Tết ấm áp ở Trại giam

• Tặng 25.000 cuốn sách “Hạt giống tâm hồn” cho các trại giam
• Ban nhạc “đặc biệt” trong trại giam Vĩnh Quang
• “Trại giam của Việt Nam được tổ chức quá tốt”

Đọc sách trong trại ngày Tết

Là người nhiều năm gắn bó với Trại giam Ngọc Lý, Đại tá Lã Văn Mỹ, Giám thị hiểu và thân thuộc đơn vị này như chính cuộc đời của mình, bởi việc cải tạo, giáo dục phạm nhân là công việc mà anh dành trọn tâm huyết. Chính vì vậy, nhiều năm qua, anh đều cùng cán bộ, chiến sĩ (CBCS) đón Tết ở Trại, bởi Giao thừa là thời khắc nhạy cảm, nhất là đối với các phạm nhân – những người đang phải chịu sự quản lí, giáo dục. Họ rất dễ xao động, rất dễ có những ý nghĩ, hành động khác bình thường.

Theo quy định, CBCS trực làm 2 đợt, nhưng các đồng chí trong Ban Giám thị hầu như không dám nghỉ bởi là Thủ trưởng đơn vị phải có mặt ở đơn vị quán xuyến mọi công việc. CBCS ở đây cũng vậy, nhất là những ngày cận Tết, ai cũng phải tạm gác lại niềm vui, hạnh phúc bên gia đình, dành nhiều thời gian để quản lý, chăm lo cho đời sống của phạm nhân. Do đặc thù công việc nên anh chị em đều xác định được tư tưởng và hoàn thành tốt nhiệm vụ đề ra.

Chúng tôi khá bất ngờ trước không gian rực rỡ hoa, biểu ngữ và những bức tranh sinh động. Chỉ bằng những sợi dây dù ghép lại nhưng các phạm nhân đã dày công kết thành các đóa hoa. Bước vào từng phân trại, không khí ngày giáp Tết càng nhộn nhịp. Ghé vào buồng giam, giày dép, chăn màn ngăn nắp, ti vi hát rộn ràng những bài ca Tết.

Tại đây, phạm nhân đang sắp xếp dọn dẹp buồng, trang trí cây đào, tết hoa. Đặc biệt, họ đang tỉa cành, chọn quả để chuẩn bị bày mâm ngũ quả trang trí Tết. Tổ chức cho các phạm nhân thi trang trí mâm ngũ quả đã trở thành một trong những hoạt động thường niên của Trại giam Ngọc Lý, bởi mâm ngũ quả ngày Tết, nhắc nhở những người từng lầm lỗi nhớ về gia đình, tổ tiên, về sự ấm cúng trong ngày Tết để họ có động lực cải tạo hơn, sớm trở về với gia đình. 

Mâm ngũ quả của phân trại nào đẹp nhất sẽ được phần thưởng. Ban Giám khảo là hội đồng giám thị sẽ lần lượt đi từng buồng giam chấm giải từ 30 đến hết mùng 3 Tết. Các giải thưởng Nhất, Nhì, Ba, Khuyến khích được trao cho phạm nhân vào dịp ra quân đầu năm.

Để chuẩn bị cho các phạm nhân vui xuân, đón Tết an toàn, từ nhiều ngày trước, Trại giam Ngọc Lý đã có kế hoạch kỹ lưỡng, phân công trách nhiệm cụ thể cho các đơn vị, cá nhân; tổ chức kiểm tra việc thực hiện chế độ, chính sách cho phạm nhân tại các phân trại, khu sản xuất nhằm góp phần giữ vững an ninh, an toàn trại giam.

Đặc biệt, trong dịp Tết, số lượng thân nhân phạm nhân đến thăm gặp sẽ đông, số lượng quà gửi qua đường bưu điện sẽ nhiều hơn, vì vậy Trại đã yêu cầu lãnh đạo, chỉ huy các đơn vị tăng cường cán bộ, lực lượng cần thiết để tổ chức cho phạm nhân thăm gặp, nhận quà đúng quy trình, đảm bảo về thời gian và kiểm tra, kiểm soát chặt chẽ.

Sắp xếp lại giá sách gọn gàng, phạm nhân Nguyễn Thị Hồng (sinh năm 1971 ở Cống Vị, Ba Đình, Hà Nội) tỉ mỉ vuốt lại từng mép cuốn sách cho phẳng phiu. Cầm cuốn “Tư tưởng Hồ Chí Minh” dày cộp, chị nâng niu, ngắm nghía, trân trọng những cuốn sách đối với chị không chỉ là con chữ mà còn là chỗ dựa tinh thần để chị vượt qua những khó khăn,  những lo buồn trong những tháng ngày thi hành án ở Trại giam.

Thực sự, thấy chị đọc “Tư tưởng Hồ Chí Minh” hay những cuốn sách đầy tính lý luận của Mác, Lênin, tôi rất ngạc nhiên, bởi những cuốn sách đó, đối với sinh viên và công chức, không ít người còn lười đọc. Chị Hồng cho biết, chị công tác ở cơ quan nhà nước, từng có đề tài khoa học cấp Nhà nước, được mọi người đánh giá cao. Lúc đi làm cũng được tiếp xúc nhiều với các loại sách kinh điển, khoa học và tư tưởng Hồ Chí Minh, nhưng do cuộc sống phải lo toan nhiều nên không thật sự chú ý để thấy được hết cái hay, tinh tuý trong sách.

Được biết, phạm nhân Nguyễn Thị Hồng vốn là Tổng giám đốc Công ty khoáng sản làm ăn khá phát đạt. Trong một thương vụ góp vốn hợp tác, thực hiện hợp đồng xuất khẩu đồng kim loại sang Liên bang Nga, Nguyễn Thị Hồng phạm tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản, bị tuyên án 7 năm tù giam.

Đang từ một Tổng Giám đốc Công ty lớn, có vị trí xã hội cao, nên khi vào trại giam, chị Hồng bị sốc nặng. Đặc biệt, khi hai đứa con gái đang tuổi ăn, tuổi lớn, trong đó, đứa bé bị trầm cảm càng khiến phạm nhân này lo lắng, buồn nản hơn.

Biết tình cảnh phạm nhân Hồng như vậy, các cán bộ quản giáo đã động viên, giúp đỡ, dần vực chị dậy. Đặc biệt, từ khi Trại được nhận chương trình tài trợ sách của Tập đoàn Công nghiệp - Viễn thông Quân đội (Viettel) và Tổng cục Cảnh sát thi hành án hình sự và hỗ trợ tư pháp (nay là Cục Cảnh sát Quản lý trại giam, cơ sở giáo dục bắt buộc, trường giáo dưỡng) cho các trại giam, thì số đầu sách được tăng lên đáng kể, Trại đã thiết kế các tủ sách trong các phòng giam để phục vụ phạm nhân.

Nhờ đó, chị Hồng và các phạm nhân khác được tiếp cận với nhiều loại sách khác nhau. Có thời gian nghiền ngẫm những cuốn về tư tưởng Hồ Chí Minh, chị Hồng mới thấm hiểu được hết tư tưởng cũng như cuộc đời của Người, để thấy trân trọng cuộc sống hơn, thấy mình có nghị lực hơn để phấn đấu, cải tạo thành người có ích.

Mong ngày trở về

Đã 3 năm ăn Tết trong Trại giam, chị Hồng cũng như nhiều phạm nhân khác mong chờ từng ngày để được về nhà. Chị cho biết: “Ban Giám thị và các cán bộ rất thông cảm và hiểu hoàn cảnh của phạm nhân nên tạo điều kiện tốt nhất để chúng tôi đón Tết vui vẻ. Chúng tôi được nghỉ ngơi, vui chơi thoải mái, được Trại cho bánh chưng, giò, bánh kẹo để ăn Tết. Đặc biệt, trước Tết, chúng tôi còn được gặp mặt, ăn cơm với gia đình trong Hội nghị gia đình phạm nhân nên chúng tôi rất vui, có động lực để cải tạo tốt”.

Khác với chị Hồng, phạm nhân Vũ Quý Sơn (sinh năm 1985, ở khu dân cư 13, Chí Linh, Hải Dương) lại là một kẻ lang bạt kỳ hồ, “tiền án nhiều hơn tiền mặt”. Vào trại, Sơn không chịu cải tạo, thường xuyên gây gổ, đánh nhau, vi phạm kỷ luật. Không chỉ thế, lợi dụng việc đi làm ở ngoài, Sơn mua ma tuý đưa vào Trại giam, bị cán bộ phát hiện. Án chồng án tới 21 năm.

“Lúc đó, tôi nghĩ đời mình chả còn gì. Đi tù là hết. Vợ bỏ con cho ông bà nội nuôi rồi đi đâu không rõ. Án thì dài, chả có ngày về nên tôi tiếp tục chán nản, quậy phá, hầu như năm nào cũng bị kỷ luật, cùm chân 4-5 lần, bố mẹ lên thăm tôi cũng không muốn gặp. Biết tâm lý tôi như vậy nên các cán bộ ở Trại giam Ngọc Lý đã giáo dục, động viên tôi rất nhiều. Như thầy Hồ Xuân Thành hay thầy Khánh đã nhiều lần gặp riêng, cảm hoá giáo dục.

Bây giờ, buổi sáng  tôi thức dậy sớm để tự tập võ, chạy thể dục để rèn luyện thân thể, ngồi thiền để tu luyện bản thân, rèn bớt tính nóng. Kết quả thi đua quý này tôi đã được xếp loại Khá rồi cán bộ ạ. Đến bố mẹ tôi cũng không ngờ tôi thay đổi tốt như vậy” – Sơn tâm sự và khoe rằng Tết sẽ tham gia đội võ dân tộc của phân trại để biểu diễn cho các phạm nhân khác xem.

“Trước đây, ở nhà tôi toàn lang thang, cũng chả nhớ Tết thế nào, nhưng vào trại, được cấp giò, cấp thịt, bánh chưng, được cùng các phạm nhân khác vui chơi các trò chơi dân gian, tôi mới hiểu, cuộc sống quý giá đến ngần nào. Đến năm 2021 tôi mới được vào khung giảm án. Hi vọng tôi sẽ sớm được khoan hồng” –Sơn bày tỏ.

Đại tá Lã Văn Mỹ cho biết, các phạm nhân trong Trại được đón Tết đầy đủ vật chất. Khẩu phần ăn trong 4 ngày Tết của phạm nhân tăng lên gấp 5 lần so với ngày thường. Tất cả các thực phẩm như: Thịt heo, gạo nếp, chả lụa, bánh kẹo, mứt món… phải đảm bảo an toàn vệ sinh trước khi cấp phát cho các phạm nhân.

Ngoài ra, phạm nhân còn được tặng thưởng vật chất tùy theo kết quả phấn đấu thi đua cải tạo trong năm. Đặc biệt, các phạm nhân hoàn cảnh khó khăn, ốm đau, không có gia đình thăm nuôi đều được Ban Giám thị tặng quà, động viên.

Chia sẻ về công tác tổ chức cho phạm nhân đón giao thừa, Trung tá Trần Văn Hoàn, Đội trưởng Đội Giáo dục - Hồ sơ, Trại giam Ngọc Lý cho biết, vào tối Giao thừa, các phân trại đều tổ chức cho phạm nhân xem ti vi, ca nhạc, nghe Chủ tịch nước chúc Tết qua màn hình. Sáng mùng 1, Giám thị và cán bộ quản giáo đến từng buồng chúc Tết, động viên phạm nhân để họ yên tâm đón Tết.

Trong thời khắc đó, mọi khoảng cách dường như ngắn lại, bởi Ban giám thị, cán bộ trại và phạm nhân đã trở thành một gia đình ấm cúng. Các cán bộ đã trở thành người bạn, người anh, người chị nắm bắt tâm tư, nguyện vọng, động viên những đứa em lầm lỗi yên tâm cải tạo để gạt bỏ quá khứ lỗi lầm,  sớm trở về đoàn tụ với gia đình, tìm lại mùa xuân cho cuộc đời mình.