khắc với các đối tượng phạm tội về ĐVHD, với mức phạt lên đến từ 10 đến 13 năm cho một số đối tượng.

Điển hình là vào ngày 17-1-2020, TAND quận Hai Bà Trưng, Hà Nội đưa ra xét xử vụ án vận chuyển và tàng trữ trái phép 207,3kg ngà voi. Tổng hình phạt cho 3 bị cáo trong vụ án lên tới 34 năm tù, gồm: Trần Thị Tú Anh 12 năm, Phạm Quyết 12 năm và Hoàng Thị Hương 10 năm tù. Hay TAND tỉnh Hà Nam xét xử bị cáo Trần Văn Nghị 11 năm tù giam về tội vận chuyển trái phép 32 cá thể rắn hổ mang chúa. Ngày 31-1-2019, TAND TP Nam Đinh xét xử vụ án vận chuyển 10 cá thể rái cá vuốt bé, đã tuyên phạt bị cáo Trần Tuấn Anh 11 năm 6 tháng tù giam.

Đặc biệt, đối tượng Nguyễn Cao Tùng (trú tại TP Móng Cái) nuôi nhốt trái phép 3 cá thể vượn, 9 cá thể rái cá và 3 cá thể cò, bị Công an tỉnh Quảng Ninh bắt giữ năm 2019. Ngày 28-11-2029, TAND TP Móng Cái, tỉnh Quảng Ninh đã đưa vụ án ra xét xử và tuyên phạt Tùng 12 năm tù giam.

“Nhìn vào công tác xử lý tội phạm về ĐVHD hơn 5 năm qua, điểm nổi bật nhất là tinh thần ngày càng kiên quyết của các cơ quan chức năng trong việc giải quyết tình trạng buôn bán ĐVHD trái phép tại Việt Nam. ENV đánh giá cao những nỗ lực của các cơ quan chức năng, Công an, tòa án, viện kiểm sát và những nhà hoạch định chính sách trong việc sửa đổi Bộ luật Hình sự và áp dụng công cụ hữu hiệu này để xử lý hiệu quả tội phạm về ĐVHD”, bà Bùi Thị Hà chia sẻ.

Mặc dù nhiều bước tiến đã được ghi nhận, Việt Nam vẫn còn cả một chặng đường dài để chấm dứt hoạt động buôn bán ĐVHD trái phép. Theo ENV, có 4 thách thức đang là rào cản với công tác thực thi pháp luật về ĐVHD cần phải giải quyết, như: Chấm dứt tình trạng tham nhũng trong hoạt động xử lý tội phạm về ĐVHD; tập trung điều tra, xử lý đối tượng cầm đầu các đường dây buôn bán, vận chuyển ĐVHD trái phép; xác định, bắt giữ và truy cứu trách nhiệm hình sự những kẻ đứng sau các lô hàng ĐVHD lớn bị bắt tại các cửa khẩu; áp dụng quy phạm pháp luật trong các lĩnh vực như rửa tiền, trốn thuế để xác định và xử lý các đối tượng có liên quan trong đường dây buôn bán ĐVHD trái phép

Theo bà Hà, với những nỗ lực không nghừng nghỉ và sự đồng lòng của các cơ quan, ban, ngành Chính phủ, cơ quan thực thi pháp luật, viện kiểm sát và tòa án, chúng ta tự hào với những thành tựu đã đạt được trong nỗ lực bảo vệ ĐVHD tại Việt Nam. Để phát huy những kết quả đã đạt được, chúng ta cần nỗ lực hơn nữa để triệt phá các đường dây buôn bán, vận chuyển ĐVHD trái phép, quy mô lớn thông qua việc bắt giữ và xử lý các đối tượng cầm đầu những đường dây này.