Cái kính
Lâu nay, tôi vẫn mong tóc chóng rụng, trán hói và đeo thêm chiếc kính vào cho ra dáng trí thức. Vì rằng tôi cho như thế là dấu hiệu của một người trí thức. Đấy như anh bán thịt bây giờ mà để trán hói và đeo kính vào, tôi trông cũng không khác gì giáo sư đại học! Khổ nỗi cái mơ ước ấy của tôi không thực hiện được, vì tóc tôi mỗi ngày một dày thêm. Hay chăng ít ra tôi cũng nên sắm cái kính mà đeo vậy.
Có một lần cách đây khoảng 7, 8 tháng, bạn tôi hỏi tôi rằng:
- Sao cậu không đeo kính?
- Làm sao tớ lại phải đeo?
- À thì tuổi mình bây giờ là phải đeo rồi chứ còn sao. Không đeo, đến lúc mắt không còn nhìn thấy gì đâu!
Từ lúc người bạn đó về, mắt tôi tự dưng mờ hẳn. Nhìn gần, nhìn xa đều không rõ.
Lâu nay, tôi vẫn mong tóc chóng rụng, trán hói và đeo thêm chiếc kính vào cho ra dáng trí thức. Vì rằng tôi cho như thế là dấu hiệu của một người trí thức. Đấy như anh bán thịt bây giờ mà để trán hói và đeo kính vào, tôi trông cũng không khác gì giáo sư đại học! Khổ nỗi cái mơ ước ấy của tôi không thực hiện được, vì tóc tôi mỗi ngày một dày thêm. Hay chăng ít ra tôi cũng nên sắm cái kính mà đeo vậy. Ai nhìn thấy tôi, người ta cũng sẽ bảo: Nhà bác học đấy!
Thế là tôi đi bác sĩ. Khám xong, bác sĩ bảo:
- Anh bị cận thị 1,75 đi-ốp! Theo đơn bác sĩ dặn, tôi liền sắm một cái kính. Nhưng cứ mỗi lần đeo vào là tôi thấy chóng mày chóng mặt, buồn nôn không chịu được. Thậm chí có lần, nói xin lỗi, tôi nôn thật! Nôn kinh khủng, nôn ra cả mật xanh mật vàng. Không đeo thì không nhìn thấy gì, mà đeo thì tuy nhìn thấy được, nhưng lại bị cảm giác buồn nôn. Rõ khổ!
Một người bạn khác thấy vậy thương hại bảo tôi:
- Tớ có thể giới thiệu với cậu một bác sĩ giỏi. Cậu hãy đến khám xem!
Người bác sĩ này kiểm tra mắt tôi, rồi xem chiếc kính.
- Thằng cha lang băm nào cho anh đơn mua cái kính này vậy? Anh có bị cận thị đâu!
- Thế tôi bị làm sao ạ?
- Viễn thị! 2 đi-ốp!
Tôi lại mua kính mới. Mang chiếc kính này tôi không còn thấy chóng mặt buồn nôn nữa, nhưng lúc nào cũng bị chảy nước mắt. Thành ra mắt tôi lúc nào cũng đỏ hoe như khóc vậy. Tôi thấy như có cảm giác thương xót rất lạ! Cặp kính này chỉ có đeo khi đi đưa đám là hợp.
Rồi bạn thân tôi tỏ vẻ ái ngại:
- Thế này thì cậu đến mù mất thôi! Cậu phải đi khám bệnh viện nhà nước đi! Ở đó họ khám cẩn thận. Có giáo sư nhãn khoa, chứ không như mấy ông bác sĩ tư!
Bệnh viện nhà nước quả là có khác thật: máy móc nhiều, dụng cụ cái gì cũng sáng trắng.
Tôi được một giáo sư khám. Tôi kể cho giáo sư nghe nỗi khổ của tôi:
- Người thì bảo tôi là cận thị, người thì bảo là viễn thị!
Giáo sư tức giận:
- Lũ ngu! Anh không phải cận thị, cũng không phải viễn thị, mà là loạn thị!
Theo đơn của giáo sư, tôi mua đôi kính khác. Được cái khi tôi đeo cặp kính này thì vừa lắm, trông cái gì cũng rõ. Mỗi tội bây giờ cái gì như cũng xa hẳn ra. Mấy bức tường trong căn buồng tôi sống mấy chục năm nay dường như bị lùi xa đến vài ba chục mét. Tôi giơ tay để bắt tay người quen, nhưng không sao với tới được. Muốn viết, giấy đã chạy xa khỏi tay đến hai mét. Nhìn vật gì cũng thấy bé xíu. Người thì chỉ bằng hạt đậu… Nhưng hãi nhất là tôi không ăn uống được gì. Vì vừa ngồi vào bàn là đĩa thức ăn đã chạy đi xa tít rồi. Mùi súp nóng bốc ngay mũi, nhưng cứ cầm thìa múc, thì bát súp đã ở cách xa hàng hai mét! Tôi không ăn uống cử động gì được nữa. Một người bạn khác phải dắt tay tôi đến một bác sĩ đã tốt nghiệp ở Mỹ về. Khám xét cẩn thận xong ông ta bảo tôi:
- Ai cho anh đơn mua cái kính này đây? Anh cứ kiện lên phòng công tố cho nó chết đi!
- Thôi! Cứ để thánh Ala trừng phạt hắn! - Tôi nói.
Tôi lại thay kính mới. Bây giờ mắt tôi nhìn cái gì cũng thành hai. Nhà tôi đang bảy người, giờ bỗng nhiên thành mười bốn. Mỗi người lại có một người giống hệt mình. Thật tôi chưa bao giờ thấy chuyện lạ như vậy. Chả lẽ lại có những người giống nhau đến mức độ như thế hay sao?! Quá vô lý!! Nhìn xuống chân thì thấy bốn chiếc ủng, nhìn bàn tay thì thấy có mười ngón!
Tôi đến một ông bác sĩ khác. Ông này học ở Ðức về.
- Ai bảo anh đeo kính này?
- Làm sao ạ?
- Sai chứ còn sao nữa!
Hoá ra một mắt tôi bị viễn, còn mắt kia thì cận. Vị danh y mới lại ghi cho tôi chiếc kính khác. Bây giờ tôi không phân biệt được sáng tối. Xung quanh tôi tối như bưng.
- Chỉ có kẻ dốt mới ghi cho anh chiếc kính này! Mắt anh hoàn toàn bình thường, có làm sao đâu?
- Nhưng tôi không thấy gì cả! Tối như bưng ấy!
- Thế là anh bị quáng gà thôi, chứ chẳng có làm sao hết!
Lại uống thuốc, lại tiêm, lại kính mới… Bây giờ các vật ở xa trông lại hoá gần. Chân đáng lẽ leo lên tàu thuỷ, thì lại bước ngay xuống biển… Vì tàu chưa cập bến, nhưng trông cứ như đã ngay sát bờ. Chả còn bác sĩ nào trong tỉnh là tôi chưa mò đến! Ông này bảo mắt phải tôi cận, mắt trái viễn thì ông khác nói ngược lại. Ông trước kêu bị loạn thị thì ông sau phán là bị đục thủy tinh thể. Ðeo kính của cái ông bảo tôi bị đục thủy tinh thể, thì cái gì cũng ra màu xanh cả. Có ông còn đoán tôi bị chứng mù màu. Nhìn phía trước nhìn sang bên, nhìn xa nhìn gần, cái gì cũng biến thành hai, màu sắc lẫn hết. Ði trên đường thẳng mà tôi có cảm giác như bước xuống cầu thang, mỗi bậc cách nhau hàng bốn năm chục phân. Tôi cứ phải bước từng bước dài như lạc đà vậy.
Thế rồi một lần, đang đi trên cầu, thế quái nào tôi bước hụt một cái, ngã lăn quay xuống dưới. Vì cứ tưởng những bậc cầu thấp hơn đến một mét. Cái kính bị văng đi làm tôi không nhìn thấy gì nữa. Mọi thứ trở nên mờ mờ ảo ảo. Người ta đỡ tôi dậy.
- Cái kính của tôi đâu rồi? - Tôi hỏi.
Họ tìm thấy kính và đưa cho tôi. Tôi đeo kính vào thì… Thánh Ala ơi!… Mọi vật bỗng trở nên sáng sủa, rõ ràng quá! Vật nào ra vật nấy! Rõ như chưa bao giờ tôi có thể nhìn rõ đến vậy. Hay kính của người khác chăng? Không! Đây chính là kính của tôi mà! Gọng sừng to màu đen đây! Tôi sướng điên lên được! Bây giờ thì đừng hòng tôi bước chân đến một tên bác sĩ mắt nào! Tôi đã đọc được cả mấy dòng chữ nhỏ nhất trên báo và nhìn rõ cả tên chiếc tàu thuỷ đậu tít ngoài xa. Tôi đi về nhà, lòng vô cùng sung sướng.
- Kính của anh sao thế kia? - Vợ tôi hỏi.
- Làm sao?
Tôi bỏ kính ra xem. Ngón tay thò qua được cả lỗ gọng! Té ra mắt kính đã bị vỡ rơi mất rồi mà tôi không biết!.
Tuyết Minh (dịch)