Lính đánh thuê dưới quyền “Mike điên loạn”: Số phận an bài

• Lính đánh thuê dưới quyền “Mike điên loạn”: Đánh thắng là cướp
• Lính đánh thuê dưới quyền “Mike điên loạn”: Có tiền là đánh

Theo "Nghị định thư bổ sung Công ước Geneva" do Liên Hiệp Quốc ban hành, cụm từ "lính đánh thuê" được hiểu như sau: "Đó là những người được tuyển dụng đặc biệt để trực tiếp chiến đấu trong những cuộc chiến tranh nào đó. Sự tham gia của người ấy có nguyên nhân từ lợi ích vật chất mà lợi ích đó vượt gấp nhiều lần lợi ích của những người lính cùng thứ bậc, thực hiện cùng chức năng được hưởng. Lính đánh thuê không phải là công dân của quốc gia đã thuê họ, cũng như không đại diện cho lợi ích của quốc gia tham gia xung đột".

Một sai lầm ngớ ngẩn

Nhận lời tổ chức một đội lính đánh thuê vào đảo quốc Seychelles lật đổ Tổng thống Rene, giúp tổng thống lưu vong Mancham lấy lại quyền bính, Hoare nhanh chóng tìm gặp những người bạn cũ. Vài người nhận lời tham gia, đồng thời họ còn giới thiệu cho Hoare thêm một số người khác.

Trong cuốn hồi ký mang tên The Seychelles Affair, Hoare viết: "Hầu hết bạn bè đã từng chiến đấu với tôi ở Congo nay đã yên bề gia thất, nhà cửa khang trang, có của ăn của để, con cái học hành đàng hoàng nên họ ngần ngại khi phải lao mình vào chốn hiểm nguy thêm một lần nữa. Vì vậy, tôi khá chật vật trong việc tìm người…".

Đến giữa năm 1980, đội lính đánh thuê của Michael Hoare tuyển được  53 tay súng, tất cả đều là dân chuyên nghiệp người Nam Phi, người Rhodes và người Congo.

Hoare viết trong hồi ký: "Để tránh những con mắt tò mò, chúng tôi lập một chi nhánh của Câu lạc bộ xã hội từ thiện Old Order of Froth Blowers ở Johannesburg, Nam Phi. Hàng tuần chúng tôi gặp nhau một lần để uống bia và chơi bóng bầu dục. Cứ 3 tháng, tôi lại tổ chức một chuyến đi từ thiện nhằm làm cho người dân cũng như chính quyền đảo quốc Seychelles cảm thấy quen dần với sự xuất hiện của đội bóng. Thời gian còn lại, chúng tôi đi xin đồ chơi trẻ em, nhất là những thứ cồng kềnh nhưng lại nhẹ vì đó là chỗ lý tưởng để cất giấu vũ khí…".

Với 53 tay súng, mỗi người được trả 1.000USD mỗi tháng, và kể từ lúc bắt đầu đặt chân lên Seychelles, mỗi ngày họ còn nhận thêm 100USD gọi là tiền phụ cấp, đội lính đánh thuê của Hoare lần này cũng chẳng thiếu những tay kiệt xuất, như Kevin Beck chẳng hạn, nguyên là cựu sĩ quan của Cơ quan tình báo Nam Phi, Beck rành đường phố thủ đô Victoria, Seychelles như lòng bàn tay, hoặc như Tullio Moneta và Sven Forsell, một diễn viên và một ca sĩ người Áo, hát hay mà bắn súng và đặt chất nổ thì miễn bàn! Tất cả như viên đạn đã lên nòng, chỉ còn chờ vào ngón tay siết cò súng.

Vài ngày trước lúc lên đường, 8 người trong đội xin thôi tham gia vì nhiều lý do. Trong cuốn hồi ký The Seychelles Affair, Hoare viết: "Tôi hơi thất vọng vì mất 8 người là mất đi 8 tay súng trong lúc cuộc tấn công lật đổ tổng thống Albert Rene lẽ ra phải cần đến nhiều người hơn. Nhưng thời gian không cho phép tôi hoãn lại để tuyển thêm. Tôi chỉ yêu cầu những người rời khỏi đội phải tuyệt đối giữ bí mật. Dù tôi thành công hay thất bại, họ vẫn phải nói rằng họ không hề biết gì về cuộc đảo chính, và việc họ gia nhập Câu lạc bộ xã hội từ thiện Old Order of Froth Blowers chỉ là để chơi bóng mà thôi…".

Ngày 25-11-1980, Hoare và 45 lính đánh thuê bay đến Victoria, thủ đô đảo quốc Seychelles trong vỏ bọc đội bóng bầu dục Old Order of Froth Blowers đi thi đấu giao hữu và làm từ thiện. Hành lý mà họ mang theo gồm 44 chiếc túi lớn, chứa quần áo cá nhân, trang phục thi đấu, đồ chơi trẻ em như gấu nhồi bông, áo khoác, phao cao su, những hộp giấy đựng bộ dao, nĩa, chén dĩa bằng nhựa và nhiều quả bóng - cả bóng đá lẫn bóng bầu dục. Súng, đạn, chất nổ, radio được giấu rất khéo léo trong những món đồ này..

Hai tháng trước ngày lên đường, lính đánh thuê của Hoare đã thực tập hàng chục lần trên mô hình dinh tổng thống Albert Rene. Theo đó, cả đội sẽ chia thành 3 nhóm, vai khoác túi như khách du lịch. Tất cả đều mặc áo thun in hình huy hiệu của đội bóng Old Order of Froth Blowers - vừa để đánh lừa đội bảo vệ dinh tổng thống, vừa dễ nhận ra nhau, tránh bắn nhầm. Lúc đến trước cổng dinh, nhóm thứ nhất sẽ gây ra cảnh huyên náo bằng cách xô đẩy nhau để chụp hình, tạo điều kiện cho nhóm thứ hai vô hiệu hóa lính gác. Theo lệnh Hoare, tất cả những việc này phải thực hiện trong vòng 1 phút 30 giây.

Khi hai chốt gác ở cổng đã được giải quyết xong, 4 lính đánh thuê sẽ lấy từ trong túi xách ra chiếc áo của quân đội Seychelles mặc vào rồi tiếp tục đứng ở chòi gác nhằm không làm cho khách qua đường chú ý. Những lính đánh thuê còn lại nhanh chóng xông vào, khống chế tất cả những người có mặt trong dinh và tìm bắt tổng thống Albert Rene. Theo lệnh Hoare, họ chỉ được nổ súng nếu bị quân phòng vệ phủ  tổng thống phản công. Ngoài ra, không ai được phép bắn giết bừa bãi.

Thời điểm mà đội lính đánh thuê của Hoare xông vào dinh tổng thống Rene thì ở Kenya, 2 tiểu đoàn quân cảnh Kenya đã chờ sẵn trên 4 chiếc máy bay vận tải C130. Nếu việc bắt giữ Tổng thống Rene thành công, một chính trị gia Kenya - là người đã hứa với Hoare rằng Kenya sẽ gửi quân sang Seychelles để tái lập trật tự - nhận được cuộc gọi của Hoare thì lập tức, 2 tiểu đoàn quân cảnh sẽ bay đến thủ đô Victoria với danh nghĩa "theo lời đề nghị của tổng thống lưu vong James Mancham".

Sau gần 3 tiếng từ Nam Phi đến Seychelles, chiếc máy bay của Hãng hàng không Royal Swazi National Airways chở nhóm lính đánh thuê cùng những hành khách khác đáp xuống sân bay quốc tế Victoria. Đích thân Michael Hoare dẫn đầu một nhóm 20 người, tất cả đều mặc áo đội bóng bầu dục, tiến đến cửa làm thủ tục nhập cảnh cho những khách "không có gì khai báo". Nhân viên hải quan và an ninh sân bay nhìn họ một cách hờ hững rồi nhanh chóng đóng dấu vào hộ chiếu. Một sĩ quan an ninh thậm chí còn chúc đội bóng thành công trong việc đánh bại đội Canary - Seychelles.

Đúng lúc ấy, một sai lầm chết người xảy ra. Thay vì đi vào cửa "không có gì khai báo" thì Kevin Beck, nguyên là sĩ quan tình báo Nam Phi - do muốn ra khỏi sân bay thật nhanh nên đã dẫn 25 lính đánh thuê còn lại, đến cửa "cần khai báo". Khi Kevin Beck nhận ra sự ngu ngốc của mình thì không còn kịp nữa. Nhân viên hải quan và an ninh sân bay Victoria đã yêu cầu Beck mở chiếc túi để họ kiểm tra. Chẳng khó khăn gì, họ tìm khấy một khẩu AK47 gắn sẵn băng đạn, bọc trong một chiếc áo khoác.

Lập tức, an ninh, hải quan sân bay Victoria báo động. Tất cả những lính đánh thuê mặc áo đội bóng bầu dục Old Order of Froth Blowers bị dồn vào một góc. Một nhân viên hải quan nhanh chóng chạy ra ngoài, có lẽ để báo cáo với cấp trên và gọi quân tiếp viện.

Biết là kế hoạch đã đổ bể, Hoare phát lệnh tấn công bằng cách ngồi xuống, tay mở khóa kéo của chiếc túi xách. Lập tức, tất cả lính đánh thuê làm theo. Và trong lúc các nhân viên an ninh, hải quan chưa kịp phản ứng thì 45 lính đánh thuê đã lấy vũ khí ra rồi bắn liên hồi về phía họ. Xui xẻo thay, loạt đạn đầu tiên từ khẩu AK47 của một lính đánh thuê đã vô tình giết chết Johan Fritz, nguyên là lính nhảy dù Nam Phi. Tiếng súng nổ khiến hành khách và các nhân viên hàng không bỏ chạy tán loạn, còn hải quan và an ninh sân bay nháo nhào tìm chỗ lẩn tránh. Nhìn ra bãi đậu, Hoare thấy chiếc máy bay Boeing 777 của hãng Hàng không Ấn Độ đang chuẩn bị cất cánh nhưng cầu thang dẫn lên máy bay vẫn chưa được kéo ra, Hoare hét lớn: "Theo tôi".

Cả nhóm lính đánh thuê vừa bắn vừa lao ra máy bay nhưng 6 người không  chạy theo kịp, và bị bỏ lại vì nhân viên an ninh sân bay sau những phút choáng váng bất ngờ, đã tổ chức bắn trả . Lúc lọt vào được trong máy bay, Hoare gọi một nữ tiếp viên, yêu cầu cô dẫn ông ta đến buồng lái rồi ra lệnh cho phi công "cất cánh, bay ngay về Nam Phi". Theo lời cô tiếp viên này, lính đánh thuê đối xử với hành khách, phi công và tiếp viên rất lịch sự đến nỗi rất nhiều người không biết là máy bay bị cướp.

Chiếc Boeing 777 lăn ra đường băng rồi giây lát, nó biến mất trong không trung. Tin tức về vụ không tặc và nhất là vụ nổ súng ở sân bay Victoria nhanh chóng được các hãng thông tấn truyền đi khắp thế giới. Lúc ấy, chưa có bằng chứng nào để khẳng định đó là âm mưu đảo chính nhằm lật đổ Tổng thống Rene nhưng việc một nhóm người nước ngoài cải trang thành cầu thủ bóng bầu dục, nhập cảnh đảo quốc Seychelles với hàng chục loại vũ khí giấu trong quần áo, đồ chơi trẻ em đã khiến dư luận không khỏi nghi ngờ. Nhất là vài ngày trước đó, tổng thống bị lật đổ Mancham trong một cuộc họp báo ở London, Anh quốc, đã úp mở rằng ông sẽ nhanh chóng quay lại nắm quyền.

Kẻ chết người tù

Khi chiếc Boeing 777 của Hãng hàng không Ấn Độ chở theo nhóm lính đánh thuê hạ cánh xuống sân bay Johannesburg, Nam Phi thì cảnh sát Nam Phi đã chờ sẵn. Tất cả đều bị bắt giam. Nhiều người trong số họ thú nhận âm mưu xâm nhập Seychelles để đảo chính. Dưới áp lực quốc tế, Nam Phi đưa Hoare và nhóm lính đánh thuê ra tòa mặc dù trong vụ đảo chính này, có sự tiếp tay của Cơ quan tình báo Nam Phi.

Năm ấy, Hoare đã 63 tuổi. Ông bị kết án 20 năm tù giam vì các tội danh cướp máy bay, âm mưu đảo chính, sở hữu vũ khí bất hợp pháp nhưng sau 10 năm ngồi tù, Hoare được ân xá. Những người khác bị kết án lần lượt từ 1 đến 5 năm tù. Trả lời phỏng vấn của báo Independent, Anh quốc, Hoare cho biết "không hề hối tiếc về sự nghiệp của mình".

Với 6 lính đánh thuê bị bỏ lại, Chính quyền Seychelles đưa họ ra tòa vào ngày 6-7-1982. Bốn trong số 6 người là Brooks, Carey, Brother và Puren bị kết án tử hình vì mang vũ khí vào Seychelles bất hợp pháp, âm mưu đảo chính. Hai người còn lại là Dolinchek bị kết án 20 năm tù giam, Sims bị 10 năm tù giam. Tuy nhiên, cả Dolincheck lẫn Sims đều là công dân Nam Phi, và trước khi gia nhập nhóm lính đánh thuê của Hoare, họ nguyên là lính đặc nhiệm Nam Phi nên sau nhiều cuộc thương lượng, dàn xếp, giữa năm 1983 họ được Chính phủ Seychelles  phóng thích sau khi Nam Phi đã nộp 3 triệu USD, gọi là "tiền chuộc".

Số phận nhóm lính đánh thuê và chỉ huy Hoare đến đó là kết thúc, nhưng nó lại mở đầu cho một kỷ nguyên khác về lính đánh thuê, trong đó nổi bật nhất là nhóm Black Water và nhóm Defion Internacional…