Hệ thống hang động núi lửa Krông Nô được đề cử “Công viên địa chất toàn cầu”

• Hang động núi lửa tại Đắk Nông sẽ trở thành công viên địa chất
• Chuẩn bị công bố kết quả phát hiện hang động núi lửa tại Đắk Nông

Cũng theo bà Hạnh, kết quả này sẽ được tổ chức UNESCO công bố vào tháng 4-2020. “Công viên địa chất Đắk Nông có diện tích khoảng 2.000km2, nằm trải dài trên địa bàn 6 huyện, thị xã gồm: Krông Nô, Cư Jút, Đắk Mil, Đắk Song, Đắk Glong và thị xã Gia Nghĩa. Giá trị nổi bật của Công viên địa chất Đắk Nông đã được các nhà khoa học phát hiện từ năm 2007 chính là hệ thống hang động núi lửa phân bố tại khu vực dọc sông Krông Nô và vẫn còn nguyên nét hoang sơ, rộng lớn với kết cấu độc đáo”, bà Hạnh thông tin.

Sau 7 năm nghiên cứu, năm 2014, Bảo tàng Địa chất Việt Nam và Hiệp hội Hang động núi lửa Nhật Bản công bố kết quả khẳng định: hệ thống hang động núi lửa Krông Nô (còn gọi là Công viên địa chất Đắk Nông) là hệ thống hang động núi lửa đạt kỷ lục về quy mô, độ dài cũng như tính độc đáo của Đông Nam Á. Các hang động còn ẩn chứa nhiều bí mật về lịch sử hình thành, các di chỉ khảo cổ, các tổ hợp khoáng vật và sự đa dạng sinh học. Mang giá trị đặc biệt về địa chất, Công viên địa chất Đắk Nông đang sở hữu những di sản địa mạo vô cùng quý giá như hồ và thác nước tự nhiên đẹp thơ mộng và hùng vĩ như: hồ Ea Snô, hồ Trúc, hồ Tây, thác Đ’ray Sáp, thác Trinh Nữ…

Công viên nằm giữa vùng đất có bề dày lịch sử văn hóa với những giá trị văn hóa vật thể, phi vật thể như: Không gian Văn hóa Cồng chiêng Tây Nguyên, Sử thi Ót N'drong, cùng hệ thống các di tích, danh thắng … Các địa danh Khu Bảo tồn thiên nhiên Nam Nung, Vườn Quốc gia Tà Đùng, Rừng đặc dụng, cụm thác Đ’ray Sáp,Trinh Nữ, Gia Long và Vườn Quốc gia Yok Đôn (Đắk Lắk) phía nam chính là nơi lưu giữ các giá trị đặc trưng về đa dạng sinh học của khu vực Công viên địa chất Đắk Nông.

Được biết, hệ thống hang động núi lửa ở Krông Nô được các nhà khoa học khảo sát từ năm 2007. Sau 7 năm nghiên cứu, Bảo tàng Địa chất Việt Nam và Hiệp hội Hang động núi lửa Nhật Bản đã tiến hành công bố kết quả cho thấy đây là hệ thống hang động núi lửa có quy mô lớn nhất Đông Nam Á.

Theo đó, theo thứ tự, hang C7 có dạng ống dài 1.066,5m là hang dung nham núi lửa dài và lớn nhất Đông Nam Á. Hang C3 dài 594,4m xếp thứ nhì Đông Nam Á. Hang A1 dài 456,7m xếp thứ năm Đông Nam Á...Trong hang động có nhiều cấu tạo đặc trưng cho quá trình phun trào của núi lửa như các ngấn dung nham, hốc sụt. Hầu hết hang động ở đây có hình ống, và còn có ngã rẽ nối với nhau thành những vòng tròn. Nhiều miệng hang sâu tới cả chục mét, phải dùng thiết bị chuyên dụng mới có thể leo xuống. Khác với bên trong hang chỉ có loài dương xỉ cư trú, phía bên ngoài có thảm thực vật khá phong phú.

Điều quý giá là hệ thống hang động núi lửa Krông Nô vẫn còn khá nguyên vẹn. Trong quá trình khảo sát và nghiên cứu hệ thống hang động, các nhà khoa học đã phát hiện các dấu tích cư trú của các bộ lạc thời tiền sử cách đây khoảng 6.000 - 7.000 năm. Tháng 9-2018, các nhà khoa học công bố những dấu tích sinh sống của người tiền sử được tìm thấy. Phát hiện quan trọng này hồ sơ trình UNESCO công nhận đây là “Công viên địa chất toàn cầu” thêm giá trị và và giàu tính thuyết phục.

“Hiện hệ thống hang động núi lửa Krông Nô vẫn đang được bảo vệ và tiếp tục nghiên cứu chứ chưa chính thức khai thác du lịch. Việc được UNESCO công nhận đây là “Công viên địa chất toàn cầu” sẽ tạo thêm cơ hội để UBND tỉnh Đắk Nông phát triển xây dựng mô hình du lịch cộng đồng, kết nối tuyến, tour du lịch gắn với bảo tồn di sản địa chất, di sản văn hóa, cảnh quan thiên nhiên…”, bà Hạnh nói.

Trước đó, Đoàn chuyên gia UNESCO cũng đã tiến hành khảo sát, kiểm tra Công viên địa chất núi lửa Krông Nô để xem xét việc tỉnh chuẩn bị hồ sơ trình UNESCO công nhận đây là Công viên địa chất toàn cầu. Theo bà Hạnh, tỉnh đã bỏ rất nhiều tâm huyết để Công viên địa chất Đắk Nông được UNESCO công nhận là công viên địa chất toàn cầu. “Sau chuyến khảo sát, đoàn chuyên gia UNESCO đánh giá rất cao hệ thống hang động núi lửa Krông Nô. Ngay sau đó, tỉnh Đắk Nông đã gấp rút lập hồ sơ để trình UNESCO và nay hồ sơ đã được tổ chức Global Geoparks Network chấp nhận và trình lên UNESCO”, bà Hạnh nói.

Trước đó, UBND tỉnh Đắk Nông cũng đã có văn bản gửi Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Thủ tướng Chính phủ đề nghị bổ sung Công viên địa chất Đắk Nông vào danh mục khu du lịch Quốc gia, trong định hướng phát triển khu du lịch quốc gia của vùng Tây Nguyên. Đắk Nông cũng ban hành Đề án phát triển các sản phẩm du lịch, xây dựng mô hình du lịch cộng đồng (homestay) gắn với Công viên địa chất Đắk Nông đến năm 2020, định hướng đến năm 2030. “Mục tiêu của Đề án là từng bước định vị thương hiệu, hình ảnh du lịch Đắk Nông, trong đó hình ảnh biểu tượng cho du lịch Đắk Nông là khu du lịch Quốc gia Công viên địa chất núi lửa Krông Nô gắn với Vườn Quốc gia Tà Đùng”, bà Hạnh thông tin thêm.

Được biết, nếu hệ thống hang động núi lửa Krông Nô được công nhận là “Công viên địa chất toàn cầu” thì đây là công viên địa chất toàn cầu thứ 3 tại Việt Nam sau  2 công viên đã được UNESCO công nhận là Cao nguyên đá Đồng Văn (năm 2010) và Công viên Địa chất Non Nước Cao Bằng (năm 2018).