Không ai sinh ra đã là Anh hùng!

"Đánh rứa mới là đánh!"

Thời gian dẫu có như "bóng câu qua cửa sổ" thì với những người đã đi gần hết đời mình như ông, ký ức sương gió về những năm tháng cùng đồng đội dấn thân trên con đường phụng sự đất nước, vì cuộc sống bình yên và hạnh phúc của nhân dân là điều không thể lãng quên.

Thượng tá Nguyễn Xuân Giang nguyên là Trưởng Phòng Cảnh sát bảo vệ, Công an tỉnh Bình Trị Thiên (cũ) và Trưởng phòng Cảnh sát bảo vệ (nay là Phòng Cảnh sát cơ động), Công an tỉnh Quảng Bình (cũ), đã trực tiếp tham gia chỉ đạo hàng trăm vụ án, trấn áp nhiều vụ bạo động. Mỗi khi nhớ đến, ký ức ấy vẫn dấy lên niềm tự hào trong tâm khảm của người cảnh sát cơ động dũng cảm, anh hùng.

Năm 1976, trên địa bàn huyện Bố Trạch của tỉnh Bình Trị Thiên xảy ra vụ bạo động ngay tại trụ sở công an huyện. Bà con giáo dân nghe theo sự xúi giục của các đối tượng xấu, kích động người dân trên địa bàn đến trụ sở Công an huyện Bố Trạch để "làm loạn". Đám đông quá khích đập phá nhà cửa, máy móc, đốt giấy tờ, sổ sách, tài liệu...

Thượng tá Nguyễn Xuân Giang, lúc đó là Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân, Trưởng Phòng Cảnh sát bảo vệ, Công an tỉnh Bình Trị Thiên, đơn vị có quân số lên đến hơn 500 chiến sĩ, chia làm nhiều tiểu đoàn, đóng quân trên khắp các huyện. Từ tiểu đoàn đặc nhiệm Vĩnh Linh, ông đã chỉ huy hàng trăm chiến sĩ cảnh sát cơ động tức tốc hành quân về Bố Trạch để "dẹp loạn".

Ngay khi đến Bố Trạch, ông chỉ đạo triển khai lực lượng lập tức trấn áp bạo động. Đám đông cuồng nộ như mất đi lý trí, lao vào đập phá, chửi bới bị các chiến sĩ cảnh sát cơ động dùng lá chắn, công cụ hỗ trợ bao vây, trấn áp trong phút chốc. Từng toán đối tượng bị chia nhỏ, đẩy lùi ra xa.

Cảnh sát đặc nhiệm dần thu hẹp vòng vây, lần lượt các đối tượng buông bỏ gậy gộc, cuốc xẻng giơ tay xin hàng. Những đối tượng cộm cán lập tức bị bóc tách, người dân nhẹ dạ cả tin bị xúi giục, kích động được các chiến sĩ Tiểu đoàn Đặc nhiệm Vĩnh Linh đưa về tận thôn làng, hứa sẽ không bao giờ nghe theo kẻ xấu. Từ Huế, đồng chí Nguyễn Đình Bảy (Bảy Khiêm), nguyên chỉ huy an ninh Trị - Thiên - Huế, Giám đốc Công an Bình Trị Thiên cất lời khen ngợi: "Hay! Hay lắm! Đánh rứa mới là đánh!".

Năm 1987, ở Kim Lũ, Tuyên Hóa xảy ra vụ trộm cắp tài sản xã hội chủ nghĩa. Vốn là địa bàn vùng đồi núi, hằng năm có hàng trăm chuyến tàu vận tải hàng hóa của nhà nước đưa nhu yếu phẩm, thuốc men, vật tư thông thương giữa hai miền đất nước. Khi đi qua Kim Lũ, các chuyến tàu đều phải mất hàng giờ đồng hồ để leo dốc vào ga, tốc độ đôi khi chỉ như người đi bộ.

Các đối tượng vốn là công nhân cung đường Kim Lũ lợi dụng điều đó để cạy cửa khoang tàu, lấy đi nhiều tài sản, hàng hóa. Ông Bảy Khiêm nhận định đây là vụ việc rất phức tạp, các đối tượng là công nhân cung đường rất manh động, có nhiều gậy gộc, công cụ để chống trả, nhất thiết phải có sự vào cuộc của cảnh sát cơ động.

Vào một ngày cuối năm 1987, một chuyến tàu chở hàng leo dốc vào ga Kim Lũ như thường nhật. Nhưng, chuyến tàu hôm đó trông như nặng nề hơn thường, phải chăng vì tải nhiều hàng hóa. Từ nơi cây cối rậm rạp, heo hút nhất của con dốc, công nhân cung đường âm thầm đi theo đường ray, cạy mở khóa khoang tàu, toan lấy đi nhiều xoong nồi, thuốc men.

Trong đống hàng hóa chất cao như núi, chiến sĩ cảnh sát cơ động, người lá chắn dùi cui, người tay không lao ra, đạp ngã các đối tượng lăn sõng soài xuống đất, lần lượt từng tên bị khóa tay giải ra ngoài. Hai xe Volga chở theo người chỉ huy Nguyễn Xuân Giang và ban chuyên án ập đến đọc lệnh bắt, kết thúc chuyên án lớn nhất trong lịch sử huyện Tuyên Hóa từ sau thống nhất.

Khi nói về tố chất mạnh mẽ, quyết liệt, dũng cảm của Nguyễn Xuân Giang, Thiếu tướng, Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân Nguyễn Đình Bảy, người chỉ huy dìu dắt, cùng chiến đấu với ông từ thuở trai trẻ lại nói: Không ai sinh ra đã là anh hùng!

Trọn đời cống hiến

Ít người biết rằng, tuổi thơ của người anh hùng Nguyễn Xuân Giang gắn với những tháng năm cùng cha trồng khoai, trồng sắn trên đồi núi. Khi chưa tròn tuổi mười lăm, ông đã cùng bạn bè và cha đi nhặt thịt, xương của đồng bào bị bom đạn thù sát hại. Năm 1960, lúc tròn hai mươi tuổi, chàng thanh niên trẻ Nguyễn Xuân Giang đã làm đơn tình nguyện vào lực lượng CAND.

Người mẹ già đã khóc cạn nước mắt vì chồng bà đã hy sinh trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp. Nguyễn Xuân Giang là con trai độc nhất trong gia đình, bố là liệt sĩ nên không có giấy gọi nhập ngũ. Nhưng, có điều gì đó thôi thúc như thiêu đốt trái tim của chàng trai trẻ. Ngày ông lên đường, mẹ già căn dặn: "Con đi cố gắng làm sao giữ gìn sức khỏe, hoàn thành nhiệm vụ. Mạ sẽ chờ con về. Con cố gắng để xứng đáng với cha con".

Có lẽ, chiến công vang dội nhất của Nguyễn Xuân Giang là việc tiêu diệt tên phản động Nguyễn Thanh Tụng, tên phản bội nhân dân, là phó quận trưởng, Bí thư đảng Đại Việt, huyện Hải Lăng. Hắn đã ra tay giết hại, bắt tù đày, đánh đập, tra tấn dã man hàng trăm đảng viên và phong trào cách mạng ở quận Hải Lăng lúc đó.

Trong vai thiếu úy bảo an, Anh hùng Nguyễn Xuân Giang tiêu diệt thành công tên phản động Nguyễn Thanh Tụng, lấy được tài liệu mật trong chiếc cặp da của hắn. Nhờ đó, ta bắt gọn toàn bộ mạng lưới mật vụ của địch cài trong hàng ngũ cơ sở cách mạng ở huyện Hải Lăng. Với chiến công này, ông được tặng Huân chương Chiến công của Mặt trận Dân tộc giải phóng miền Nam Việt Nam.  

Để thuận lợi trong hoạt động, Bộ Chỉ huy Mặt trận Quảng Trị yêu cầu ông đổi tên. Hà là tên vợ ông, ông ghép thêm chữ Việt phía trước. Cái tên "Việt Hà" có từ bấy giờ và theo ông cho đến tận hôm nay. Vị tướng tình báo Bảy Khiêm ghi nhận: "Mặt trận Quảng Trị không thể thiếu Việt Hà, một đội trưởng gan dạ, nhiều mưu lược".

Đến đây, tôi lại nhớ đến câu nói nổi tiếng của Đại tướng Võ Nguyên Giáp, cũng là một người con ưu tú của quê hương Lệ Thủy: "Nếu không có chiến tranh, tôi mãi là một thầy giáo". Không ai sinh ra đã là anh hùng, Nguyễn Xuân Giang cũng thế. Ông muốn sống bình yên với ruộng vườn làng quê nơi ông sinh ra, nhưng sự khốc liệt của chiến tranh, nợ nước và thù nhà đã thôi thúc ông lên đường hoạt động, cống hiến cho cách mạng.

Đối với tôi, điều làm nên một người anh hùng nơi ông còn là lòng dũng cảm, gan dạ, không ngại hy sinh và tinh thần trách nhiệm với công việc mà Đảng và cấp trên giao phó. Kể cho tôi nghe về những chiến công của mình thời trai trẻ, ông luôn dành sự kính trọng đối với người thủ trưởng cũ, anh hùng Bảy Khiêm và những anh em, đồng đội đã hy sinh, chỉ giữ lại cho mình sự khiêm tốn, giản dị như chính con người ông.

Với những chiến công vang dội, ông Nguyễn Xuân Giang được Chính phủ cách mạng lâm thời Cộng hòa miền Nam Việt Nam tặng thưởng danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân năm 1976.

Anh hùng Nguyễn Xuân Giang tâm niệm, những việc Đảng giao, nhân dân giao, ông luôn cố gắng hoàn thành, dù khó khăn đến mấy cũng cố gắng vượt qua, không nề hà. Tuổi trẻ Nguyễn Xuân Giang đã dành trọn cho cách mạng, cho đến hôm nay ông rất hài lòng với những cống hiến của mình cho Đảng, cho nhân dân.

Giờ đây, khi đã ở tuổi xưa nay hiếm, ông vẫn hấp dẫn người xung quanh bằng giọng nói hùng hồn, ánh mắt sáng và những câu chuyện như chứng nhân lịch sử. Ông đã sống một cuộc đời ý nghĩa, như câu nói của Paven Coocsaghin trong tác phẩm "Thép đã tôi thế đấy" của nhà văn Nikolai Alexeevich Ostrovsky: "Đời người chỉ sống có một lần. Phải sống sao cho khỏi xót xa ân hận vì những năm tháng đã sống hoài sống phí".