Độc đáo Lễ hội Vía Bà Chúa Xứ núi Sam

08:06 15/03/2025

Lễ hội Vía Bà Chúa Xứ núi Sam được giữ gìn và thực hành qua nhiều thế hệ tại Châu Đốc, An Giang. Đây là lễ hội lớn, mang đậm bản sắc văn hóa của cư dân vùng Tây Nam Bộ.

Lễ hội được tổ chức từ ngày 23 - 27/4 âm lịch hằng năm, thể hiện bản sắc và sự kế tục của cộng đồng người Kinh trong tiến trình giao lưu tiếp biến văn hóa với người Hoa, Chăm, Khmer. Các nghi lễ cúng theo nghi thức cổ truyền gồm: Lễ tắm bà, lễ thỉnh, lễ túc yết và xây chầu, lễ chánh tế và lễ hồi sắc.

Với sự lan tỏa về tín ngưỡng Bà Chúa Xứ và sức ảnh hưởng lớn trong cộng đồng, năm 2001, Lễ hội Vía Bà Chúa Xứ núi Sam được Bộ Văn hóa - Thông tin (nay là Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch) chọn là một trong những lễ hội tiêu biểu để tổ chức lễ hội du lịch quốc gia. Cũng từ đó, tạo ra sắc thái mới cho lễ hội như ngoài phần lễ cổ truyền còn có phần hội được tổ chức trọng thể với tuần lễ văn hóa thể thao kéo dài từ ngày 20 - 27/4 âm lịch.

mieu-ba-chua-xu-nui-sam.jpg -0
Miếu Bà Chúa Xứ núi Sam tại thành phố Châu Đốc, tỉnh An Giang.

Từ năm 2002, trong chương trình Lễ hội Vía Bà Chúa Xứ núi Sam có thêm nghi thức phục dựng lại cảnh rước tượng bà từ trên đỉnh núi Sam xuống miếu Bà Chúa Xứ theo truyền thuyết dân gian. Ngày nay, tỉnh An Giang chú trọng bảo tồn và phát huy giá trị của Lễ hội Vía Bà Chúa Xứ núi Sam. Các nghi lễ truyền thống được tiến hành trong lễ hội theo phong tục, tập quán cổ truyền của địa phương, mang bản sắc văn hóa dân tộc Kinh, Hoa, Chăm, Khmer; đảm bảo tính trang nghiêm, thu hút sự tham gia của cộng đồng.

Chương trình Lễ hội Vía Bà Chúa Xứ núi Sam gồm: Lễ phục hiện rước tượng bà, lễ tắm bà, lễ thỉnh sắc, lễ túc yết và xây chầu, lễ chánh tế, lễ hồi sắc. Tùy tình hình thực tế tại địa phương hoặc những năm có sự kiện lớn gắn liền với lễ hội, địa phương tổ chức lễ khai hội Lễ hội Vía Bà Chúa Xứ núi Sam vào ngày 21/4 âm lịch.

Ông Nguyễn Khánh Hiệp, Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch An Giang cho biết, Lễ hội Vía Bà Chúa Xứ núi Sam là lễ hội truyền thống hằng năm độc đáo của địa phương. Song song với phần lễ chính, tỉnh tổ chức các hoạt động phần hội đáp ứng nhu cầu vui chơi, giải trí của nhân dân. An Giang chú trọng công tác tuyên truyền, quảng bá, lan tỏa hình ảnh, ý nghĩa của lễ hội, xây dựng môi trường văn hóa, văn minh trong lễ hội, thu hút sự tham gia của cộng đồng.

Theo ông Nguyễn Khánh Hiệp, công tác quản lý và tổ chức Lễ hội Vía Bà Chúa Xứ núi Sam đảm bảo các quy định của pháp luật, với mục tiêu xây dựng và phát triển nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc. Lễ hội dần trở thành hoạt động văn hóa du lịch, tôn vinh di sản, quảng bá hình ảnh vùng đất, con người An Giang đến nhân dân, du khách trong và ngoài nước.

Năm 2022, hồ sơ Lễ hội Vía Bà Chúa Xứ núi Sam đã được Chính phủ đệ trình Tổ chức UNESCO xem xét ghi danh vào danh sách Di sản Văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại. Năm 2023, tại Diễn đàn giao lưu Kinh tế và Văn hóa Việt Nam - Ấn Độ, Liên hiệp các Hội UNESCO Việt Nam và Hội đồng Thương mại và Công nghệ toàn cầu Ấn Độ đã vinh danh Lễ hội Vía Bà Chúa Xứ núi Sam là “Hoạt động văn hóa tiêu biểu châu Á - Thái Bình Dương”. Năm 2024, Lễ hội Vía Bà Chúa Xứ núi Sam được UNESCO ghi danh vào danh sách Di sản Văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại.

Phó Chủ tịch UBND tỉnh An Giang Nguyễn Thị Minh Thúy cho biết, Lễ hội Vía Bà Chúa Xứ Núi Sam là lễ hội văn hóa đặc sắc, lễ hội truyền thống được giữ gìn và thực hành qua nhiều thế hệ, thể hiện bản sắc, sự kế tục của cộng đồng người Kinh trong tiến trình giao lưu văn hóa, chính trị, kinh tế với người Hoa, Khmer, Chăm. Lễ hội có vai trò quan trọng trong đời sống dân gian, không chỉ đối với người Kinh, Hoa, Chăm và Khmer… ở Nam Bộ mà còn ảnh hưởng, tác động tích cực đến đời sống tinh thần của một bộ phận cư dân khắp mọi miền đất nước.

Tầm quan trọng của Lễ hội Vía Bà Chúa Xứ núi Sam thể hiện ở việc lễ hội này vừa mang giá trị văn hóa đặc sắc vừa là chỗ dựa tâm linh vững chắc cho người dân địa phương trong suốt những năm qua; góp phần gắn kết với đời sống tinh thần của người dân, đồng thời giúp lưu giữ những giá trị lịch sử của cha ông trong hành trình khai mở vùng đất phía Tây Nam của Tổ quốc.

Theo Phó Chủ tịch UBND tỉnh An Giang, Lễ hội Vía Bà Chúa Xứ núi Sam được ghi danh vào danh sách Di sản Văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại không chỉ là niềm tự hào của tỉnh mà còn của cả quốc gia. Sự kiện này mang ý nghĩa sâu sắc trong việc khẳng định giá trị văn hóa Việt, tăng cường khối đại đoàn kết dân tộc, đồng thời thúc đẩy vị thế của văn hóa Việt Nam trên bản đồ di sản thế giới.

Sắp tới, tỉnh An Giang sẽ tổ chức lễ đón bằng UNESCO ghi danh Di sản Văn hóa phi vật thể Lễ hội Vía Bà Chúa Xứ núi Sam vào danh sách Di sản Văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại nhân dịp khai hội năm 2025. Tỉnh tiếp tục nghiên cứu, kiểm kê, tư liệu hóa di sản văn hóa phi vật thể Lễ hội Vía Bà Chúa Xứ núi Sam và các tập quán, nghi lễ, lễ hội truyền thống tốt đẹp gắn với di sản; khuyến khích nghệ nhân truyền dạy cho thế hệ trẻ. An Giang tăng cường công tác quản lý nhà nước nhằm gìn giữ, bảo vệ và phát huy những giá trị tốt đẹp của di sản; bảo vệ tính nguyên bản của các nghi lễ tránh thương mại hóa hoặc biến tướng lễ hội…

Thanh Sang

Từ một cơ sở massage nằm trong tầng hầm khách sạn sang trọng giữa trung tâm Hà Nội, một đường dây tổ chức mua bán dâm tinh vi đã được dựng lên, hoạt động có tổ chức và thu lợi bất chính hàng trăm triệu đồng mỗi tháng. Với sự vào cuộc quyết liệt, Phòng Cảnh sát hình sự, Công an TP Hà Nội đã bóc gỡ toàn bộ đường dây tội phạm này.

Tháng 5/2016, ông Phạm Thế Hùng (SN 1971) được Chủ tịch HĐQT Công ty CP DV vận tải biển Hải Vân (Công ty Hải Vân, trụ sở tại TP Hồ Chí Minh) ký hợp đồng lao động thời hạn 1 năm, mức lương 56 triệu đồng/tháng, tương đương với 672 triệu đồng/năm. Một ngày sau khi được ký hợp đồng lao động, công ty mở tài khoản trả lương cho ông Hùng tại ngân hàng…

Để tăng cường công tác bảo đảm TTATGT, Cục CSGT thông báo số điện thoại tiếp nhận thông tin của các Trưởng phòng CSGT toàn quốc để tiếp nhận, xử lý các thông tin liên quan đến tình hình TTATGT, hoạt động của lực lượng CSGT. Các số điện thoại này đều được thiết lập Zalo, Viber…

Quá trình thực hiện nhiệm vụ, thời tiết mưa nắng thất thường, ảnh hưởng không nhỏ đến việc tháo dỡ công trình cũng như xây dựng nhà ở. Thế nhưng, tính đến ngày 26/7, CBCS Trung đoàn Cảnh sát cơ động (CSCĐ) Đông Bắc đã tổ chức tháo dỡ thành công 3 nhà cũ nát; vận chuyển nguyên vật liệu xây dựng, sửa chữa xong 3 nhà và đang tiếp tục xây 2 nhà tại bản Chằng, xã Yên Bình, tỉnh Thái Nguyên.

Chưa kịp lắng xuống sau vụ xe tải bel dừng ngay giữa đường sắt tại Đà Nẵng gây bức xúc dư luận, lực lượng chức năng lại tiếp tục nhận được phản ánh về hàng loạt xe tải nối đuôi vượt rào, tông gãy cần chắn tại địa bàn giáp ranh – tỉnh Quảng Ngãi. Đáng lo ngại, nhiều phương tiện bất chấp tín hiệu cảnh báo vẫn dừng trên đường ray tại đường ngang km898+450, đẩy nguy cơ tai nạn đường sắt lên mức báo động đỏ…

Ngay sau khi nhận được thông tin phối hợp truy bắt đối tượng bỏ trốn, Phòng CSHS Công an tỉnh Quảng Trị đã triển khai nhanh lực lượng cùng phối hợp với các đơn vị liên quan đã tiến hành bắt giữ đối tượng Trần Hải Quỳnh và thu giữ 2 súng quân dụng, nhiều tang vật liên quan đang bỏ trốn tại khu vực cửa khẩu Quốc tế Lao Bảo, tỉnh Quảng Trị.

Ngày 26/7, Công an TP Hồ Chí Minh phối hợp cùng với Trung tâm Dữ liệu quốc gia về dân cư, Tổng công ty Cảng hàng không Việt Nam, Cục Cảnh sát Quản lý xuất nhập cảnh - Bộ Công an, Hãng hàng không VietNam Airlines và các đơn vị có liên quan đã chính thức triển khai giải pháp ứng dụng định danh, xác thực điện tử và nhận diện sinh trắc học trên ứng dụng VNeID phục vụ hành khách làm thủ tục lên tàu bay tại Nhà ga T3 - Cảng hàng không quốc tế Tân Sơn Nhất.

©2004. Bản quyền thuộc về Báo Công An Nhân Dân.
®Không sao chép dưới mọi hình thức khi chưa có sự đồng ý bằng văn bản của Báo Công An Nhân Dân.