Tăng cường hiệu quả hoạt động của Hội đồng Lý luận, Phê bình văn học, nghệ thuật Trung ương

• Hội đồng Lý luận phê bình văn học, nghệ thuật Trung ương làm việc với Thường trực Thành ủy Hải Phòng
• Đoàn công tác Hội đồng Lý luận, Phê bình Văn học - Nghệ thuật Trung ương thăm Báo CAND
• Kỳ họp thứ 7 Hội đồng lý luận, phê bình văn học nghệ thuật Trung ương: Công tác lý luận phê bình cần được làm thường xuyên, cẩn trọng

Tại kỳ họp, PGS.TS Phan Trọng Thưởng, Phó Chủ tịch thường trực Hội đồng Thay mặt Hội đồng đã tổng kết hoạt động của Hội đồng năm 2020 và phương hướng, nhiệm vụ năm 2021. 

Theo đó, năm 2020 có nhiều khó khăn, thách thức nhưng Hội đồng vẫn khắc phục khó khăn, đoàn kết, nhất trí, bám sát chức năng, nhiệm vụ, phấn đấu hoàn thành tốt các nhiệm vụ được giao. 

Hội đồng đã tổ chức thành công hội thảo khoa học toàn quốc chủ đề “Xây dựng hệ giá trị VHNT Việt Nam dân tộc – hiện đại”; xét và trao tặng thưởng cho các tác phẩm lý luận, phê bình VHNT xuất bản năm 2019, giúp quảng bá tặng thưởng của Ban Bí thư, lan tỏa và động viên kịp thời đối với những cá nhân, tập thể được tặng thưởng nói riêng, giới lý luận, phê bình cả nước nói chung. 

Hội đồng đã xét hỗ trợ đối với 16 đề cương, trong đó có 14 đề cương sách, 2 đề cương bài viết và tiến hành nghiệm thu đối với 23/28 tác giả được hỗ trợ triển khai. Hội đồng tổ chức thành công 2 hội nghị tập huấn lý luận, phê bình VHNT về chủ đề “Nâng cao trình độ nhận thức về vai trò của VHNT trong sự phát triển của đất nước thời kỳ mới” và lớp bồi dưỡng chủ đề “Nâng cao trình độ chuyên môn cung cấp thông tin, trao đổi kinh nghiệm và kỹ năng, phương pháp phê bình VHNT”. 

Lớp bồi dưỡng là sự cụ thể hóa một trong những giải pháp trọng tâm đã được xác định tại hội thảo khoa học toàn quốc do Hội đồng tổ chức năm 2019, đồng thời thông tin, trao đổi kinh nghiệm, kỹ năng, phương pháp phê bình VHNT, tạo diễn đàn nhằm tập hợp, liên kết đội ngũ những người làm công tác lý luận, phê bình VHNT. 

Cũng trong năm 2020, Hội đồng tiếp tục tổ chức thực hiện và triển khai các hoạt động nghiên cứu khoa học để thực hiện chức năng tư vấn giúp Đảng, Nhà nước những vấn đề thuộc lĩnh vực VHNT, trong đó trọng tâm là hoàn thành nghiên cứu, nghiệm thu cấp Bộ (Ban Đảng) 3 đề tài, tiếp tục triển khai 1 đề tài, xuất bản kỷ yếu hội thảo khoa học toàn quốc năm 2019. 

Tạp chí Lý luận, phê bình VHNT tiếp tục được nâng cao chất lượng nội dung và hình thức, thu hút được sự cộng tác chặt chẽ của giới nghiên cứu. Hội đồng đã tư vấn giúp Ban Bí thư, lãnh đạo Ban Tuyên giáo Trung ương một số vấn đề nảy sinh trong thực tiễn; thường xuyên nắm bắt thông tin, kịp thời tham gia đấu tranh phản bác các luận điệu sai trái, thù địch, bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng trên lĩnh vực VHNT…

Về phương hướng nhiệm vụ năm 2021, Hội đồng dự kiến tổng kết hoạt động nhiệm kỳ 2016 – 2021, tích cực chuẩn bị, báo cáo Ban Bí thư, lãnh đạo Ban Tuyên giáo Trung ương quyết định kiện toàn Hội đồng nhiệm kỳ 2021-2026. Hội đồng tiếp tục tăng cường phối hợp với các đơn vị liên quan, bám sát, nghiên cứu, nắm bắt thực tiễn để kịp thời tư vấn giúp Đảng, Nhà nước những vấn đề nổi bật trong lĩnh vực lý luận, phê bình VHNT; tăng cường nắm bắt thông tin, triển khai đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái trong lĩnh vực VHNT, góp phần bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng. 

Các Tiểu ban chuyên môn tiếp tục phát huy vai trò nhằm nâng cao hiệu quả công tác của Hội đồng. Hội đồng cũng sẽ tổ chức xét, trao tặng thưởng cho các tác phẩm lý luận, phê bình VHNT xuất bản năm 2020; xét duyệt, hỗ trợ các tác phẩm lý luận, phê bình VHNT triển khai trong năm 2021; tổ chức 1 hội thảo khoa học toàn quốc; tổ chức hội nghị tập huấn công tác lý luận, phê bình VHNT cho các học viên và lớp bồi dưỡng cho đội ngũ các cây bút trẻ viết lý luận, phê bình VHNT; phối hợp tổ chức nghiệm thu 1 đề tài khoa học cấp Ban đảng; xây dựng thuyết minh, đề nghị triển khai 1-2 đề tài; tổ chức đoàn khảo sát tình hình VHNT ở nước ngoài… Đặc biệt, Hội đồng còn đề nghị thành lập Hội đồng cơ sở để xét giải thưởng Nhà nước và giải thưởng Hồ Chí Minh về khoa học công nghệ.

Tại kỳ họp, các đại biểu đều đánh giá cao các kết quả mà Hội đồng đạt được trong năm 2020, thống nhất phương hướng nhiệm vụ năm 2021. Trong đó, việc nâng cao hơn nữa chất lượng tặng thưởng hàng năm và đề xuất thành lập Hội đồng cơ sở để xét giải thưởng Nhà nước và giải thưởng Hồ Chí Minh về khoa học công nghệ và nâng cao hơn nữa chất lượng, giá trị tặng thưởng của Hội đồng được đặc biệt quan tâm. 

PGS.TS Nguyễn Ngọc Thiện cho rằng, Hội đồng có nhiều người được Giải thưởng Nhà nước, Giải thưởng HCM về VHNT, đủ tư cách khoa học làm Hội đồng cơ sở để xét giải thưởng Nhà nước và giải thưởng Hồ Chí Minh về khoa học công nghệ. Việc này cần thực hiện để khẳng định uy tín của Hội đồng và nên triển khai sớm.

PGS.TS Phạm Xuân Thạch cũng cho rằng, tặng thưởng, giải thưởng tạo uy tín cho Hội đồng, cần được quan tâm nhiều hơn, đặc biệt là việc thành lập Hội đồng cơ sở xét Giải thưởng Nhà nước, Giải thưởng Hồ Chí Minh thuộc Hội đồng. Trong thời gian tới, Hội đồng nên tiếp tục tổ chức các lớp tập huấn và có cập nhật, bổ sung thêm về thông tin để tăng hiệu quả cho các lớp tập huấn. Tạp chí của Hội đồng nên tăng các số chuyên đề và giao các số chuyên đề cho các hội đồng chuyên môn. Hội đồng nên có những tọa đàm chuyên môn kịp thời về các hiện tượng VHNT…

Nhà thơ Trần Đăng Khoa đánh giá cao các việc làm của Hội đồng. Về giải thưởng, nhà thơ cũng cho rằng, Giải thưởng rất quan trọng, mang tính định hướng kết quả giải thưởng phải có tính thuyết phục với bạn đọc, đến với người đọc. Vì vậy, Ban tổ chức phải tính toán, làm thế để trao giải cho các tác phẩm có giá trị cao, mang tính phổ quát. Với tặng thưởng hàng năm, Hội đồng nên đổi thành Giải thưởng. Hội đồng nên tiếp tục có một số hội thảo về những vấn đề cấp thiết về VHNT, tổ chức các chuyến đi thực tế về VHNT ở trong và ngoài nước.

Bày tỏ sự đồng tình với chủ trương thành lập Hội đồng cơ sở xét tặng Giải thưởng Nhà nước, Giải thưởng Hồ Chí Minh về VHNT nhưng NSND Lê Tiến Thọ cũng cho rằng Hội đồng cần xem có phù hợp với quy định hiện hành hay không. Về tặng thưởng hàng năm, Hội đồng cũng nên cân nhắc việc tác phẩm được tặng thưởng của Hội đồng  thì có tiếp tục được tham gia các giải thưởng khác hay không? Hội đồng cần quan tâm, tư vấn cho Đảng, Nhà nước để làm sao cho các Nghị quyết của Đảng đi vào đời sống hơn nữa.

TS Ngô Phương Lan, Chủ tịch Hiệp hội Xúc tiến và phát triển điện ảnh Việt Nam bày tỏ: Các hội thảo, lớp tập huấn… của Hội đồng được đánh giá cao nhưng cũng cần phải tính làm sao có hiệu quả thực sự trong hoạt động VHNT và xã hội. Ví dụ các lớp tập huấn có tiếp thu, trao đổi, thống nhất về phê bình VHNT nhưng độ lan tỏa như thế nào? Trong khóa tới, Hội đồng cần tham mưu nhiều hơn cho Đảng, Nhà nước về cơ chế cho phát triển VHNT, tổ chức khảo sát tình hình VHNT thường xuyên hơn tại các địa phương, đặc biệt là các “điểm nóng” về VHNT. Với các tọa đàm chuyên sâu về VHNT của các tiểu ban, Chủ tịch Hội đồng có thể gợi ý và giao nhiệm vụ cụ thể để tổ chức nhiều hơn.

Tại kỳ họp, rất nhiều vấn đề khác cũng đã được các ủy viên Hội đồng quan tâm thảo luận như tăng cường thông tin rộng rãi hơn về xét tặng thưởng, các hoạt động và kết quả hoạt động của Hội đồng; thông tin thường xuyên hơn cho các ủy viên về những vấn đề, những khuynh hướng bị cho là lệch chuẩn, đi ngược đường lối của Đảng. Tạp chí của Hội đồng nên có phiên bản điện tử hoặc ít nhất là trang web riêng.

Phát biểu kết luận kỳ họp, PGS.TS Nguyễn Thế Kỷ khẳng định: Sau một buổi làm việc với tinh thần chủ động, khẩn trương, nghiêm túc, Kỳ họp đã thực hiện được mục tiêu đề ra. Nội dung chính của Kỳ họp thứ chín là đánh giá kết quả hoạt động của Hội đồng trong năm 2020 và trao đổi, thảo luận, thống nhất về nhiệm vụ năm 2021 và có những gợi mở cho những năm tiếp theo. 

Các thành viên Hội đồng đã đóng góp ý kiến, bàn bạc, thảo luận và thống nhất các nội dung trọng tâm được PGS.TS Phan Trọng Thưởng nêu trong tổng kết hoạt động của Hội đồng năm 2020 và phương hướng nhiệm vụ công tác năm 2021 với 12 nhiệm vụ cơ bản. PGS.TS Nguyễn Thế Kỷ cũng nhấn mạnh, năm 2021 và các năm tiếp theo, Hội đồng sẽ tăng cường công tác thi đua khen thưởng. 

Hội đồng là nơi tập hợp đội ngũ các chuyên gia có uy tín trong lĩnh vực chuyên môn, lãnh đạo, quản lý. Hội đồng sẽ nghiên cứu, có kế hoạch phối hợp với các Bộ, ban, ngành liên quan để rà soát việc đưa các nghị quyết của Đảng về văn hóa, VHNT vào cuộc sống. Hội đồng cũng sẽ nghiên cứu, có kế hoạch phối hợp để Hội đồng có thể tham gia định hướng sâu hơn trong việc thẩm định các tác phẩm VHNT trước khi xuất bản; thành lập Hội đồng Khoa học cơ sở xét Giải thưởng Nhà nước về VHNT; thành lập Hội đồng Khoa học cơ sở về Khoa học, công nghệ.

“Nhiệm vụ trong năm 2021 rất nặng nề. Để triển khai thực hiện có hiệu quả 12 nhiệm vụ đã đề ra, Hội đồng rất cần sự nhiệt tình, trách nhiệm chung sức, chung lòng, chung trí tuệ của các thành viên”. PGS.TS Nguyễn Thế Kỷ khẳng định.