50 năm sau ngày Ernets Hemingway tự sát: Thêm một lời thú nhận

Cách đây vừa chẵn nửa thế kỷ, trên một tờ tạp chí của Mexico, nhà văn Colombia Garcia Marquez đã có những dòng tưởng niệm Ernest Hemingway hết sức cảm động. Lý giải về cái chết của Hemingway, sau khi khẳng định Hemingway "không có quyền chết trước khi chiến thắng một cách gian khổ", Marquez đã có những dòng đầy ngậm ngùi: "Còn bây giờ người ta tìm thấy Hemingway trong phòng ông, đầu vỡ toác bởi đạn súng săn sư tử. Đứng ở khía cạnh khoa học mà nói, đây khó có thể coi là tai nạn, bởi Hemingway là người sử dụng súng rất thành thạo. Vậy nên người ta nghiêng về giả thiết tự tử".

Đúng như nhận định của Marquez, người hơn hai mươi năm sau đã nối tiếp bậc đàn anh người Mỹ đoạt giải Nobel văn học, đã có rất nhiều người xem như Hemingway chết bởi tự sát. Còn tại sao ông tìm đến cái chết thì mỗi người một ý.

"Tôi vô cùng đau buồn khi nhận được tin về cái chết của Hemingway - Purdy, một người bạn của nhà văn đã thổ lộ trong một cuộc phỏng vấn hồi năm 2005 - Có lẽ ông không thiết sống khi thấy sức viết không còn ở thời kỳ phong độ nữa".

Có một điều lạ là trong dòng tộc của Hemingway, không hiếm trường hợp đã kết thúc cuộc đời bằng… tự sát. Clarence Edmodns Hemingway, bố đẻ của Ernest Hemingway, ở tuổi 57 đã tự sát sau khi biết mình mắc bệnh trọng vô phương cứu chữa. Ernest Hemingway - như nhiều người biết - đã tự sát ngày 2/7/1961, ở tuổi 62, không để lại một lời trăng trối. Leicester Hemingway, em trai nhà văn cũng giã biệt cõi trần bằng… tự sát, ở tuổi 67, và gần đây nhất (vào năm 1996), diễn viên Margaux Hemingway, cháu nội nhà văn cũng chọn phương thức chạy trốn cuộc đời bằng… tự sát. Điều này khiến nhiều nhà nghiên cứu phải đặt vấn đề: Có hay không một "gien tự tử" truyền từ đời này sang đời khác trong các người con của dòng họ Hemingway?

Tuy nhiên, thiên hạ đã có suy nghĩ khác khi vừa qua, nhân dịp kỷ niệm 50 năm ngày mất của Ernest Hemingway (2/7/1961-2/7/2011), nhà tiểu sử AE Hotchner, một người bạn vong niên của nhà văn đã bất ngờ tiết lộ trên tờ New York Time về những giả định của ông xung quanh cái chết của Hemingway, theo đó, tác giả của "Chuông nguyện hồn ai" có thể đã tự tử vì bị FBI (Cục Điều tra Liên bang Mỹ) theo dõi và khống chế quá riết róng.

Thật ra, từ năm 1983, FBI cũng đã cho công bố một tài liệu dày trên trăm trang mà cơ quan này thu thập từ những năm 40 của thế kỷ trước. Tài liệu cho thấy Hemingway đã bị các nhân viên của FBI giám sát theo lệnh của Giám đốc J.Edgar Hoover.

Trong lời kể của ông Hotchner, trước khi Hemingway mất tới hơn chục năm, những lần gặp Hotchner, Hemingway thường than thở ông bị các nhân viên FBI bám đuôi ở nhiều nơi. Thậm chí họ còn theo dõi tài khoản ông gửi ở một ngân hàng địa phương. Trong xe hơi cũng bị đặt máy nghe trộm.

Theo Hotchner, việc FBI theo dõi Hemingway ngày càng sát sao, nhất là trong những năm cuối đời của ông, là xuất phát từ lý do họ nghi ngờ ông có những móc nối với chính quyền Cuba do ông có mối quan hệ khá khăng khít với lãnh tụ Fidel Castro. Thực tế, nhiều người đã biết, sinh thời, Hemingway từng nhiều lần đi tắm biển và câu cá ở Cuba. Ông còn có một nông trại ở ngoại vi Havana. Ít ngày sau khi ông mất, bà Mary Hemingway - người vợ cuối cùng của ông - đã tới nông trại này để thu hồi các bản thảo, tranh ảnh cũng như một số vật dụng cá nhân của ông.

Hotchner thành thực thừa nhận, từng có thời gian dài ông cho rằng, việc Hemingway nói mình bị FBI theo dõi chỉ là… ảo giác, là "quan trọng hóa vấn đề". Giờ thì ông nhận thấy đó là điều có thật, và chính nó là nguyên nhân đẩy bạn ông tới việc phải tự sát. Ông Hotchner thú nhận, ông cảm thấy xấu hổ về sự hiểu lầm của mình và bây giờ là dịp để ông cải chính lại những suy nghĩ "chưa chuẩn" của mình