Văn học thiếu nhi có nhiều khởi sắc

06:32 13/10/2020
Văn học thiếu nhi đang có nhiều tín hiệu khởi sắc khi vừa “bội thu” tại Giải thưởng thiếu nhi Dế Mèn lần 1 năm 2020, lại tiếp tục “gặt hái” thêm nhiều trái ngọt tại Giải thưởng Sách quốc gia lần III năm 2020.


Giải thưởng thiếu nhi Dế Mèn do Báo Thể thao và Văn hóa tổ chức. Đây là giải thưởng phi lợi nhuận, được tổ chức thường niên, nhằm tìm kiếm, tôn vinh, quảng bá các sáng tác, trình diễn nghệ thuật xuất sắc "của thiếu nhi" (thiếu nhi là chủ thể sáng tạo) hoặc "vì thiếu nhi" (thiếu nhi là đối tượng phục vụ). Ngay trong mùa giải đầu tiên của Dế Mèn, sáng tác văn học dành cho thiếu nhi đã ghi dấu ấn đậm nét khi có đến 3/5 giải thưởng là các tác phẩm văn học.

Trong đó, Giải thưởng Lớn – Hiệp sĩ Dế Mèn đã được trao cho nhà văn Nguyễn Nhật Ánh, tác giả của truyện dài “Làm bạn với bầu trời”. 2 trong 4 Giải Khát vọng Dế Mèn cũng được trao cho sáng tác văn học thiếu nhi là: “Chuyện của Bắp ăn mơ và xóm Đồi rơm” (bản thảo truyện dài của Cao Khải An) và “Mộng giang hồ” (bản thảo tập truyện ngắn của Nguyễn Chí Ngoan).

Nhà văn Nguyễn Nhật Ánh đã rất quen thuộc với độc giả thiếu nhi. Nhưng, nói theo chính nhận xét của Hội đồng giám khảo Giải thưởng thiếu nhi Dế Mèn thì truyện dài “Làm bạn với bầu trời” không thuộc tốp những tác phẩm xuất sắc nhất của Nguyễn Nhật Ánh, nhưng vẫn là tác phẩm rất hấp dẫn, với không khí mơ màng, cổ tích như phong cách quen thuộc của tác giả.

Các sáng tác của nhà văn Nguyễn Nhật Ánh vẫn thuộc top sách bán chạy nhất hiện nay.

Ở trong tác phẩm mới “Làm bạn với bầu trời”, nhà văn vẫn bảo toàn được một tâm hồn trẻ thơ vô nhiễm. Và nhờ thứ năng lượng ấy, ánh sáng ấy, các trang văn trong lành, lương thiện và mơ mộng của nhà văn sẽ còn nối dài thêm mãi.

Ngoài ra, một tác phẩm khác được Ban sơ khảo, Hội đồng Giám khảo đánh giá rất cao, là đối trọng với “Làm bạn với bầu trời” trong hạng mục Giải thưởng Lớn – Hiệp sĩ Dế Mèn. Đó là “Chuyện của anh em nhà Mem và Kya” của nhà văn Nguyễn Quang Thiều. Tập sách như một cuốn nhật ký nhỏ của gia đình và tác giả cũng chỉ định in hơn trăm cuốn để làm quà cho hai cháu nội ngoại của mình nhưng đã gây kinh ngạc cho cả Ban Sơ khảo và Hội đồng Giám khảo của giải thưởng.

Như nhà thơ Trần Đăng Khoa nhận định: “Đây là một cuốn sách dí dỏm, vui tươi, không thiếu tiếng cười và những liên tưởng ngộ nghĩnh trẻ thơ mà không kém phần sâu sắc, nhưng bên trong nó còn ẩn sâu bóng dáng của một nhà duy mỹ khổng lồ. Cuốn sách không chỉ truyền cảm hứng cho các ông bố bà mẹ, mà đọc xong người ta còn muốn được làm… ông nội, ông ngoại, để làm bạn với những đứa cháu nội, cháu ngoại bé nhỏ của gia đình mình, dòng tộc mình”.

Tuy nhiên, đến tận phút cuối cùng, nhà văn Nguyễn Quang Thiều vẫn một mực xin rút khỏi các vòng chấm chọn với lý do ông là một thành viên Hội đồng Giám khảo của giải thưởng, không nên nhận giải.

Một tín hiệu vui khác nữa dành cho sáng tác văn học thiếu nhi là 2 gương mặt được trao Giải Khát vọng Dế Mèn là những cây viết rất mới. Tác giả của tập truyện “Chuyện của Bắp ăn mơ và xóm Đồi Rơm” là Cao Khải An, một câu bé mới 12 tuổi, đến từ Cà Mau.

Tập truyện đoạt giải vẫn còn ở dạng bản thảo, là những sáng tác đầu tiên của Khải An nhưng đã hé lộ về một tài năng mới cho văn học thiếu nhi. “Việc một chú bé sáng tác theo kiểu hiện thực, tức là bắt rễ vào trong đời sống của chính mình để viết là một xu hướng đáng khuyến khích trong bối cảnh mà nhiều tác giả thiếu nhi viết văn theo xu hướng giả tưởng”, Chủ tịch Hội đồng Giám khảo giải Dế Mèn, nhà thơ Trần Đăng Khoa, Phó Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam nhận định.

Trong khi đó, tác giả của “Mộng giang hồ” là một giáo viên tiểu học ở Kiên Giang nhưng cũng được nhận định là tập truyện “rất đặc sắc và có nghề”. Ngay chính Ban tổ chức cũng kỳ vọng, tập truyện có sức nặng để trình làng văn một cây bút vẫn còn khá mới.

Tại Giải thưởng Sách quốc gia năm 2020, có 2 sáng tác cho thiếu nhi được trao giải là “Sài Gòn của em” (tranh: Lê Thư, lời: Hoàng Nguyên; Nhà xuất bản Trẻ) và “Chào thế giới bây giờ con đã đến” (tác giả: Lê Minh Quốc, Nhà xuất bản Văn hóa Văn nghệ TP Hồ Chí Minh”. Kết quả này phần nào cho thấy, sáng tác cho thiếu nhi đã được các tác giả quan tâm đầu tư nhiều hơn.

Trao đổi với chúng tôi quanh vấn đề này, nhà thơ Lê Minh Quốc thẳng thắn bày tỏ: Hiện nay, sách viết cho thiếu nhi không ít nhưng chủ yếu là sách về kỹ năng, giáo dục đạo đức, giới tính và hầu hết là sách dịch. Sáng tác văn học dành cho thiếu nhi không nhiều. Việc sáng tác văn học dành cho thiếu nhi được chọn trao Giải thưởng Sách quốc gia năm nay cho thấy, mảng sáng tác này vẫn có chất lượng và thu hút được bạn đọc. Làm thế nào để lan tỏa rộng hơn các sáng tác văn học dành cho thiếu nhi hơn nữa. Giải thưởng trao cho sách thiếu nhi năm nay là động lực để văn nghệ sĩ quan tâm, chú trọng hơn về đối tượng này.

Cũng theo nhà thơ Lê Minh Quốc, lâu nay, không nhiều người viết cho thiếu nhi vì phải tuân thủ những chuẩn mực về đạo đức, về giáo dục, về lứa tuổi, tức là có những gò bó nhất định. Người viết, nếu không yêu thiếu nhi, sống với thế giới của thiếu nhi thì khó viết được. Một thực tế khác là việc nhìn nhận sáng tác văn học thiếu nhi chưa thực sự được đánh giá cao. Không chỉ riêng nhà thơ Lê Minh Quốc mà nhiều nhà văn, nhà thơ coi viết cho thiếu nhi chỉ như một cuộc “tạt ngang”, viết cho vui. Bản thân anh, nếu không có bé Mì (con gái của nhà thơ Lê Minh Quốc) thì cũng không có đủ cảm hứng để hoàn thành tập thơ trên.

“Văn học viết cho thiếu nhi vẫn luôn cần thêm nhiều tác phẩm hấp dẫn hơn nữa. Đó là các tác phẩm viết về mái trường, gia đình, trong quan hệ dòng tộc, tức là những vấn đề rất nhỏ trong gia đình, quan hệ thầy cô, bè bạn. Mặt khác, các nhà phê bình cũng cần nhìn nhận vai trò văn học dành cho thiếu nhi cũng quan trọng không kém gì văn học dành cho người lớn.

Lâu nay, chúng ta hầu như không có người viết phê bình văn học cho thiếu nhi, chỉ 1-2 người. Như thế, vô hình chung, chúng ta bỏ quên văn học cho thiếu nhi. Như thế sẽ thiệt thòi cho chính thiếu nhi và chúng ta cần nhìn nhận lại một cách thấu đáo”, nhà thơ Lê Minh Quốc đề xuất.

An Bích Ngọc

Vừa qua, hàng loạt đường dây buôn bán, kinh doanh hàng giả với quy mô rất lớn, đủ chủng loại từ thực phẩm, thuốc, hàng tiêu dùng được các cơ quan chức năng triệt phá, được dư luận đồng tình ủng hộ. Nhưng qua các đường dây bị bóc gỡ cũng đã lộ ra nhiều lỗ hổng trong công tác quản lý, khiến hàng giả, hàng nhái mặc sức tung hoành, trở thành vấn nạn, đe dọa trực tiếp tới sức khỏe của người tiêu dùng.

Reuters hôm 5/7 cho biết, truyền thông Iran cùng ngày đã đăng một video ghi lại cảnh Lãnh tụ tối cao Ali Khamenei dự một sự kiện tôn giáo và đây là lần đầu tiên ông Ali Khamenei xuất hiện công khai kể từ khi xung đột Israel-Iran bùng phát.

Chợ tự phát ở TP Hồ Chí Minh mọc lên rất nhiều quanh các khu công nghiệp, khu chế xuất, chợ truyền thống… Và chợ tự phát nào cũng lấn chiếm lòng, lề đường làm nơi buôn bán đầy đủ các loại lương thực, thực phẩm như ở chợ truyền thống. Hình ảnh lấn chiếm lòng, lề đường cũng không còn ai phải để tâm nhiều, thậm chí còn xem đó là việc bình thường ở… chợ!

Phía trên Hà Nội FC, CLB Nam Định gia hạn 13 trụ cột và nhanh chóng chiêu mộ 2 nội binh ở kỳ chuyển nhượng. Phía dưới đội bóng thủ đô, CLB bóng đá Công an Hà Nội và Thể Công Viettel cũng nườm nượp tuyển quân hướng tới mùa giải mới. Chưa kể, tân binh Ninh Bình cũng sẵn sàng “phá két” để có được các ngôi sao. Hành trình tìm lại ánh hào quang vô địch của Hà Nội FC thực sự gian nan và nhiều thách thức.

Bầu trời châu Âu những ngày này không còn là màu xanh hy vọng, mà phủ một lớp mờ đục của khói lửa và hơi nóng bốc lên ngột ngạt. Một đợt nắng nóng chưa từng có trong lịch sử đang thiêu đốt lục địa già, biến những vùng đất trù phú thành “chảo lửa”, đẩy hàng nghìn người vào cảnh ly tán, cướp đi sinh mạng và để lại những vết thương sâu hoắm trên thân thể thiên nhiên.

Sau khi tỉnh Đồng Nai mới được thành lập trên cơ sở sáp nhập toàn bộ tỉnh Bình Phước cũ, các cơ quan quản lý bến xe, doanh nghiệp (DN) vận tải đã nhanh chóng vào cuộc với nhiều giải pháp cụ thể nhằm đảm bảo hoạt động giao thông công cộng thông suốt, ổn định và từng bước nâng chất lượng phục vụ.

Avương là xã biên giới thuộc TP Đà Nẵng, được thành lập trên cơ sở sáp nhập 2 xã Avương, Bhalêê, huyện Tây Giang, tỉnh Quảng Nam cũ. Xã Avương mới có diện tích khá rộng, lên đến 225,3km2, dân số gần 5.500 người, trong đó hơn 95% là đồng bào dân tộc thiểu số (chủ yếu là người Cơ Tu).

Những ngày đầu tháng 7, thời tiết tại Hà Nội khi mưa dông lúc nắng cháy với nhiệt độ ngoài trời có thời điểm lên tới gần 40 độ C. Thế nhưng, tại khuôn viên Đại học Quốc gia Hà Nội, bước chân của những người chiến sĩ Công an nhân dân vẫn vang đều, dứt khoát trên thao trường luyện tập cho lễ diễu binh, diễu hành kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám thành công và Quốc khánh 2/9.

Theo dự báo, hôm nay khu vực miền Bắc thời tiết nắng nóng mạnh, nhiệt độ ở lên mức trên 35 độ C, cảm giác oi bức và ngột ngạt cả ngày. Về chiều tối nhiều nơi khả năng có mưa dông. Cao nguyên Trung Bộ và Nam Bộ mưa to cục bộ.

Sau hơn 100 năm bị cấm bơi do ô nhiễm, sông Seine – biểu tượng thơ mộng của Thủ đô Paris, đã chính thức chào đón người dân tới giải nhiệt vào ngày 5/7. Hàng trăm người đã không bỏ lỡ cơ hội được đắm mình trong làn nước mát giữa khung cảnh tráng lệ của nước Pháp, mở màn một mùa hè đáng nhớ và đánh dấu bước tiến lịch sử về môi trường của đất nước này.

©2004. Bản quyền thuộc về Báo Công An Nhân Dân.
®Không sao chép dưới mọi hình thức khi chưa có sự đồng ý bằng văn bản của Báo Công An Nhân Dân.