Tên ngốc học nghề
Một sư phụ nọ trong nghề mộc có hai đồ đệ, cả hai đều sắp học xong. Một ngày nọ, sư phụ có việc phải ra ngoài, dặn hai đồ đệ ở nhà làm ghế đẩu, một ngày phải làm xong bốn chiếc, đến tối khi sư phụ về nhất định phải làm xong số ghế trên. Dặn dò xong xuôi đâu đó, sư phụ liền rời đi.
Không bao lâu sau khi sư phụ đi khỏi, một người hàng xóm đem sang một khúc gỗ nhờ làm một chiếc giá đỡ dao cắt, hơn nữa còn cần ngay. Khi ấy đại đồ đệ nghĩ, nếu như làm theo cách mà sư phụ vẫn dạy thì nhiệm vụ hôm nay ắt không thành, mà nếu không làm sẽ đắc tội với người hàng xóm vốn có quan hệ rất tốt với sư phụ, thật tiến thoái lưỡng nan.
Sau đó đại đồ đệ đã nghĩ ra cách có thể ngay lập tức làm xong giá đỡ dao cắt, anh ta khoét sẵn chỗ cho mắt dao và lưỡi dao, và để tiết kiệm thời gian, ở mỗi hai đầu lại khoét một lỗ. Sau đó, anh chạy ra ngọn núi sau nhà chặt lấy hai chạc cây, mỗi đầu cắm một cái. Người hàng xóm vui mừng đem giá đỡ dao lắp vào đi cắt cỏ, còn đại đồ đệ cũng hoàn thành nhiệm vụ làm ghế đẩu mà sư phụ giao phó.
Sau khi sư phụ quay về, người hàng xóm đem chuyện này kể lại với ông. Sư phụ rất tán dương cách làm của đại đồ đệ, khen anh thông minh nhanh nhẹn, có thể ra ngoài làm thợ rồi. Người đồ đệ còn lại rất hâm mộ sư huynh bởi năm đó sư huynh của hắn đã có thể ra ngoài tự lập nghiệp rồi.
Sang năm thứ hai, một ngày nọ, sư phụ không có nhà, lại có người đến tìm họ nhờ làm giá đỡ dao cắt. Người đồ đệ thứ hai nghĩ, đại đồ đệ làm giá đỡ dao được sư phụ hết lời khen ngợi, mình cũng làm theo cách của sư huynh.
Nói rồi anh ta cũng lập tức khoét mắt và lưỡi dao, mỗi hai đầu chân lại khoét thêm một lỗ. Sau đó, anh cũng cầm rìu đi vào rừng tìm chạc cây. Tìm cả ngày trời đến tận khi sư phụ trở về mà anh vẫn tay trắng về nhà.
Sư phụ hỏi: "Hôm nay con đã làm gì?".
Đồ đệ đáp: "Hôm nay con làm giá đỡ dao cắt".
Sư phụ: "Làm xong chưa?".
Đồ đệ: "Vẫn chưa ạ".
Sư phụ nói: "Tại sao cả một ngày trời đến tận khi tối mịt vẫn không làm xong một cái giá đỡ?".
Đồ đệ: "Con làm theo cách của sư huynh, khoét lỗ một lúc là xong rồi, sau đó con cũng lên núi tìm chạc cây, nhưng tìm cả ngày mà không thấy".
Sư phụ: "Ở đâu chả có, sao con lại tìm mãi không thấy?".
Đồ đệ: "Con tìm cả ngày trời, chạc cây chĩa lên trời thì ở đâu cũng có, nhưng chĩa xuống dưới thì chả có cái nào, không tin sư phụ đi xem thử mà xem".
Nghe anh ta nói xong, sư phụ tức đến nỗi bất tỉnh nhân sự tại chỗ.
Nguyễn Thị Bích Chuyền (dịch)