Gìn giữ nghề làm phỗng đất

22:22 29/11/2018
Phỗng đất là món đồ chơi truyền thống của trẻ con Việt Nam thời xa xưa, cũng là món đồ được các đền, chùa sử dụng trong cúng bái. Ngoài ý nghĩa về giải trí, tâm linh thì phỗng đất còn mang rất nhiều ý nghĩa về lịch sử, văn hoá và giáo dục

Ông Phùng Đình Giáp - 67 tuổi (thông Đông Khê, xã Song Hồ, Thuận Thành, Bắc Ninh) cùng với vợ là bà Nguyễn Thị Điểu, đã gần 60 năm nay hai ông bà cứ miệt mài, đau đáu với phỗng đất - món đồ chơi mang nhiều ý nghĩa lịch sử, văn hoá của dân tộc Việt Nam. 

Phỗng đất là đồ được bày trong đền chùa và là đồ chơi của trẻ con thời xưa, cái thời mà mâm cỗ trung thu chỉ có ít hoa quả, bánh đúc xanh, ông tiến sĩ, đèn ông sao và một bộ phỗng đất.

Gia đình ông Phùng Đình Giáp đã giữ nghề làm phỗng đất từ thời cha ông, riêng ông Giáp đã làm phỗng đất hơn 60 năm

Một bộ phỗng đất được bày ở nhà gồm 5 nhân vật và mỗi nhân vật lại mang một ý nghĩa khác nhau nhưng liên kết với nhau: con chim tượng trưng cho khát vọng hoà bình; con rùa gắn với biển cả và trong tâm linh của người Việt thì là một biểu tượng thiêng liêng; người già và em bé tượng trưng cho sự nối tiếp truyền thống còn con phỗng hình Phật thường được đặt ở giữa có ý nghĩa tâm linh, giáo dục thế hệ sau này sống đúng mực, hiền lành. 

Bộ phỗng đất truyền thống gồm 5 nhân vật

Có thể thấy rằng, từ xa xưa ông cha ta đã đưa giáo dục vào tận những món đồ chơi đơn giản như thế này với mục đích dạy bảo con cháu không quên gốc gác của mình.

Con phỗng đất nôm na chỉ là cục đất được tạo hình và tô màu, thật sự nó không được đẹp như đồ chơi bây giờ, thậm chí có phần thô kệch nhưng để làm được phỗng đất phải thực hiện đủ 7 giai đoạn và tốn khá nhiều thời gian, nếu chỉ sơ suất 1 trong 7 giai đoạn thì sẽ không làm được hình phỗng đất.

Bà Điểu - vợ ông Giáp giã đất thó rồi sàng lấy bột mịn như bột mỳ. Đất thó hay còn gọi là đất sét được đào ngoài đồng rồi mang về phơi khô, nhìn như cục đá.

Hỗn hợp bột đất thó, giấy mủn được trộn vào nhau bằng tay rồi đập bằng chày cho đến khi mịn.

Phỗng đất được làm từ hỗn hợp giấy và đất. Giấy được ngâm nước cho mủn thành sền sệt thế này khoảng 1 tuần
Tạo hình bằng tay hoặc sử dụng các công cụ khác như que tre vót mỏng, nhọn
Hồ trắng gồm bột hồ điệp trắng, hồ nếp pha với nước và quấy bằng tay rồi lọc qua khăn cho đến khi thật mịn, từng giọt hồ chảy thật chậm rơi từng giọt qua kẽ tay mới đạt tiêu chuẩn
Loại phỗng không tô màu sẽ được đánh bóng bằng cật tre hoặc miếng nhựa
Ngoài phỗng đất truyền thống, ông Giáp còn làm thêm nhiều hình tượng khác như 12 con giáp, chủ đề theo năm...

Phỗng đất - món đồ chơi dân gian đang dần biến mất

Tô màu, màu chủ đạo của phỗng là đỏ, xanh hoặc vàng như màu trên con tò he. Sự sặc sỡ sẽ thu hút trẻ em nhiều hơn

Tượng được phủ lên 2 lớp hồ trắng, giữa mỗi lớp là một lần phơi cho khô

Sau khi tạo hình tượng mong muốn, tượng sẽ được phủ lên một hỗn hợp hồ trắng.

Đất dùng để nặn phải mịn, không dính tay





Phong Sơn(Ảnh)

Lãnh tụ Tối cao Iran Ali Khamenei phê chuẩn Phó Tổng thống thứ nhất Mohammad Mokhber làm quyền Tổng thống Iran, sau khi Tổng thống Ebrahim Raisi qua đời vì tai nạn trực thăng.

Sau năm ngày xét xử sơ thẩm nhóm tội phạm trong đường dây “rửa tiền” xuyên quốc gia cho các app đánh bạc, lừa đảo chiếm đoạt tài sản với giao dịch rút tiền mặt mỗi ngày từ 20 đến 150 tỷ đồng, chiều 20/5, Hội đồng xét xử TAND TP Hà Nội đã ra phán quyết đối với nhóm tội phạm này.

UBND TP Hà Nội đề nghị UBND tỉnh Phú Thọ có biện pháp quản lý nhà nước về hoạt động khai thác cát trên địa bàn. Đồng thời, yêu cầu Công an TP Hà Nội và các đơn vị liên quan tăng cường tuần tra, kiểm soát ngăn chặn, phát hiện, điều tra xử lý nghiêm hành vi khai thác cát, khoáng sản trái phép.

Đối tượng đó là Phạm Khắc Dũng (SN 1984, HKTT tại số 98/455 đường Hà Huy Tập, thị trấn Yên Viên, huyện Gia Lâm, Hà Nội). Liên quan đến vụ án trên, ngày 20/5, Cơ quan CSĐT Công an huyện Thanh Trì (Hà Nội) cho biết đã quyết định khởi tố vụ án, khởi tố bị can ra lệnh bắt bị can để tạm giam đối với Dũng về hành vi “Chiếm giữ trái phép tài sản”.

Thay mặt Đảng ủy Công an Trung ương, lãnh đạo Bộ Công an, Thứ trưởng Lương Tam Quang trao tặng lẵng hoa và gửi lời chúc mừng tốt đẹp nhất tới chư tôn đức trong Hội đồng chứng minh, Hội đồng trị sự Trung ương GHPGVN và toàn thể tăng, ni, phật tử một mùa Phật đản an lạc, cát tường.

Sáng 20/5, TAND tỉnh Lào Cai mở phiên tòa hình sự sơ thẩm xét xử bị cáo Nguyễn Văn Vịnh (cựu Bí thư Tỉnh ủy Lào Cai), bị cáo Doãn Văn Hưởng (cựu Chủ tịch UBND tỉnh Lào Cai) cùng 15 bị cáo khác trong vụ án: “Rửa tiền”, “Vi phạm quy định về nghiên cứu, thăm dò, khai thác tài nguyên” và “Lợi dụng chức vụ và quyền hạn trong khi thi hành công vụ” liên quan đến hành vi khai thác trái phép hơn 1,5 triệu tấn quặng Apatit .

Ngày 20/5, Công an huyện Thanh Trì (Hà Nội) cho biết đã ra quyết định khởi tố vụ án, khởi tố bị can và tạm giam 4 tháng đối với Lường Văn Nam (SN 1992, ở tại Xuân Hòa, xã La Hiên, huyện Võ Nhai, tỉnh Thái Nguyên) để điều tra về hành vi “Cướp giật tài sản”. 

©2004. Bản quyền thuộc về Báo Công An Nhân Dân.
®Không sao chép dưới mọi hình thức khi chưa có sự đồng ý bằng văn bản của Báo Công An Nhân Dân.
English | 中文