Chợ tết xưa và chợ tết online

12:04 04/02/2019
Ở quê không còn chợ phiên, vậy chợ Tết nay có khác xưa? Có những cái khác và cả những cái vẫn giữ y nguyên. Cái khác là hàng hóa ngập tràn, xuất xứ đa dạng cả trong lẫn ngoài nước, cả của quê lẫn của tỉnh. Cái không khác đó là những thứ không thể thiếu trong các phiên chợ Tết là gạo nếp, dưa hành, lá dong...


Dải mây trắng đỏ dần trên đỉnh núi,
Sương hồng lam ôm ấp nóc nhà tranh,
Trên con đường viền trắng mép đồi xanh,
Người các ấp tưng bừng ra chợ Tết…

Những câu thơ về phiên chợ Tết của thi sỹ Đoàn Văn Cừ cứ ám ảnh tôi mỗi khi không khí xuân sầm sập gõ cửa. Chợ Tết của thi sỹ họ Đoàn cách nay đã mấy chục năm ròng nhưng sao cái không khí chộn rộn ấy vẫn còn hiển hiện ở hôm nay. Phải chăng, “cái hương, cái hoa” ấy chính là chất dẫn truyền của truyền thống, của hồn cốt trong văn hóa Tết của người Việt.

Chợ Tết trong ký ức tuổi thơ tôi đấy là sự sung túc, nhộn nhịp, khấp khởi, phơi phới. Chợ Bồng – cái chợ lớn nhất của 5 xã miền hạ lưu sông Mã “mọc” thuộc huyện Vĩnh Lộc (Thanh Hóa) ven con sông tạo nên vùng đất trù phú không biết có tự bao giờ. 

Bình thường, 5 ngày chợ họp hai phiên, phiên xép họp vào ngày mùng 2, phiên chính họp mùng 5 và cứ thế là ngày 7, ngày 10 rồi tuần tự cho đến hết tháng này qua tháng khác. Thế nhưng, bắt đầu từ 25 đến 30 tháng Chạp thì hôm nào cũng họp vì đấy là chợ Tết. Cư dân bên kia sông đi thuyền đến chợ và đem theo đủ các loại sản vật của vùng đồng bằng như gạo nếp cái hoa vàng, đậu xanh, bưởi bòng… 
Xin chữ ngày tết. Ảnh: Nguyễn Đình Lâm

Cư dân là người Mường cư trú ở vùng đồi núi cách xa cả chục cây số thì đánh xe bò, xe trâu chở theo gạo nếp hạt cau, gạo tẻ bao thai, mía tím, quýt thơm, lá dong… xuống. Còn người dân làng tôi vốn ở cạnh chợ thì đánh cá dưới ao, bắt gà trong vườn, giết lợn trong chuồng đem ra chợ bán. Ngày thường, mọi người chỉ họp trong chợ. Ngày Tết, hàng hóa nhiều, người đông kín nên bung cả ra bãi ngô kế bên. 

Đi chợ Tết, tôi thích nhất là hàng bóng bay. Bóng tròn, bóng mướp, đủ màu xanh đỏ tím vàng thường được bán ngay ở đầu chợ. Trẻ em, người lớn túm tụm vào mua. Những đứa trẻ như chúng tôi hồi đó phùng mang, phồng má thổi những quả bóng Kim Dung đến đỏ choét cả miệng. Bóng bay thành chùm trên tay những đứa trẻ theo mẹ đi chợ về phấp phới trên những đoạn đường quê. Bóng bay buộc vào cặp mía tím mà nhà nào cũng mua để làm gậy ông vải (mía để cả ngọn, đặt hai bên bàn thờ vào ngày Tết) nhún nhẩy trên những đôi vai…

Chợ tết ở vùng cao Bắc Hà, Lào Cao. Ảnh: Nguyễn Đình Lâm.

Chợ Bồng quê tôi nay không còn. Chợ vốn mọc ở ven sông, cạnh bãi ngô nên cách biệt với khu dân cư nên chỉ hợp với thời xưa cũ. Bởi khi đó, chợ họp theo phiên và mỗi phiên chợ là dịp để cư dân cả một vùng trao đổi hàng hóa, mua bán nông sản. Nay, nhịp sống hiện đại đã làm đổi thay nếp giao thương. Chợ phải được họp hằng ngày và tiện đường giao thông. Chợ Bồng vì thế mà thưa vắng dần và bị xóa sổ. 

Tôi là người con xa quê hơn 20 năm, khi biết chợ Bồng không còn đã vẩn vơ suốt, nhất là vào dịp Tết. Cái câu ca về sản vật của vùng đất vốn được Hồ Quý Ly chọn đóng đô, nơi chúa Trịnh phát tích như: “Ai về nhớ táo Phương dai. Nhớ ổi  Đa Bút, nhớ khoai chợ Bồng” giờ đây như một cách neo giữ lại danh xưng “chợ Bồng” cho quê tôi.

Ở quê không còn chợ phiên, vậy chợ Tết nay có khác xưa? Có những cái khác và cả những cái vẫn giữ y nguyên. Cái khác là hàng hóa ngập tràn, xuất xứ đa dạng cả trong lẫn ngoài nước, cả của quê lẫn của tỉnh. Cái không khác đó là những thứ không thể thiếu trong các phiên chợ Tết là gạo nếp, dưa hành, lá dong, chuối xanh, bưởi bòng… và bóng bay. 

Bóng bay thời tuổi thơ của tôi thổi bằng hơi trong … phổi thì nay được bơm bằng máy nén, bằng khí hidro. Trẻ em thời nay cũng thích bóng bay như trẻ thời xưa cũ nhưng chúng có nhiều lựa chọn hơn khi chọn bóng hình Doremon, hình một số con giáp…

Gần Tết, có dịp đi về các vùng quê hay lên vùng cao mới thấy, chợ Tết sao mà chộn rộn, vui tươi đến vậy. Dọc tuyến đường 6, đoạn qua huyện Chương Mỹ hai bên đường chuối xanh, lá dong, đào quất, bưởi bòng tràn ngập. Đi xa hơn lên mạn Bắc Kạn, Cao Bằng, những sản vật như xúc xích, măng, miến, mộc nhĩ, nấm hương… sao mà nhiều. Cứ mỗi đi chợ Tết hay lướt qua những phiên chợ Tết trong các chuyến công tác cuối cùng của năm cũ, lòng tôi đều thấy ngập tràn cảm xúc của no đủ, sum vầy.

Thời công nghệ 4.0 này, kinh tế số đã dần chiếm vị trí vững chắc trong hoạt động thương mại thì “đi” chợ Tết online cũng là một cái thú. Chợ Tết online “họp” sớm hơn chợ Tết truyền thống cả tháng trời. 

Ngay từ đầu tháng 10 âm lịch, những người bán hàng online đã mời chào những sản phẩm dành cho Tết như: rượu biếu Tết, trái cây biếu Tết, đồ gia dụng dành cho Tết, đồ trang trí Tết và cả măng, miến, mọc nhĩ, nấm hương, giò chả, bánh chưng… Càng săn được hàng sale, càng hút khách bởi giá cả luôn là yếu tố quyết định sự thành bại trong cạnh tranh. 

Cũng nhờ tiếp cận đến tận “lòng bàn tay” của khách hàng nên chợ Tết online hoạt động rất sôi nổi. Những bà nội trợ vì thế mà không cần ra chợ, hay siêu thị mà vẫn sắm đủ cho gia đình mình những món đồ của Tết chỉ với chiếc điện thoại thông minh.

Tôi, một bà nội trợ ưa thích công nghệ và cũng luôn đề cao truyền thống góp mặt trong các phiên chợ Tết thực lẫn thế giới ảo. Bởi, tôi yêu vô cùng hình ảnh:

Anh hàng tranh kĩu kịt quẩy đôi bồ,
Tìm đến chỗ đông người giở bán.
Một thầy khó gò lưng trên cánh phản,
Tay mài nghi hí hoáy viết thơ xuân.
Cụ đồ nho dừng lại vuốt râu cằm,
Miệng lẩm nhẩm đọc vài hàng câu đối đỏ…
”  và cũng thích cái cảnh rổn rang, tất bật trong “Tháng Chạp – Chợ Tết” trong “Thương nhớ mười hai” của Vũ Bằng lẫn sự tiện ích khi “đi” chợ Tết trên mạng.

Cao Hồng

Tại Hội nghị giao ban và cung cấp thông tin báo chí định kỳ tháng 4/2025, Chi Cục Thuế khu vực 13 (trước đây là Cục thuế tỉnh Lâm Đồng) đã có thông tin chính thức về việc bị Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Sao Đà Lạt tố cáo đoàn thanh tra của đơn vị có hành vi giả mạo trong công tác, gây nhiều khó khăn cho doanh nghiệp này.

Công an TP Hà Nội ngày 14/4 cho biết, xuất phát từ nhu cầu làm visa để đi nước ngoài ngày càng tăng cao, nắm bắt được điều này, nhiều đối tượng đã lợi dụng sự cả tin của người dân để thực hiện các chiêu trò lừa đảo bằng thủ đoạn cài đặt phần mềm "làm Visa online".

Một nhóm gần 80 thanh niên, có độ tuổi từ 15 đến 30 đến từ tỉnh Đắk Lắk và một số địa phương trên địa bàn tỉnh Đắk Nông rủ nhau tụ tập đến khu vực đồi thông tại Đắk Nông "sống ảo" và có những có hành vi nẹt pô, gây mất an ninh, trật tự vừa bị lực lượng Công an tỉnh Đắk Nông phát hiện, xử lý.

Nhân dịp Tổng Bí thư Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Trung Quốc, Chủ tịch nước Cộng hòa nhân dân Trung Hoa Tập Cận Bình sẽ thăm cấp Nhà nước tới nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam từ ngày 14 đến 15/4/2025, phóng viên TTXVN đã phỏng vấn ông Nguyễn Vinh Quang, nguyên Vụ trưởng Vụ Trung Quốc - Đông Bắc Á (Ban Đối ngoại Trung ương Đảng trước đây), Phó Chủ tịch Hội Hữu nghị Việt Nam-Trung Quốc về chuyến thăm và quan hệ hai nước.

Trong những ngày tháng Tư lịch sử này, tại các nghĩa trang lặng gió ở Hà Nam, hàng nghìn ngôi mộ liệt sĩ chưa xác định danh tính vẫn nằm lặng lẽ như đang chờ một tiếng gọi, một bàn tay chạm vào ký ức. Giờ đây, hành trình đi tìm lại tên cho các anh hùng liệt sĩ được thắp lên bằng ánh sáng của dữ liệu, bằng trí tuệ và trái tim của những người chiến sĩ Công an tỉnh Hà Nam trong thời bình. Đó là lời tri ân sâu sắc với quá khứ và cũng là ngọn đuốc soi đường dẫn lối để chúng ta bước tiếp đến tương lai với đầy đủ niềm tin, đạo lý và nghĩa tình…

Trong suốt hơn một thập kỷ hoạt động, lực lượng 141 Công an TP Hà Nội đã và đang trở thành biểu tượng của sự kiên quyết, nhanh nhạy và hiệu quả trong công tác phòng, chống tội phạm. Đặc biệt, từ khi chuyển đổi mô hình mới, lực lượng 141 ngày càng hoạt động hiệu quả, phát huy truyền thống của lính hình sự số 7 Thiền Quang anh hùng.

Nhận lời mời của Tổng Bí thư Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam Tô Lâm, Chủ tịch nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam Lương Cường, Tổng Bí thư Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Trung Quốc, Chủ tịch nước Cộng hòa nhân dân Trung Hoa Tập Cận Bình sẽ thăm cấp Nhà nước tới nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam từ ngày 14 - 15/4/2025.

Thời gian gần đây, tuyến cao tốc Cầu Giẽ - Ninh Bình và cao tốc đoạn Yên Bái - Lào Cai, TP Hồ Chí Minh - Long Thành thường xuyên xảy ra tình trạng ùn ứ vào các dịp cao điểm lễ, Tết và ngay cả các ngày cuối tuần. Nhiều người dân lo ngại, nếu không có các phương án xử lý trước mắt và lâu dài thì tới đây, kỳ nghỉ lễ 30/4 sẽ lại  rơi vào cảnh hoà mình vào dòng xe ùn tắc.

Sau nhiều năm căng thẳng, đe dọa và trừng phạt qua lại, Mỹ và Iran đã khởi động lại vòng đàm phán hạt nhân tại Thủ đô Muscat của Oman vào ngày 12/4. Dù diễn ra theo hình thức gián tiếp và còn nhiều dè dặt, đây vẫn là bước tiến đáng kể trong bối cảnh khu vực Trung Đông đứng trước nguy cơ bất ổn nghiêm trọng.

Trong dự thảo Bộ luật Hình sự sửa đổi, Bộ Công an đề xuất xử phạt hình sự đối với người sử dụng trái phép chất ma túy. Theo đó, người nào đang trong thời gian cai nghiện ma túy tự nguyện, cai nghiện ma túy bắt buộc, điều trị nghiện các chất ma túy bằng thuốc thay thế hoặc đã từng phải thực hiện các điều trên theo quy định của luật Phòng, chống ma túy mà bị phát hiện sử dụng trái phép chất ma túy dưới bất kỳ hình thức nào, thì bị phạt tù từ 2-3 năm. Tái phạm thì bị phạt tù từ 3-5 năm. Đề xuất này của Bộ Công an đang được dư luận đồng tình, bởi ai cũng hiểu, ma túy chính là "gốc rễ", là "cội nguồn" của các loại tội phạm khác…

U17 Việt Nam lỡ hẹn với VCK U17 World Cup 2025. Nhưng thông qua 3 trận đấu đáng khen của “Những chiến binh trẻ sao Vàng” trước các đối thủ mạnh ở vòng bảng, một số tài năng đã bước ra ánh sáng. Điển hình là nhân tố trẻ Hoàng Trọng Duy Khang.

Báo CAND đã đưa tin ban đầu về đường dây sản xuất, buôn bán, kinh doanh tiêu thụ sữa bột giả với quy mô cực lớn do Hoàng Mạnh Hà và Vũ Mạnh Cường chủ mưu cầm đầu vừa bị Cục Cảnh sát phòng, chống tội phạm về môi trường, Bộ Công an phối hợp Văn phòng CSĐT triệt phá. Ngoài làm rõ cơ chế sở hữu chéo phức tạp với lợi ích chi phối rộng khắp của hệ sinh thái này, Cơ quan CSĐT Bộ Công an cũng phanh phui những khuất tất trong hoạt động tài chính kế toán của Công ty Rance Pharma và Hacofood, gây thiệt hại ngân sách Nhà nước ước tính hơn 28 tỷ đồng.

Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 13/4 (giờ địa phương) đã nhấn mạnh rằng việc loại điện thoại thông minh và máy tính khỏi danh sách áp mức thuế quan đối ứng của ông đối với Trung Quốc sẽ không kéo dài, cam kết sẽ tiến hành một “cuộc điều tra thương mại an ninh quốc gia” đối với ngành bán dẫn.

Ảnh hưởng không khí lạnh, các tỉnh thành phố ở miền Bắc được dự báo có mưa vài nơi sau hửng nắng, trời mát. Thủ đô Hà Nội mức nhiệt từ 18-27 độ C. Khu vực Nam Bộ duy trì nắng nóng 35 độ C, về chiều tối có mưa.

©2004. Bản quyền thuộc về Báo Công An Nhân Dân.
®Không sao chép dưới mọi hình thức khi chưa có sự đồng ý bằng văn bản của Báo Công An Nhân Dân.
English | 中文