Di tích Hải Vân quan sắp thoát cảnh phế tích

10:26 20/11/2016
Sau một thời gian dài Di tích Hải Vân quan bị “bỏ quên”, ngành Du lịch TP Đà Nẵng và tỉnh Thừa Thiên - Huế đã chịu ngồi lại với nhau để bàn việc gìn giữ, bảo tồn di tích này.

Hai địa phương cũng thống nhất lập hồ sơ đề nghị Bộ VH,TT&DL công nhận Hải Vân quan là Di tích Lịch sử cấp quốc gia trong năm 2017. Đây là bước khởi đầu để trả lại sự quang rạng của một di tích lịch sử mang tầm vóc to lớn gắn liền với quá trình mở mang bờ cõi của cha ông…

Kể từ khi công trình hầm đường bộ dài hơn 6km xuyên lòng núi khánh thành, đưa vào sử dụng năm 2005, con đường thiên lý Bắc Nam đoạn qua đèo Hải Vân không còn tấp nập xe cộ như trước. Dường như, chủ yếu vẫn là du khách thích trải nghiệm trên những cung đường đèo Hải Vân quanh co, bảng lảng trong sương sớm, mây chiều…

Di tích Hải Vân quan chính là một ải cũ nằm án ngữ con đường đèo kỳ vĩ, cũng là mốc giới hành chính giữa TP Đà Nẵng và tỉnh Thừa Thiên - Huế.

Người xưa đã không tiếc lời ca tụng sự kỳ vĩ của đèo Hải Vân. Nhà thơ Cao Bá Quát từng thảng thốt: “Nhất bích ngưng vi giới, trùng vân nhiễu tác thành” (Tạm dịch: Một vùng xanh biếc khắp. Vô vàn mây dựng thành). Sách “Phủ biên tạp lục” của nhà sử học Lê Quý Đôn cũng miêu tả: “Hải Vân chân là biển, đỉnh giáp mây”…

Đèo Hải Vân có vị trí hiểm yếu về an ninh quốc phòng nên năm 1307, sau khi sáp nhập vùng đất Châu Rí (nay thuộc tỉnh Thừa Thiên- Huế) vào Đại Việt, nhà Trần đã lập quan ải ở đỉnh đèo, giáp với Chiêm Thành để trông coi, gọi là Ải Vân (ải trên mây, sau này mới có tên là Hải Vân).

Nơi đây cũng chứng kiến bao biến thiên của lịch sử, những trận đánh giữa Đại Việt và Chiêm Thành. Sử sách còn ghi lại, vào năm 1471, trên đường chinh phạt Chiêm Thành trở về qua đỉnh đèo Hải Vân, vua Lê Thánh Tông đã sững sờ trước cảnh đẹp và vị trí hiểm yếu của nơi này nên đã phong tặng nơi đây là “Thiên hạ đệ nhất hùng quan”.

Hằng ngày, có rất nhiều du khách tham quan di tích Hải Vân quan.

Đến thời nhà Nguyễn, khi Huế được chọn làm kinh đô của đất nước, dãy Hải Vân càng được xem là một vị trí trọng yếu, một khu vực chiến lược trong phòng vệ, bảo vệ kinh kỳ. Năm 1826, vua Minh Mạng (1791-1841) cho sửa sang, mở rộng, lót đá đường đèo Hải Vân và xây ngôi thành bằng gạch nung trên nền của ải cũ thời Trần làm nơi quan binh đồn trú. Cổng phía Nam của ải có khắc 6 chữ “Thiên hạ đệ nhất hùng quan”, của hướng Bắc khắc ba chữ “Hải Vân quan”.

Khi thực dân Pháp xâm lược nước ta, đèo Hải Vân là một trong những nơi từng xảy ra giao tranh ác liệt giữa bộ đội và quân giặc, với những trận đánh khiến địch kinh hoàng…

Với bao giá trị về văn hoá, lịch sử, về cảnh quan như vậy nhưng hàng chục năm qua, Hải Vân quan như một phế tích, “trơ gan cùng tuế nguyệt”. Những người am hiểu lịch sử, những du khách ưa khám phá khi đến Hải Vân quan không thể kìm nỗi cảm thán khi thấy di tích ngày càng xuống cấp do không được giữ gìn, tu bổ. Chỉ cách di tích vài chục mét là một trụ điện cao thế với mớ dây nhợ đập vào xốn mắt.

Hằng ngày có rất đông du khách đến tham quan Hải Vân quan, tuy nhiên lại không có cơ quan nào đứng ra quản lý. Không ít du khách thiếu ý thức viết vẽ bậy, xả rác… trong khu di tích. Những hình ảnh xót xa ấy tồn tại bởi sự thiếu trách nhiệm với một di tích lịch sử nước nhà.

Ngày 17-11 vừa qua, thực trạng đáng buồn diễn ra tại di tích Hải Vân quan đã được nhìn nhận, mổ xẻ ngay trong buổi làm việc giữa hai ngành Văn hóa TP Đà Nẵng và tỉnh Thừa Thiên - Huế. Nguyên nhân của vấn đề trên được đổ cho sự nhập nhằng về địa giới hành chính giữa TP Đà Nẵng và Thừa Thiên-Huế.

Và, theo biên bản ghi nhớ tại buổi làm việc, Trung tâm Bảo tồn Di tích cố đô Huế sẽ cùng phối hợp với Trung tâm Quản lý Di sản TP Đà Nẵng hoàn thiện hồ sơ đề nghị Bộ VH,TT&DL xếp hạng Hải Vân quan là di tích cấp quốc gia. Trên cơ sở đó, sẽ xây dựng phương án bảo tồn và quản lý di tích này theo Luật Di sản, ngăn chặn tình trạng xuống cấp và xâm hại di tích. Hai địa phương cũng sẽ tiếp tục xây dựng các kế hoạch để quản lý, quảng bá khu di tích, gắn liền với việc phát triển du lịch.

Lãnh đạo ngành Văn hoá của hai địa phương đã nhìn nhận Hải Vân quan là di tích lịch sử quan trọng của cả nước chứ không riêng gì của Đà Nẵng hay Thừa Thiên - Huế. Bảo tồn và phát huy di tích Hải Vân quan là trách nhiệm của hậu thế đối với di sản của cha ông. Các nhà nghiên cứu, các nhà sử học và những người quan tâm đến Hải Vân quan hy vọng di tích này sẽ thoát cảnh phế tích khi cơ quan chức năng của hai địa phương đã ngồi lại để cùng bàn bạc.

Việc “cứu” di tích Hải Vân quan đến bây giờ mới bắt đầu là quá trễ; nhưng thà trễ còn hơn không!

Thân Lai

Ngày 31/12/2024, Phòng Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy Công an tỉnh Nam Định phối hợp với Phòng Cảnh sát giao thông, Chi cục Hải quan Nam Định và Phòng phòng, chống tội phạm ma túy - Cảnh sát biển Việt Nam phá thành công chuyên án, triệt phá tận gốc một đường dây ma túy liên tỉnh, bắt giữ toàn bộ các đối tượng trong đường dây.

Lực lượng làm nhiệm vụ bất ngờ ập vào vườn cam ở Vĩnh Long, đã bắt quả tang nhóm 24 đối tượng đang tụ tập để tham gia cá độ ăn thua bằng tiền dưới hình thức đá gà.

Sáng 13/1, Sở Y tế TP Hồ Chí Minh cho biết đã chuyển thông tin vụ việc liên quan Hộ kinh doanh Q’Aman Beauty Spa & Wellness đến Công an quận 1 và Công an TP Hồ Chí Minh để điều tra, xử lý, do cơ sở hoạt động khám bệnh, chữa bệnh (KCB) không phép và chống người thi hành công vụ.

Nếu năm 2024 là năm của các cuộc bầu cử thì năm 2025 là năm của các câu hỏi. Đầu năm 2025 sẽ chứng kiến nhiều chính phủ trên toàn thế giới bước vào nhiệm kỳ mới, buộc phải nhanh chóng giải quyết các thách thức đang ngày càng gia tăng về kinh tế, xã hội, an ninh, môi trường, công nghệ. Động lực và câu hỏi khác nhau sẽ định hình chương trình nghị sự địa chính trị khác nhau.

Ngày 13/1, cơ quan An ninh điều tra Công an tỉnh Hậu Giang cho biết vừa khởi tố bị can, bắt tạm giam 3 bị can để điều tra về tội “Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ” gồm: Võ Văn Tỏ- Trưởng Ban Chính sách – Pháp luật và Quan hệ lao động (LĐLĐ), cựu Phó Bí thư Thường trực Huyện ủy, nguyên Chủ tịch HĐND huyện Long Mỹ, nguyên Phó Chủ tịch UBND huyện Long Mỹ (cũ); Lê Bá Hòa, Phó phòng QLĐT thị xã Long Mỹ và Hồ Vũ Phương- Trưởng phòng Tài chính – Kế hoạch huyện Long Mỹ.

Sáng mai (14/1), TAND TP Hà Nội sẽ mở phiên tòa hình sự sơ thẩm xét xử 8 bị cáo trong vụ án "Đưa hối lộ”, “Nhận hối lộ”, “Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng” xảy ra tại Công ty TNHH Một thành viên Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam (viết tắt là NXB Giáo dục).

Sáng 13/1, Cơ quan CSĐT Công an quận Bình Thạnh, TP Hồ Chí Minh, cho biết đã ra lệnh bắt giữ khẩn cấp đối với Trần Tiến Thịnh (SN 1992; HKTT: phường Trường Thọ, TP Thủ Đức) và Thái Hoàng Phương (SN 1968; HKTT: phường 28, quận Bình Thạnh; cha vợ của Trần Tiến Thịnh) để điều tra về hành vi gây rối trật tự công cộng và cố ý gây thương tích.

ĐT Việt Nam vô địch AFF Cup 2024 bằng một tập thể có tuổi đời trung bình cao thứ 3 giải đấu. Không nhiều cầu thủ trẻ được HLV Kim Sang Sik lựa chọn đồng hành ở chiến dịch lần này. Phía sau một chức vô địch ấn tượng là những trăn trở về tương lai cho ĐT Việt Nam nói riêng và cho bóng đá Việt Nam nói chung.

Năm 2024 chứng kiến những biến động lớn trong cuộc đối đầu địa chính về dầu mỏ, khi Mỹ và các đồng minh phương Tây gia tăng các biện pháp trừng phạt khắc nghiệt nhất đối với Nga. Tuy nhiên, Moscow đã chứng minh khả năng thích ứng linh hoạt khi chuyển hướng sang các thị trường đối tác đáng tin cậy như Trung Quốc và Ấn Độ, khiến nỗ lực kiềm chế của phương Tây gặp nhiều khó khăn.

©2004. Bản quyền thuộc về Báo Công An Nhân Dân.
®Không sao chép dưới mọi hình thức khi chưa có sự đồng ý bằng văn bản của Báo Công An Nhân Dân.